Μια παιδική ταινία για την ανακατασκευή μια «τέλειας-ατελής οικογένειας».
Το κάθε παιδί αξίζει να αγαπηθεί όσο αυτό ποθεί και ονειρεύεται.
ΥΠΟΘΕΣΗ:
Το “The Willoughbys” αφηγείται την ιστορία τεσσάρων παιδιών των οποίων οι γονείς τα παραμελούν από την ημέρα που γεννιούνται. Ο Tim, ο μεγαλύτερος από τους τέσσερις, είναι ένα αγόρι του οποίου η κύρια αποστολή είναι να αποκαταστήσει την τιμή της οικογένειας των Willoughbys. Η Τζέιν έχει μια γλυκιά φωνή που σε μαγεύει με το τραγούδι της και την αύρα μιας ονειροπόλου γύρω της.
Οι Barnabys είναι δίδυμοι, διανοούμενοι και αδιαχώριστοι αδελφοί που μοιράζονται ακόμη και το ίδιο πουλόβερ. Όταν η Jane βρίσκει ένα μωρό εγκαταλειμμένο από τους γονείς του στο κατώφλι του σπιτιού τους, επιμένει να το κρατήσει. Το μωρό αυτό θα αποτελέσει την αφορμή, ώστε τα αδέρφια να καταλήξουν σε μια φαύλη ιδέα να “ορφανέψουν” τους εαυτό τους απαλλάσσοντας τους από την παρουσία των γονιών.
Το πιο αντιφατικό στοιχείο της ταινίας είναι ότι ενώ οι γονείς τους αγνοούν εντελώς τους ρόλους τους, εξακολουθούν να προσφωνούν ο ένας τον άλλο «Μητέρα» και «Πατέρα» αντί να χρησιμοποιούν τα ονόματά τους. Αυτό το συνεχές μείγμα ειρωνείας και μαύρου χιούμορ είναι η κύρια κινητήρια δύναμη της ταινίας κάνοντας μερικές φορές τους θεατές να γελούν με δάκρυα.
Η ταινία κατάφερε να ξυπνήσει στο εσωτερικό μου παιδί αναμνήσεις και αφηγήσεις σε σχέση με την έννοια της προδοσίας και της εγκατάλειψης από τους σημαντικούς άλλους. Το οικογενειακό μας δέντρο έχει ρίζες, κλαδιά και φύλλα ζωγραφισμένα από αυτές. Το “ The Willoughbys” στην αρχή με έκανε να αναρωτηθώ ποιο είναι το κοινό που απευθύνεται και το τέλος της ταινίας που έδωσε την απάντηση, όλοι και όλες.
Τα κείμενα βιβλίων και παραμυθιών συχνά αφηγούνται ιστορίες για γονείς και κηδεμόνες που ασκούν κακή μεταχείριση με ανεπάρκεια στο γονεϊκό ρόλο, και παραμέληση απέναντι στα παιδιά τους οπότε η ιστορία της ταινίας δεν αποτελεί κάτι νέο. Το φαινόμενο της κακοποίησης και παραμέλησης των παιδιών είναι διαχρονικό και παγκοσμίως γνωστό, ενώ εκδηλώνεται με διάφορες μορφές.
Είναι άμεσα συνδεδεμένο με πολιτισμικούς και κοινωνικούς παράγοντες και εξαρτάται πολλές φορές από πρότυπα στα οποία η κοινωνία συμβάλει σχετικά με τους τρόπους ανατροφής, πειθαρχίας και συμπεριφοράς των γονιών απέναντι στα παιδιά τους.
Σε ιστορίες όπως η Ματίλντα, ο Χάρι Πότερ, και ο Χάνσελ και η Γκρέτελ, οι πρωταγωνιστές δέχονται τη λεγόμενη «φροντίδα» ενηλίκων των οποίων ο εγωισμός και η παραμέληση δημιουργούν ένα μοτίβο κακοποίησης ωθώντας τους πρωταγωνιστές να βρουν τη δύναμη και το θάρρος να ξεφύγουν στο τέλος.
Συνήθως οι φροντιστές στις ιστορίες αυτές έχουν έντονες ναρκισσιστικές ανάγκες και μεγάλη ανωριμότητα. Κοινό χαρακτηριστικό αυτών φαίνεται με τους γονείς της ταινίας ίσως να είναι η παθολογική λειτουργία του Υπερεγώ τους. Όλα αυτά για να καταφέρουμε να πούμε (χωρίς ενοχή) ότι οι Tim, Jane, και οι Barnabys A και B Willoughbys ανήκουν σε μία τέτοια οικογένεια όταν ξεκινάει η ταινία.
