Cine-δρία – «Η Φάλαινα» (Τhe Whale): μπορεί να έρθει η λύτρωση στη ζωή;

“Η Φάλαινα”, σε σκηνοθεσία Ντάρεν Αρονόφσκι, μας δείχνει πόσο χαμηλά μπορεί να πέσει κάποιος όταν τα πράγματα πάνε στραβά στη ζωή, αλλά και πώς τα πιο χαμηλά επίπεδα μπορούν να αναδείξουν τον καλύτερο εαυτό μας όταν αυτό είναι το πιο ουσιαστικό.

H “Φάλαινα” είναι μια δυνατή ταινία για την επιθυμία ενός ανθρώπου να προσπαθήσει να διορθώσει με κάποιον τρόπο τα λάθη του παρελθόντος πριν να είναι πολύ αργά. Πιθανότατα υποψήφια για μερικά Όσκαρ και τουλάχιστον μια υποψηφιότητα για Όσκαρ Α’ Ανδρικού Ρόλου για τον Μπρένταν Φρέιζερ.

Η “Φάλαινα”, σε σκηνοθεσία του σκηνοθέτη Darren Aronofsky, μας δείχνει πόσο χαμηλά μπορεί να φτάσει κάποιος όταν τα πράγματα πάνε στραβά στη ζωή, αλλά και πώς τα κατώτατα επίπεδά μας μπορούν επίσης να αναδείξουν τον καλύτερο εαυτό μας όταν αυτό είναι το πιο σημαντικό.

Η φιλμογραφία του Αρονόφσκι από το “Ρέκβιεμ για ένα όνειρο” μέχρι τον “Παλαιστή” και τον “Μαύρο Κύκνο”, το “Ίδρυμα” και τώρα την “Φάλαινα” έχει να κάνει με ατελείς χαρακτήρες που προσπαθούν να διορθώσουν τα λάθη του παρελθόντος ή να βρουν τη λύτρωση με τον πιο ουσιαστικό τρόπο πριν περάσουν το σημείο χωρίς επιστροφή. Ο Αρονόφσκι μπορεί τόσο έξοχα να αποτυπώσει το ψυχολογικό δράμα και την ένταση σε κάθε έννοια στις ταινίες του, που μέχρι το τέλος, είσαι τόσο συναισθηματικά επηρεασμένος από όλα αυτά που μπορεί να είναι δύσκολο να καταλάβεις τι μόλις παρακολούθησες.

Ως σκηνοθέτης, είναι εξαιρετικός στο να ζωγραφίζει την εικόνα ενός ατόμου ή ανθρώπων που βρίσκονται σε κίνδυνο και πως ενώ μπορεί να είχαν καλές προθέσεις, είναι σχεδόν πολύ μακριά για να αναζητήσουν τη λύτρωση ή μια νέα αρχή.

Διαφορετική από τις προηγούμενες ταινίες του Αρονόφσκι, η “Φάλαινα” είναι διασκευή ενός ομώνυμου θεατρικού έργου που χρονολογείται από το 2012, οπότε το σενάριο που έχει γραφτεί και ο τρόπος που έχει στηθεί η ταινία είναι ακριβώς το πώς θα βλέπαμε ένα θεατρικό έργο στη μεγάλη οθόνη. Υπάρχουν λίγοι χαρακτήρες, η πλοκή δεν γίνεται πολύ σκοτεινή ή περίπλοκη και το σκηνικό παραμένει το ίδιο σε μεγάλο βαθμό σε όλη τη διάρκεια της ταινίας.

Οι κριτικοί κινηματογράφου μπορεί να την απορρίψουν ως ταινία χωρίς προοπτική στη φιλοδοξία της, αλλά εμένα με τράβηξε το πόσο όμορφα απεικονίζει αυτό που θα μπορούσε να είναι οι πραγματικοί άνθρωποι που ζουν πραγματικές ζωές. Η “Φάλαινα” μπορεί να είναι μια ταινία και μυθοπλασία, αλλά πιθανότατα απεικονίζει πραγματικές καταστάσεις και τραγωδίες που κάποιοι άνθρωποι δυστυχώς περνούν στη ζωή τους.

Η ταινία ασχολείται με πολλαπλά θέματα του πραγματικού κόσμου που επηρεάζουν τους ανθρώπους, από την παχυσαρκία μέχρι τον αλκοολισμό, τις χαμένες αγάπες και τις διαλυμένες οικογένειες, που οι περισσότεροι άνθρωποι στη ζωή μπορούν να δουν πώς αυτό μπορεί να ρίξει τη ζωή κάποιου στον γκρεμό και να κάνει σχεδόν αδύνατο να ανακάμψει.

