Μία πρόσκληση επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας διακινείται εδώ και λίγο καιρό στο διαδίκτυο και συγκεκριμένα στον ιστότοπο avaaz.org σχετικά με τη συγκέντρωση υπογραφών για την υποστήριξη ενός αποτελεσματικού εθνικού συστήματος υπηρεσιών ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων.
Αναλυτικότερα το κείμενο που καλεί όλους τους αρμόδιους φορείς να ψηφίσουν έχει ως εξής:
Με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχικής Υγείας, διαπιστώνουμε ότι τα προβλήματα ψυχικής υγείας των παιδιών και των εφήβων έχουν αυξηθεί και οξυνθεί τα τελευταία χρόνια, στη χώρα μας, ενώ παράλληλα τα μέσα θεραπευτικής αντιμετώπισής τους συνεχώς λιγοστεύουν.
Παιδιά χάνονται από έλλειψη κατάλληλης φροντίδας και εμείς οι φροντιστές τους, δουλεύουμε πολλές φορές κάτω από ακατάλληλες συνθήκες και μεγάλη πίεση.
Θρηνούμε αυτή τη στιγμή την απώλεια ενός εξαίρετου συναδέλφου νοσηλευτή που άφησε την τελευταία του πνοή στο χώρο εργασίας του, στον ξενώνα «Το σπίτι» στην Παλλήνη, απώλεια που έρχεται να επισφραγίσει την εγκατάλειψη που από χρόνια υφίσταται ο χώρος ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων.
Τα προβλήματα είναι πολλά και οι διαθέσιμες υπηρεσίες ελάχιστες. Ένα στα πέντε παιδιά θα εμφανίσει βαριά παθολογία όπως κατάθλιψη, ψύχωση, αυτισμό, παραπτωματική συμπεριφορά, χρήση ουσιών, θα πέσει θύμα εκφοβισμού, κακοποίησης, κ.ά. Ενέργειες πρόληψης και έγκαιρης παρέμβασης είναι αναγκαίες για πολλά περισσότερα παιδιά. Οι οικογένειές τους αναζητούν με αγωνία πλαίσια υποστήριξης. Οι συνάδελφοι του ιδιωτικού τομέα και οι λιγοστοί του δημόσιου, αδυνατούν να ανταποκριθούν στα συνεχώς αυξανόμενα δύσκολα αιτήματα. Οι λύσεις δεν μπορεί να είναι ατομικές, αποσπασματικές ή πρόχειρες. Χρειάζονται ειδικοί, γνώση και όραμα, ένα ολοκληρωμένο δίκτυο δομών σε κάθε γεωγραφική περιφέρεια της χώρας, κανόνες οργάνωσης και λειτουργίας και διασύνδεσης.
Είναι γνωστό (έκθεση εμπειρογνωμόνων, Ψυχαργώς 2012) ότι ο χώρος του παιδιού και του εφήβου δεν αποτέλεσε προτεραιότητα της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης και παρά τις όποιες ευκαιρίες που αξιοποιήθηκαν δεν δημιουργήθηκε ένα επαρκές δίκτυο υπηρεσιών. Έκλεισε όμως το Παιδοψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής (Νταού) το 2011 και δημιουργήθηκαν με μεγάλη προσπάθεια δομές σε αρκετά σημεία της χώρας ( περίπου 70). Οι δομές αυτές αντί να ενισχύονται βάσει σχεδίου, αποδυναμώνονται ή απειλούνται με κλείσιμο. Ειλημμένες αποφάσεις για τη δημιουργία κάποιων νέων, άκρως απαραίτητων, ξεχνιούνται επ’ αόριστον. Αρχές και κατακτήσεις της μεταρρύθμισης φαίνεται να έχουν πέσει σε ανυποληψία ή γραφειοκρατική ατελεσφορία.
Ενδεικτικά αναφέρουμε:
Την μη ανανέωση των Τομεακών Επιτροπών Ψυχικής Υγείας Παιδιού & Εφήβου εδώ και τέσσερα χρόνια – εγκατάλειψη της λειτουργίας της Τομεοποίησης, της οποίας έργο είναι να αναδεικνύει τις ανάγκες των παιδιών και εφήβων, να φροντίζει για την ανάπτυξη και τη στήριξη λειτουργίας των ανάλογων υπηρεσιών, ανά περιοχή ευθύνης του εκάστοτε τομέα. Την πρόσφατη απόφαση της αρμόδιας υφυπουργού, χωρίς καμιά διαβούλευση με την επιστημονική κοινότητα, για μεταφορά – επιστροφή των ασθενών και προσωπικού του ξενώνα αυτιστικών « Αγγέλια» από την κοινότητα σε κτίριο του παλιού «Νταού», όταν μόλις πριν τρία χρόνια χρησιμοποιήθηκαν κοινοτικά χρήματα για να κλείσει το ψυχιατρείο- ίδρυμα.
( Δεν υπάρχει άραγε δέσμευση και ρήτρα, να μην ξαναχρησιμοποιηθούν οι ίδιοι χώροι για τη νοσηλεία των ίδιων ασθενών και από το ίδιο προσωπικό;)
- Την μη ανάπτυξη των άκρως αναγκαίων κλινών νοσηλείας εφήβων στην Αττική ( Νοσοκομείο Δυτικής Αττικής και ΓΝ «Ασκληπιείο» Βούλας), και στις άλλες Υγειονομικές Περιφέρειες με αποτέλεσμα σε έφηβους με σοβαρά προβλήματα να μην παρέχεται η αναγκαία νοσηλεία.
