Οι φωτογραφίες τους συμβολίζουν το απόλυτο σκοτάδι που η νόσος επιφέρει — κυρίως την απώλεια της αίσθησης του εαυτού.
Η κατάθλιψη επηρεάζει καθοριστικά τόσο όσους υποφέρουν από τη διαταραχή όσο και όσους βρίσκονται γύρω τους. Η απομόνωση, η ανησυχία και ο φόβος που προκαλεί αυτή η «κρυμμένη» ασθένεια μπορούν να παρεμποδίσουν ή ακόμα και να σταματήσουν την πρόοδο της ζωής των ασθενών.
Όσοι πάσχουν από αυτή την ψυχική νόσο αισθάνονται συχνά ότι είναι οι μόνοι που δίνουν τέτοιες σκληρές μάχες. Εντούτοις, η κατάθλιψη εμφανίζεται ολοένα και συχνότερα. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) υπολογίζεται ότι 350 εκ. άνθρωποι παγκοσμίως πάσχουν από κατάθλιψη. Ωστόσο, οι ασθενείς διστάζουν να μιλήσουν ανοιχτά για τη νόσο τους εξαιτίας του στίγματος που την περιβάλει.
Υπάρχουν εκφραστικοί φωτογράφοι οι οποίοι χρησιμοποιούν την τέχνη τους ως μέσο θεραπείας κι έχουν στόχο την ευαισθητοποίηση κι ενημέρωση του κοινού γύρω από τη νόσο.
Οι οδυνηρές εικόνες τους είναι συνήθως αυτοβιογραφικές. Συμβολίζουν το απόλυτο σκοτάδι που η νόσος επιφέρει — κυρίως την απώλεια της αίσθησης του εαυτού. Αρκετοί φωτογράφοι αναπαριστούν το αίσθημα αυτό αποκρύπτοντας το πρόσωπο του εικονιζόμενου.
Η ολοκλήρωση τέτοιων έργων μπορεί να αποτελέσει το μονοπάτι προς τη αποσαφήνιση. Εκτός του ότι μέσω αυτών ενημερώνονται όσοι δεν πάσχουν από κατάθλιψη (ή άγχος, ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή κλπ) τέτοια έργα προκαλούν επίσης το στοχασμό και αποτελούν, κατ’ επέκταση, μια μορφή θεραπείας μέσω της τέχνης.
Ακολουθούν τα έργα 10 εκφραστικών φωτογράφων —καθώς και οι ιστορίες τους. Μέσα απ’ τις φωτογραφίες τους αποκαλύπτεται το ζήτημα ταμπού.
Edward Honoker
Οι σουρεαλιστικές φωτογραφίες του Edward Honoker, ο οποίος διαγνώσθηκε με κατάθλιψη στην ηλικία των 19 ετών, αναπαριστούν την απομόνωση που προκαλεί η ασθένεια. Μέσα από δυσδιάκριτα πορτρέτα καταδεικνύει πόσο δυσάρεστη μπορεί να γίνει. Το μυαλό σου είναι αυτό που είσαι, εξηγεί, κι ένα μυαλό που δε λειτουργεί σωστά είναι τρομακτικό.
Janelia Mould
Η Janelia Mould ειδικεύεται στη σουρεαλιστική απεικόνιση η οποία και χαρακτηρίζει το έργο της με τίτλο Μελαγχολία – ένα κορίτσι που ονομάζεται κατάθλιψη (Melancholy – a girl called depression). Στόχος της είναι να βοηθήσει ώστε να εξαλειφθεί το στίγμα που περιβάλει τη νόσο. Στις αυτοπροσωπογραφίες που φιλοτεχνεί αποκρύπτεται το πρόσωπο της. Απέκρυψα σκοπίμως το κεφάλι και ορισμένα άκρα, μας εξηγεί. Θέλησα να δώσω μια γεύση του τρόπου με τον οποίο ένας καταθλιπτικός βιώνει τη ζωή του, δημιουργώντας έναν χαρακτήρα που δεν αισθάνεται ποτέ πλήρης.
Gabriel Isak
Μέσα στο σκοτάδι μπορεί να βρεθεί φως. Ο φωτογράφος Gabriel Isak χρησιμοποιεί την κατάθλιψη του ως καταλύτη του έργου του με τίτλο To Μπλε Ταξίδι (The Blue Journey). Εμπνευσμένος τόσο από τον καλλιτέχνη Μαγκρίτ όσο και από το σουρεαλισμό, το φιλοτέχνησε έχοντας βιώσει την ασθένεια για 7 χρόνια. Πηγή έμπνευσης των εικόνων του έργου μου αποτέλεσε το υποσυνείδητο μου, μας εξήγησε. Οι εικόνες μοιάζουν περισσότερο με μικρές αναμνήσεις των εμπειριών που βίωσα κατά τη διάρκεια της κατάθλιψης μου.
Κatie Joy Crawford
Μέσα από μια σειρά αυτοπροσωπογραφιών, η Katie Joy Crawford απεικονίζει τις εσωτερικές μάχες της με τη γενικευμένη αγχώδη διαταραχή. Το έργο της Η Αγχώδης Καρδιά μου (My Anxious Heart) παρόλο που δεν συνδέεται αποκλειστικά με την κατάθλιψη απεικονίζει τα οδυνηρά αισθήματα της αγχώδους διαταραχής τα οποία μοιάζουν με εκείνα που προκαλεί η κατάθλιψη. Στα έργα της απεικονίζεται η ίδια η Crawford άλλοτε μέσα σε πλαστικό περιτύλιγμα κι άλλοτε παγιδευμένη σ’ ένα κλουβί ενώ σε άλλη εικόνα της το κεφάλι της παίρνει τη μορφή σύννεφου— μεταξύ άλλων. Η όλη διαδικασία φιλοτέχνησης των εικόνων αποδείχθηκε θεραπευτική για εκείνη κι ελπίζει ότι το έργο της θα βοηθήσει κι άλλους οι οποίοι αντιμετωπίζουν ίδια προβλήματα.
