PsychologyNow Team

Βιογραφία: Gregory Bateson (1904-1980)

Βιογραφία: Gregory Bateson (1904-1980)

PsychologyNow Team

Ο Gregory Bateson υπήρξε ανθρωπολόγος, γλωσσολόγος και κοινωνικός επιστήμονας που εφάρμοσε τη θεωρία των συστημάτων στις κοινωνικές επιστήμες και προσδιόρισε το παράδοξο του «διπλού δεσμού».


Ο Gregory Bateson γεννήθηκε στις 9 Μαΐου του 1904 στο Grantchester στην Αγγλία. Σπούδασε στο Charterhouse School και στη συνέχεια απέκτησε πτυχίο στη βιολογία από το St. John’s College. Παρέμεινε στο Cambridge, συνεχίζοντας τις σπουδές του στο St. John και, το 1929, ανέλαβε μια θέση διδασκαλίας Γλωσσολογίας στην Αυστραλία στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ. Παρέμεινε επίσης κάποιο χρονικό διάστημα στην περιοχή του Ειρηνικού, προκειμένου να ικανοποιήσει το πάθος του για την ανθρωπολογία.

Ο Bateson παντρεύτηκε τη φημισμένη ανθρωπολόγο Margaret Mead το 1936 και λίγο αργότερα, μετακόμισε στην Καλιφόρνια. Μετά από το διαζύγιο του από τη Mead το 1950, παντρεύτηκε δύο ακόμα φορές, πρώτα με την Elizabeth Sumner και στη συνέχεια με τη θεραπεύτρια Lois Cammack. Απέκτησε δύο κόρες και ένα γιο.

Επαγγελματική ζωή

Ενώ ακόμα δίδασκε ανθρωπολογία στην Καλιφόρνια, ο Bateson γνωρίστηκε με τους Jay Haley και πολλούς άλλους συναδέλφους, που τον ακολούθησαν στο περίφημο έργο του, το  “Bateson Project”. Το έργο έγινε η αφετηρία για τη θεωρία του για το «διπλό δεσμό».

Ο Bateson έγινε Αμερικανός πολίτης το 1956 και παρέμεινε στις Ηνωμένες Πολιτείες για το υπόλοιπο της ζωής του. Πέρασε το υπόλοιπο της καριέρας του δίνοντας διαλέξεις, ασκώντας διδασκαλία και διεξάγοντας έρευνα. Εργάστηκε στο Πανεπιστήμιο Saybrook (πρώην Ανθρωπιστικό Ινστιτούτο Ψυχολογίας) στο Σαν Φρανσίσκο και στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Κρουζ. Υπήρξε μέλος αρκετών επαγγελματικών οργανισμών μεγάλου κύρους και υπήρξε υπότροφος της Αμερικανικής Ακαδημίας Τεχνών και Επιστημών.

Η συμβολή του στην Ψυχολογία

Στην αρχή της καριέρας του, ο Bateson έγραψε για τους τρόπους με τους οποίους η επικοινωνία και η συμπεριφορά είναι κυκλικές και επηρεάζουν η μία την άλλη. Δεν υπάρχει πάντα μία σαφής αιτία ή ένα ξεκάθαρο αποτέλεσμα της συμπεριφοράς. Για παράδειγμα, ένα άτομο που συμμετέχει σε μια παράσταση μπορεί να μεταβάλλει την απόδοσή του, βάσει της ανατροφοδότησης που παίρνει από το ακροατήριο, και αυτό έχει σαν συνέπεια τη συνεχόμενη αλλαγή της ανατροφοδότησης. Η επιρροή είναι πολλαπλών κατευθύνσεων και ο Bateson αναφέρθηκε σε αυτό το φαινόμενο ως «φαύλο κύκλο».

Ο Bateson είναι γνωστός για τον προσδιορισμό και την ονοματοδοσία του παράδοξου του «διπλού δεσμού», ένα δίλημμα που ο Bateson και οι συνεργάτες του ανακάλυψαν, ενώ ερευνούσαν τη σχιζοφρένεια.