Η “Φάλαινα”, όπως ξεκαθαρίζει και ο τίτλος, αφορά έναν σοβαρά παχύσαρκο άνδρα ονόματι Τσάρλι, ο οποίος ζυγίζει περίπου 600 κιλά και υποφέρει από πολλαπλά προβλήματα υγείας εξαιτίας του προβλήματος του βάρους του. Έχει αποξενωθεί από την έφηβη κόρη του, έχει χωρίσει από την αλκοολική σύζυγό του και δεν μπορεί να γυρίσει την οθόνη του βίντεο ως διαδικτυακός καθηγητής Αγγλικών λόγω της κατάστασης του βάρους του που μπορεί να επηρεάσει το πώς τον βλέπουν οι φοιτητές του.

Η μόνη του αλληλεπίδραση είναι με τη φίλη του, τη Λιζ, η οποία είναι επίσης νοσοκόμα και έρχεται να φροντίσει τον Τσάρλι ειδικά με τα πολλαπλά προβλήματα υγείας που τον κάνουν να βρίσκεται κοντά στο θάνατο και να κινδυνεύει από καρδιακή ανεπάρκεια.

Ο Τσάρλι έχει γίνει μια τραγική φιγούρα, καθώς του έχει απομείνει στη ζωή του μόνο η Λιζ, αφού υπέστη την απώλεια του άντρα που ερωτεύτηκε. Εξαιτίας αυτής της αγάπης, θυσίασε τον γάμο του με την προηγούμενη σύζυγό του και τη σχέση του με την κόρη του.

Μετά τη σχέση που είχε με τον φοιτητή του, Άλαν, ο οποίος είναι και αδελφός της Λιζ και η οποία υιοθετήθηκε από μια οικογένεια και τον πατέρα της που ήταν πάστορας στην εκκλησία της «Νέας Ζωής». Η Λιζ κατάφερε να ξεφύγει από τις αιρετικές τάσεις της εκκλησίας, αλλά οι πιθανές ενοχές του Άλαν από την αποκήρυξη από την εκκλησία και ίσως και από την οικογένειά του για την ομοφυλοφιλία του και τη σχέση του με την Τσάρλι τον οδήγησαν στο να βάλει τέλος στη ζωή του.

Αυτή η τρομερή σειρά γεγονότων τιμώρησε τον Τσάρλι και η διατροφική του κατάσταση μετά τον θάνατο του Άλαν επιδείνωσε την παχυσαρκία του και του προκάλεσε μεγάλη κατάθλιψη και αδυναμία να δημιουργήσει σχέσεις με άλλους πέρα από την φίλη του, τη Λιζ. Ο Τσάρλι δεν αναζητά καμία συγχώρεση των “αμαρτιών” του από τον Θεό ή την Εκκλησία που αποκήρυξε τον Άλαν, αλλά αποκλειστικά και μόνο τη συγχώρεση της κόρης του, την οποία είδε για τελευταία φορά όταν ήταν οκτώ ετών.

Η Έλι δεν είναι πια παιδί αλλά μια επαναστατική και κακότροπη έφηβη που της λείπει ο πατέρας της και ξεσπάει στη μητέρα της, η οποία αντιμετωπίζει τα προβλήματά της κατεβάζοντας ένα μπουκάλι αλκοόλ, αντί να μεγαλώσει την κόρη της για να γίνει καλύτερη. Ο Τσάρλι δεν είναι άγιος στο θέμα αυτό, δεδομένου ότι όντως διέπραξε μοιχεία με τον Άλαν και τον οδήγησε να παραμελήσει την κόρη του, την Έλι και να απομακρύνει και τη γυναίκα του.

Ποτέ δεν επανόρθωσε το γεγονός ότι προκάλεσε και στους δύο θλίψη και πόνο με την παρορμητική του απόφαση. Η αγάπη του για τον Άλαν επισκίασε την αγάπη του για την κόρη του, την οποία αγωνίζεται στην ταινία να πάρει πίσω.

Το δόγμα της Εκκλησίας της «Νέας Ζωής», η δυσαρέσκεια της οικογένειάς του για τη σεξουαλικότητα του Άλαν και η αυτοκτονία του Άλαν, έκανε τον Τσάρλι να ξεφύγει ακόμα περισσότερο, να τρώει ανεξέλεγκτα και να αναιρεί ακόμα περισσότερο τις σχέσεις του με το να γίνει ένας απόλυτος ερημίτης που δεν μπορεί καν να βγει από το σπίτι λόγω του σωματικού του βάρους και της αδυναμίας του να περπατήσει ή να οδηγήσει αυτοκίνητο.

