Νευροεπιστήμονες από το πανεπιστήμιο Μπέρκλεϋ της Καλιφόρνια, δημιούργησαν διαδραστικούς χάρτες οι οποίοι μπορούν να προβλέψουν τις περιοχές του εγκεφάλου που δραστηριοποιούνται από διαφορετικές κατηγορίες λέξεων. Οι χάρτες εστιάζουν στο τι συμβαίνει στον εγκέφαλο όταν διαβάζουμε ιστορήματα.
Τα ευρήματα τα οποία δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Neuroscience, παρέχουν περαιτέρω στοιχεία σχετικά με το γεγονός ότι διαφορετικοί άνθρωποι μοιράζονται παρόμοια σημασιολογική ή εννοιολογική μορφολογία, ανοίγοντας το δρόμο για περαιτέρω διερεύνηση των σκέψεων και των αφηγήσεων μας. Τα νέα ευρήματα έχουν επίσης πρακτικές συνέπειες για τη μάθηση και τις διαταραχές ομιλίες, από την δυσλεξία μέχρι την αφασία.
Οι συμμετέχοντες άκουσαν ιστορίες από μία διαδικτυακή ραδιοφωνική μετάδοση (podcast) και στη συνέχεια διάβασαν τις ίδιες ιστορίες. Χρησιμοποιώντας λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI), οι ερευνητές σκάναραν τους εγκεφάλους τους τόσο σε κατάσταση ακρόασης όσο και σε κατάσταση διαβάσματος, σύγκριναν τα δεδομένα της εγκεφαλικής δραστηριότητας και στις δύο καταστάσεις, και ανακάλυψαν ότι οι χάρτες που ενεργοποιήθηκαν στο εγκέφαλο από τα παραπάνω δεδομένα ήταν σχεδόν όμοιοι.
Τα αποτελέσματα είναι εμφανή σε έναν διαδραστικό, τρισδιάστατο, χρωματικά κωδικοποιημένο χάρτη, όπου λέξεις – οργανωμένες σε κατηγορίες όπως οπτικές, απτικές, αριθμητικές, τοπικές, βίαιες, ψυχικές, συναισθηματικές και κοινωνικές – παρουσιάζονται σαν φωτεινές «πεταλούδες» σε επίπεδους εγκεφαλικούς φλοιούς. Το κύριο χαρακτηριστικό του εγκεφαλικού φλοιού είναι ότι αποτελείται από διαφορετικά στρώματα φαιάς ύλης. Επίσης, συντονίζει τις αισθητηριακές και κινητικές πληροφορίες.
Όσον αφορά τις κλινικές εφαρμογές, οι χάρτες θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για συγκρίνουμε τις γλωσσικές επεξεργασίες σε υγιείς ανθρώπους και σε ασθενείς με εγκεφαλικό, επιληψία και εγκεφαλικούς τραυματισμούς που έχουν επηρεάσει την ομιλία τους. Η κατανόηση αυτών των διαφορών μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία τους.
Οι σημασιολογικοί χάρτες μπορούν επίσης να μας παρέχουν χρήσιμες πληροφορίες σχετικά με αποτελεσματικές παρεμβάσεις στη δυσλεξία, μια ευρέως διαδεδομένη, νευροαναπτυξιακή διαταραχή γλωσσικής επεξεργασίας που επηρεάζει αρνητικά το διάβασμα.
Οι χάρτες αυτοί οι οποίοι καλύπτουν το 1/3 του εγκεφαλικού φλοιού, επέτρεψαν στους ερευνητές να προβλέψουν με ακρίβεια ποιες λέξεις ενεργοποιούν συγκεκριμένα μέρη του εγκεφάλου.
Τα αποτελέσματα του πειράματος ανάγνωσης εξέπληξαν τους ερευνητές, οι οποίοι περίμεναν μερικές αλλαγές ως προς τον τρόπο με τον οποίο οι αναγνώστες επεξεργάζονται τις σημασιολογικές πληροφορίες συγκριτικά με τους ακροατές.
Γνωρίζουμε ότι μερικές περιοχές του εγκεφάλου δραστηριοποιούνται παρόμοια όταν ακούμε ή διαβάζουμε την ίδια λέξη, ωστόσο δεν περιμέναμε τόσες ομοιότητες στην αναπαράσταση του νοήματος στο δίκτυο εγκεφαλικών περιοχών και στις δυο περιπτώσεις των αισθητηριακών διαδικασιών, υποστηρίζουν.
Μελλοντικές χαρτογραφήσεις των αισθητηριακών πληροφοριών θα περιλαμβάνουν έρευνες με συμμετέχοντες που μιλάνε και άλλες γλώσσες εκτός από την Αγγλική, όπως επίσης και ανθρώπους με μαθησιακές διαταραχές γλωσσικής προέλευσης, καταλήγουν.
Πηγή: The representation of semantic information across human cerebral cortex during listening versus reading is invariant to stimulus modality
Απόδοση: Αναστάσιος Γρατσάκης
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