John William Keedy
Στα έργα του με τίτλο Είναι Σχεδόν Απαρατήρητη (It’s hardly Noticeable), ο John William Keedy αντιπαραθέτει φυσιολογικές συμπεριφορές— όπως το να καθαρίζει κανείς τα δόντια του χρησιμοποιώντας οδοντικό νήμα — με ασυνήθιστες συμπεριφορές όπως το να τακτοποιεί κανείς τα οδοντικά νήματα εμμονικά πάνω στο νιπτήρα. Η συγκεκριμένη εικόνα, μαζί με άλλες βινιέτες, παραπέμπει στη ζωή όσων πάσχουν από ψυχικές ασθένειες, οι οποίες όπως ακριβώς υποδηλώνει ο τίτλος είναι ‘δυσδιάκριτες’.
Michal Macku
O Michal Macku ανέπτυξε τη δική του καλλιτεχνική τεχνική με σκοπό να αφηγηθεί ιστορίες μέσα από τις φωτογραφίες του. Ονομάζοντας την τεχνική gellage, μετακινεί το φωτογραφικό γαλάκτωμα στα αρνητικά φιλμ αλλάζοντας δραματικά την εμφάνιση τους. Στα έργα αυτά οι εικονιζόμενοι εμφανίζονται να ξεσκίζουν το σώμα τους όπως ακριβώς συμβαίνει με τα συναισθήματα που επιφέρουν η κατάθλιψη και το άγχος.
Maureen Drennan
Στο έργο της με τίτλο Η Θάλασσα που μας περιβάλλει (The Sea That Surrounds Us), η φωτογράφος Maureen Drennan συνδέει έρημα τοπία με τις πορτρέτα του συζύγου της, Paul, ο οποίος έχει βιώσει βαθιά κατάθλιψη. Μέσω αυτού του έργου συνειδητοποίησα πως η οικειότητα και η ευαισθησία μπορεί να αποβούν οδυνηρές απ’ τη μια αλλά και να σε ανταμείψουν απ’ την άλλη, εξηγεί η Drennan. Η ευαισθησία είναι αυτή που μας κάνει πιο ανθρώπινους και πιο όμορφους.
Christian Hopkins
Για τον Christian Hopkins, η τέχνη της φωτογραφίας αποτέλεσε έναν τρόπο με τον οποίο κατάφερε να αντιμετωπίσει την κατάθλιψη του. Υπέφερα από Μείζονα Κατάθλιψη για 4 χρόνια. Εξέφρασα την ασθένεια μου καθ’ όλη την περίοδο αυτή με διάφορους τρόπους συμπεριλαμβανομένης της φωτογραφίας. Όπως και πολλοί άλλοι, ο Hopkins βίωσε την απώλεια της αίσθησης του εαυτού —πράγμα το οποίο απεικονίζεται στα έργα του. Το ‘ποιος μπορεί να είμαι στ’ αλήθεια’ είναι ένα ερώτημα το οποίο με βασανίζει καθημερινά.
Liz Osban
H Liz Osban και ο φίλος της ταξίδεψαν στην Ισλανδία— ένα ταξίδι που περίμεναν εδώ και 8 χρόνια. Το ταξίδι και οι φωτογραφίες που τράβηξαν κατά τη διάρκεια του ήταν αποτέλεσμα μιας αυθόρμητης επιθυμίας για εκδρομή. Η Osban μας εξηγεί είχε μόλις τελειώσει μια απ’ τις δυσκολότερες περιόδους της ζωής μου κι ένιωθα πως χρειαζόμουν κάτι ευχάριστο να προσβλέπω. Οι γαλήνιες κι έντονα μπλε φωτογραφίες αναπαριστούν τη ζωή της με την κατάθλιψη. Ήθελα να εκφράσω ότι η ζωή με μια ψυχική διαταραχή δε με κάνει να νιώθω απελπισμένη ζώντας μια στατική ύπαρξη. Αντιθέτως, δείχνει ότι μπορώ να συνεχίζω και να προχωράω μπροστά ενόσω περνώ χρόνο με την ασθένεια μου γνωρίζοντας την καλύτερα, η οποία έχει ‘συνυφανθεί’ με την ύπαρξη μου είτε το θέλησα είτε όχι.
Tyler Rayburn
Η φωτογραφία βοήθησε τον Tyler Rayburn σε μια από τις σκοτεινότερες περιόδους της ζωής του. Ήμουν βυθισμένος στην κατάθλιψη σε σημείο που ήθελα να αυτοκτονήσω μας εξηγεί, και μου αρέσει να σκέφτομαι ότι η φωτογραφία με βοήθησε σε μεγάλο βαθμό να ξεπεράσω την κατάσταση αυτή. Δε θα ήθελα κανείς να βιώσει ούτε στο ελάχιστο όσα βίωσα εγώ. Έτσι, ο Rayburn μεταδίδει το αίσθημα τις ελπίδας μέσα απ’ τις σουρεαλιστικές του εικόνες. Λουσμένοι σ’ ένα ζεστό φως, οι εικονιζόμενοι βρίσκονται σε απόλυτη αρμονία με την ομορφιά της φύσης.
Πηγή: mymodernmet.com
Απόδοση: Βασιλική Τσαπάκη
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