Ο αφηγητής και οδηγός μας στο “The Willoughbys” είναι μια μπλε γάτα που μοιάζει με τη γάτα Τσέσαϊρ από την ταινία-παραμύθι Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων. Είναι σαρδικός, και λειτουργεί ως από μηχανής θεός κάποιες φορές ένα βήμα μπροστά από τον θεατή ζητώντας την συμμετοχή του τόσο με κυριολεκτικό όσο και μεταφορικό τρόπο. Ανοίγει την ταινία με Tolstoy λέγοντας ότι, “Όλες οι ευτυχισμένες οικογένειες μοιάζουν μεταξύ τους. Κάθε δυστυχισμένη οικογένεια, όμως, είναι δυστυχισμένη με το δικό της τρόπο”.
Οι ενήλικοι Willoughbys είναι δυσαρεστημένοι επειδή έχουν παιδιά. Η μητέρα και ο πατέρας Willoughby, που δεν ακούμε ποτέ τα ονόματα τους κατά την διάρκεια της ταινίας, αγαπούν ο ένας τον άλλον με τον αποκλεισμό όλων των άλλων σε ολόκληρο τον κόσμο άρα δεν μπορούν να δεχθούν και την δέσμευση των παιδιών. Αντιθέτως ο γιος τους Tim λαχταράει και λατρεύει να είναι μέλος της οικογένειας, μιας μακράς και λαμπρής παράδοσης των Willoughbys που συμβολίζεται με κυρίαρχο στοιχείο το μουστάκι.
Όπως πολλά παιδιά που έχουν υποστεί παραμέληση, ο Τιμ συγχωρεί τους γονείς του και συνεχίζει να λαχταρά την αγάπη τους ακόμα και αφού πέσει στον κάδο με το κάρβουνο ως τιμωρία και όχι για πρώτη φορά επειδή ζήτησε φαγητό. Τα αδέλφια του, η Jane και τα δίδυμα Barnabys, φαίνονται είτε να αγνοούν την παραμέληση των γονιών τους ή απλά να μην νοιάζονται φαινομενικά για να επιβιώσουν.
Τα αδέλφια Willoughbys ως σανίδα σωτηρίας πια επινοούν ένα σχέδιο για να ξεφορτωθούν κατά λάθος τους γονείς τους ώστε να γίνουν ορφανά, εξαπατώντας τη Μητέρα και τον Πατέρα προσφέροντας τους ένα πακέτο διακοπών γεμάτο δυνητικά θανατηφόρες περιπέτειες. Ενώ οι γονείς έχουν φύγει, τα παιδιά τίθενται στη φροντίδα της Νταντάς, η οποία τους παρέχει περισσότερη αγάπη και συμπόνια από ό, τι είναι διατεθειμένοι να χειριστούν.
Ακολουθεί μια κωμωδία σφαλμάτων πλήρους κλίμακας όπου τα παιδιά καταλήγουν να εντοπίζουν τους βιολογικούς τους γονείς για να μείνουν μαζί τους, αλλά οι γονείς θα προτιμούσαν να αφήσουν τα παιδιά να πεθάνουν μόνα τους. Το “The Willoughbys” είναι μια σκοτεινή ταινία που μπορεί να ανιχνεύσει την προγονική της γραμμή πίσω από τα παραμύθια των Αδερφών Γκρίμ (Grimm). Τα παιδιά των Willoughbys αντιμετωπίζονται άσχημα από τους γονείς τους.
Αυτό σαν γεγονός δεν είναι κρυφό ή υπονοούμενο στην ταινία, τα δείχνει να λιμοκτονούν, να παγώνουν, να ρίχνονται σε ένα κελάρι και να φωνάζουν προσπαθώντας να χωρέσουν στην οπτική γραμμή των γονιών τους. Ο Tim, η Jane και οι δίδυμοι Barnabys που δεν έχουν καν την επιλογή των ξεχωριστών ονομάτων κατηγορούνται για την ύπαρξή τους από τους γονείς τους, οι οποίοι αρνούνται ότι έχουν κάποια σχέση με την αναγνώριση, την αποδοχή και την ανάληψη της ευθύνης απέναντι στα παιδιά τους.