- Τη συνέχιση της κακοποιητικής νοσηλείας εφήβων στο Δαφνί και το Δρομοκαΐτειο ( πού θα τους πάμε όταν κλείσουν κι αυτά;)
- Την αδυναμία δημιουργίας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Δικαιοσύνης έστω και μιας δομής φροντίδας παραπτωματικών εφήβων. Τοποθετούνται με εισαγγελική εντολή σε δομές με άλλη αποστολή, αποδιοργανώνοντάς τες.
- Την μη ανάπτυξη δομών για άτομα με αυτισμό και διαφορετικές ανάγκες όπως Κέντρα ημέρας παιδιών και εφήβων, Ξενώνες κ.ά.
- Την αποδυνάμωση σε προσωπικό και υποδομές με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση του περιορισμένου αριθμό δομών και προγραμμάτων που είχαν αναπτυχθεί με μεγάλη προσπάθεια στο Δημόσιο ή από ΝΠΙΔ, ( Κέντρα Ημέρας, Ξενώνες, Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα).
- Την αδράνεια στην οποία έχει περιπέσει η Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας αποποιούμενη τον παλαιότερα ιστορικό της ρόλο στο σχεδιασμό των υπηρεσιών.
- Γενικότερα την απουσία στρατηγικής και προτεραιοτήτων για την εγκατάσταση ενός στοιχειωδώς επαρκούς συστήματος Υπηρεσιών ΨΥΠΕ ανά τομέα και υγειονομική περιφέρεια.
Τις επιπτώσεις όλων αυτών υφίστανται τα παιδιά και έφηβοι καθώς και οι οικογένειές τους μένοντας όλο και περισσότερο αβοήθητοι, μόνοι σ’ αυτό που τους συμβαίνει.
Οι δαπάνες για την υγεία και το προνοιακό σύστημα έχουν περικοπεί δραματικά στο πνεύμα της ασκούμενης οικονομικής πολιτικής. Επιπλέον όμως διαπιστώνουμε ασυνέχεια και ασυνέπεια των διαφόρων πολιτικών για την ψυχική υγεία, έλλειψη στρατηγικής και δράσεων. Η τακτική αυτή οδηγεί σε ιδεολογικές αμφισβητήσεις ως προς την ορθότητα των επιλογών της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης και σε κίνδυνο παλινδρόμησης στους παλιούς γνωστούς ασυλιακούς τρόπους λειτουργίας. Έχουμε την αίσθηση πλήρους υποβάθμισης της δουλειάς μας, εγκατάλειψης των κεκτημένων.
Η εγκατάλειψη όμως είναι ακόμη πιο άδικη και βλαβερή για τα παιδιά. Τίθεται σοβαρά το ερώτημα προς όλους μας, επαγγελματίες, γονείς, εκπαιδευτικούς, κοινωνικούς φορείς και κέντρα λήψης αποφάσεων τι είδους γενιά νέων ανθρώπων προετοιμάζουμε και ποιο μέλλον χαράσσουμε για αυτούς; Όταν για τη ψυχική υγεία των παιδιών μας, το πιο δυναμικό κομμάτι του πληθυσμού της χώρας, δεν έχει επενδυθεί από το κράτος ούτε στο ελάχιστο της προσοχής και του τιμήματος που της αναλογεί. Όταν άλλες χώρες υπό καθεστώς μνημονίου ( το παράδειγμα της Ιρλανδίας) βελτίωσαν και οργάνωσαν τις ΥΨΥΠΕ. Όταν είναι γνωστό ότι η επένδυση σε πρόληψη και έγκυρη θεραπεία για την ψυχική φροντίδα των παιδιών, είναι επένδυση που αποδίδει καρπούς σε πολλά επίπεδα.
Ένα παιδί, ένας έφηβος, ένας άνθρωπος, τι είναι; Ένα προϊόν που απλά κοστολογείται; Αυτό όλο, δεν το διαπραγματεύεται κανείς με οικονομικούς όρους, γιατί αφορά τον άνθρωπο και τον εξανθρωπισμό του.
Με συναίσθηση του δύσκολου έργου που καλούμαστε να υπηρετήσουμε, ζητούμε :
- Από όσους χειρίζονται τις πολιτικές υγείας να αναλάβουν τις ευθύνες τους για ό,τι συμβαίνει
- Από τους επαγγελματίες, τους γονείς και τα παιδιά, τους κοινωνικούς φορείς, τους ευαίσθητους και υπεύθυνους πολίτες της χώρας να συμπαραταχθούμε ώστε να καλλιεργήσουμε πνεύμα αλληλεγγύης και πίστης, δημιουργία δεσμών και θεσμών που θα υποστηρίξουν την ανάπτυξη και τη βελτίωση ενός αποτελεσματικού εθνικού συστήματος υπηρεσιών ψυχικής υγείας παιδιών και εφήβων στη χώρα μας.
Αν σας ενδιαφέρει, μπείτε στη σελίδα avaaz.org και υπογράψτε.