Η “Φάλαινα” τονίζει επίσης ότι ο Τσάρλι δεν αναζητά τον οίκτο των άλλων ή τη συγχώρεση. Ξέρει πόσο έχει ξεφύγει η ζωή του, αλλά ελπίζει να κάνει “ένα πράγμα στη ζωή του” σωστά πριν να είναι πολύ αργά γι’ αυτόν. Πιστεύει ότι ενώ η κόρη του φέρεται άσχημα και περιφρονεί αυτά που έχει κάνει, ότι υπάρχει ακόμα ελπίδα γι’ αυτήν και ότι μπορεί να πετύχει τις δυνατότητές της, αλλά κυρίως να ‘γίνει καλός άνθρωπος’.

Μπορεί να είναι πολύ αργά για τον Τσάρλι να αλλάξει τη ζωή του προς μεγάλη απογοήτευση της Λιζ, της γυναίκας του, αλλά και της Έλι , αλλά ο Τσάρλι ξέρει ότι η λύτρωση είναι δυνατή για τον καθένα τους και ότι ακόμα και αν δεν είναι εκεί, θα προσπαθήσει να αφήσει χρήματα για να έχει μέλλον η κόρη του ή να πει στη γυναίκα του ότι λυπάται που τους άφησε για την παράνομη σχέση του και ότι ζητάει συγγνώμη από τη Λιζ για όσα έκανε στον εαυτό του με την απώλεια του υιοθετημένου αδελφού της που έχει επιβαρύνει τη φιλία τους στη συνέχεια.

Ο Τσάρλι δεν θέλει να σωθεί από τον Θεό ή τη θρησκεία ή από τον εαυτό του, αλλά θέλει να ξέρει ότι η ζωή του, μέσω της γέννησης της κόρης του, είναι ένα πράγμα που έκανε σωστά στη ζωή του και ότι ενώ δεν ήταν εκεί γι’ αυτήν πριν όταν τον χρειαζόταν, μπορεί να προσπαθήσει να επανορθώσει πριν φύγει από τον κόσμο και να την ενθαρρύνει να γίνει καλύτερη από ό,τι ήταν εκείνος, να είναι καλύτερη στη ζωή της και να είναι ευγενική με τους άλλους. Μπορεί να έχει χάσει την ελπίδα για τον εαυτό του, αλλά ποτέ δεν έχασε την ελπίδα για την κόρη του.

Παρόμοια με τον τρόπο που ο Τσάρλι ενθαρρύνει τους μαθητές των Αγγλικών του να είναι ειλικρινείς με τις γραπτές εκθέσεις τους, προσπαθεί να είναι ειλικρινής με την Έλι ως προς το γιατί έκανε ό,τι έκανε, πώς θα μπορούσε να είναι καλύτερος σύζυγος για τη γυναίκα του, τη Μαίρη και πώς απογοήτευσε τη Λιζ μετά τον τραγικό θάνατο του Άλαν. Δεν μπορεί ο καθένας να είναι τόσο ειλικρινής, αλλά ο Τσάρλι δεν έχει τίποτα να χάσει, δεν έχει πολλά να κερδίσει και δεν έχει μπροστά του πολύ ζωή εκτός από τον επικείμενο θάνατο λόγω της κατάστασης του σώματός του.

Παρ’ όλους τους συντρέχοντες παράγοντες, ο Τσάρλι προσπαθεί να ανακτήσει την ανθρωπιά του και την οικογένειά του πίσω, όσο μπορεί να ανακτήσει μετά την απώλειά της, ακόμα κι αν έχει γίνει “Η Φάλαινα”.

Παρόλο που μπορεί να παρεξηγείται και να απεχθάνεται από το κοινό όπως η φάλαινα στο βιβλίο «Μόμπι Ντικ» του Χέρμαν Μέλβιλ, καταφέρνει να λυτρωθεί στα μάτια των άλλων και να δώσει ένα τέλος στον εαυτό του σε μια ζωή που είχε ξεστρατίσει τόσο πολύ, για την οποία όμως κατάφερε να δώσει κάτι από αγάπη πίσω στον κόσμο για να ζήσει με τη μορφή της κόρης του, της Έλι.