Σε ένα σημείο οι γονείς επιθυμούν δυνατά να «πετάξουν» τα παιδιά τους. Αυτό δεν αποτελεί σίγουρα μια αγανακτισμένη αντίδραση απέναντι στην εκπλήρωση βασικών αναγκών ενός παιδιού αλλά ένα ανοιχτό μήνυμα της ταινίας για καταστάσεις κακοποίησης και παραμέλησης. Η παιδική παραμέληση (σωματική, συναισθηματική) θεωρείται το συχνότερο φαινόμενο παιδικής κακομεταχείρισης και έχει σοβαρές συνέπειες στις ικανότητες του παιδιού αλλά και στον συναισθηματικό του κόσμο.
Η παιδική παραμέληση ορίζεται ως η ανεπάρκεια στην παροχή φροντίδας που αντιστοιχεί στο κάθε ηλικιακό στάδιο του παιδιού από τον ενήλικο φροντιστή. Η μη κάλυψη των βασικών αναγκών (διατροφή, υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση), η απουσία κατάλληλης επίβλεψης και οι συνθήκες στέρησης είναι παράγοντες οι οποίοι μπορούν να οδηγήσουν σε σοβαρές συνέπειες στην σωματική και ψυχολογική του κατάσταση.
Μόλις τα παιδιά των Willoughbys στείλουν τους γονείς τους διακοπές, η ταινία βυθίζεται ακόμη σε πιο βαθιά θέματα ψυχολογίας της κακοποίησης παιδιών. Ο Τιμ, ο μεγαλύτερος από τα παιδιά, δυσκολεύεται να δεχτεί τη Ντανί ως κάποια που μπορεί να τον αγαπά και να τον φροντίζει. Φεύγει μακριά από κάθε ανάδοχη οικογένεια με την οποία στέλνεται να ζήσει. Με ένα επιβαρυμένο κοινωνικό ιστορικό και τα πολλαπλά τραύματα ένα παραμελειμένο-κακοποιημένο παιδί βλέπει παντού την εν δυνάμει προδοσία.
Τα παιδιά αυτά έχουν βιώσει απελπισία και σύγχυση, καθώς έχουν υποστεί σοβαρή παραμέληση ή/και κακομεταχείριση από τη βιολογική τους οικογένεια. Σε αυτά προστίθεται και η απομάκρυνση από το οικογενειακό περιβάλλον, η οποία όσο και αν θεωρείται επιβεβλημένη συχνά τροφοδοτεί το παιδί με συναισθήματα απώλειας και πένθους. Ενσωματώνει λοιπόν τόσο βαθιά το μίσος των γονιών του, που φυσικά είναι καχύποπτος και θυμωμένος συνεχώς.
Στην ιστορία ταινίας λοιπόν μιλάει για ένα θέμα που διατρέχει πολλές ιστορίες παιδιών που έχουν παραμεληθεί, κακοποιηθεί όμως καταλήγουν σε εναλλακτικά σπίτια γεμάτα από αγάπη και μυστήριο. Ο Χάρι Πότερ βρίσκει την οικογένειά του στο Χόγκουαρτς και η Ματίλντα βρίσκει τη δική της με τη Μις Μέλι. Τα παιδιά των Willoughbys βρίσκουν τελικά τους νέους γονείς στα πρόσωπα της Νταντάς και ενός κατασκευαστή καραμελών με την ονομασία Διοικητής Μέλανοφ.
Η Νταντά και ο Διοικητής Μελάνοφ δεν ξεκινούν ως ζευγάρι, αλλά έχουν μια χαριτωμένη συνάντηση όταν προσπαθεί η πρώτη να «σώσει» ένα ορφανό μωρό από τη φροντίδα του Μέλανοφ. Δεν αποτελούν ένα «ομοζυγωτικό τέλειο» ζευγάρι σε αντίθεση με τους γονείς Willoughbys και αυτό ακριβώς ταιριάζει σε αυτά τα παιδιά. Η ταινία “The Willoughbys” κάνει εξαιρετική δουλειά ενσωματώνοντας ένα ευρύ φάσμα ποικιλομορφίας της οικογένειας.
Ο Tim φαίνεται τοποθετημένος στα σπίτια διαφόρων τύπων οικογενειών: μια μαμά και έναν μπαμπά, δύο μπαμπάδες, μια ανύπαντρη μαμά, σε μια συλλογή ουράνιου τόξου θετών γονέων και παιδιών λοιπόν. Η Τζέιν περνά λίγο χρόνο σε ένα σπίτι που φαίνεται να έχει πολλούς γονείς σε μια ευτυχισμένη πολυμορφική σχέση. Το “The Willoughbys” είναι μια ταινία αντιστροφής μιας τυπικής ιστορίας για την οικογένεια.
Το τέλος της ταινίας δεν μεταδίδει ένα συμβατικό ηθικολογικό μήνυμα ότι τα παιδιά πρέπει να εκτιμήσουν την αξία της οικογένειάς τους και των αγαπημένων γονιών τους. Ευτυχώς, οι δημιουργοί της αποφάσισαν να παραλείψουν αυτό το είδος διδακτισμού και να επικεντρωθούν σε μια πιο πρωτότυπη προσέγγιση της οικογένειας. Τα παιδιά των Willoughbys συμφιλιώνονται τελικά με την αγάπη και τον εγωισμό των γονιών τους.
Απορρίπτουν το ιδανικό μιας τέλειας αμερικανικής οικογένειας που βλέπουμε σε διαφημίσεις ή ταινίες. Στην πραγματικότητα, όταν η «Τέλεια Οικογένεια» θέλει να αγοράσει το σπίτι των Willoughbys, τα μέλη της καταλήγουν να πιστεύουν ότι το σπίτι είναι στοιχειωμένο και τρέχει μακριά από αυτό. Οι δημιουργοί της ταινίας αποδομούν το στερεότυπο μιας ιδανικής οικογένειας και δείχνουν ότι δεν είναι πάντα η επιτυχημένη οικογένεια αυτή που ενώνεται από δεσμούς αίματος.
Το πολύμορφο σχήμα των σύγχρονων οικογενειών συνεπάγεται επομένως σαρωτικές αλλαγές στο χάρτη της οικογένειας. Στο πολύπλοκο αυτό παζλ πλέον άντρες και γυναίκες μπορούν να αναζητούν τους συντρόφους τους σε κοντινά και μακρινά μέρη σε ολόκληρο τον κόσμο, να συνδέονται με συντρόφους άλλης κουλτούρας, θρησκείας και φυλής, δοκιμάζουν και δοκιμάζονται, αποτυγχάνουν και προσπαθούν ξανά και ξανά να πλάσουν την δική τους οικογένεια.
Μερικές φορές είναι οι οικογένειες πλασμένες από ένα κράμα ετερότητας που δίνουν στα παιδιά την απαραίτητη ζεστασιά και στοργή. Ο σκηνοθέτης του “ Τhe Willoughbys”, Kris Pearn, δηλώνει ότι η ταινία του δείχνει ότι η οικογένεια «δεν είναι κάτι που αντιπροσωπεύεται από την προσφώνηση, αλλά αποτελεί μια επιλογή». Και εδώ, όλοι οι χαρακτήρες επιλέγουν να αγαπούν ο ένας τον άλλον, παρόλο που δεν έχουν δεσμευτεί με βιολογικούς δεσμούς αίματος.
Μέχρι το τέλος της ταινίας, η οικογένεια έχει συγκεντρωθεί και δημιουργηθεί κατασκευάζοντας την πραγματική έννοια της λέξης.
Η οικογενειακή ευτυχία δεν εξαρτάται από το είδος της δομής της. Η δυναμική των σχέσεων που αναπτύσσεται μεταξύ των μελών που την αποτελούν, ανεξάρτητα από τους βιολογικούς ή άλλους συσχετισμούς, είναι αυτή που καθορίζει την ευτυχία μιας οικογένειας.
Η οικογένεια αυτή δεν «δένεται» από το επώνυμο ή το κληρονομικό μουστάκι της, αλλά από την αγάπη, φροντίδα, προστασία, στοργή και το σεβασμό που τρέφει ο ένας-μια για τον άλλο-η. Οι νέοι ενήλικοι γονείς είναι δύο άτομα διαφορετικού χρώματος με πέντε τεκνοθετημένα παιδιά συμπεριλαμβανομένου του πολύχρωμου μωρού.
Όπως λέει η γάτα στο τέλος:” Eίναι μια «τέλεια-ατελής» οικογένεια. Δεν είναι αυτά τα καλύτερα;”
Σε μία κοινωνία σε σύγχυση με κοινωνικούς ρόλους και ταυτότητες σε καθεστώς ανακατασκευής μπορεί να μην τα έχεις όλα, όμως μπορείς να έχεις το δικαίωμα να παλέψεις να έχεις όσο τον δυνατόν το καλύτερο που επιθυμείς.