Ο διπλός δεσμός παρουσιάζεται όταν ένα άτομο αντιμετωπίζει αντικρουόμενα συναισθηματικά, λεκτικά ή σωματικά μηνύματα.

Συνειδητοποίησαν ότι αυτά τα άκρως συναισθηματικά διαταραγμένα άτομα συχνά έπασχαν από την αδυναμία να επεξεργαστούν την εσωτερική και την εξωτερική επικοινωνία που λάμβαναν.

Η σκόπιμη χρήση των σεναρίων «διπλού δεσμού» μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως μια μορφή ελέγχου της σκέψης. Χωρίς σαφή λεκτική επικοινωνία, οι υπαινιγμοί μπορούν να γίνουν μέσω του τόνου της φωνής, της επαφής με τα μάτια, μέσω φυσικών χειρονομιών και μέσω άλλων μεθόδων. Τα θύματα του εκφοβισμού του «διπλού δεσμού»,  συχνά αισθάνονται παγιδευμένα σε μια κατάσταση που απαιτεί να ολοκληρώσουν μια συγκεκριμένη εργασία που μπορεί να οδηγήσει σε ένα θετικό αποτέλεσμα στη μία περίπτωση, και ένα αρνητικό αποτέλεσμα στην άλλη. Για παράδειγμα, όταν σε ένα άτομο που κακοποιείται του λένε ότι το αγαπούν και το εκτιμούν, ενώ ταυτόχρονα λαμβάνει το μήνυμα δεν θα είναι πλέον αγαπητό, αν μιλήσει σε κάποιον για την κακοποίηση που δέχεται, το θύμα βρίσκεται σε ένα «διπλό δεσμό».

Η τεχνική του «διπλού δεσμού» χρησιμοποιείται ως μία μέθοδος εξαναγκασμού και ελέγχου στις σχέσεις σχεδόν κάθε τύπου. Μία μορφή εξουσίας, είτε είναι γονέας, είτε δάσκαλος ή ένας στενός συνεργάτης, χρησιμοποιεί την τακτική αυτή για να αποκτήσει εξουσία πάνω στο θύμα κατά τη διάρκεια της σχέσης. Το θύμα, δεν μπορεί να έρθει σε οποιαδήποτε απόφαση, όταν έρχεται αντιμέτωπο με το «διπλό αδιέξοδο», και το κυριεύει το άγχος και ο φόβος. Όσο και αν προσπαθήσει, δεν θα είναι σε θέση να ικανοποιήσει όλες τις απαιτήσεις του «διπλού δεσμού», καθώς πρόκειται για ένα παζλ που είναι αδύνατο να λυθεί. Αυτό μπορεί να κάνει ένα άτομο να αισθάνεται ανίκανο, εκφοβισμένο, ανεκπλήρωτο, και να φοβάται τις συνέπειες που μπορεί να ακολουθήσουν.

Ο Bateson υπήρξε ιδιαίτερα γοητευμένος από την αλληλεπίδραση των διαφόρων συμπτωμάτων και υποστήριξε ότι ο κόσμος ήταν μια ομάδα συστημάτων που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους. Το σύστημα του ατόμου, του πολιτισμού, και το οικοσύστημα ανταποκρίνονται το ένα στο άλλο, δημιουργώντας ένα κύκλωμα ανατροφοδότησης.

Επιχειρηματολόγησε επίσης υπέρ ενός τύπου επιστημονικής έρευνας που ονομάζεται απαγωγή, η οποία είναι η διαδικασία σύγκρισης των προτύπων των σχέσεων. Ο φιλόσοφος Charles Sanders Pierce χρησιμοποίησε αρχικά τον όρο αυτό για να υποδείξει τον τρόπο με τον οποίο δημιουργούνται οι επιστημονικές υποθέσεις.

Βιβλία που έγραψε ο Gregory Bateson

  • Naven: A Survey of the Problems suggested by a Composite Picture of the Culture of a New Guinea Tribe drawn from Three Points of View (1958)
  • Balinese Character: A Photographic Analysis (with Margaret Mead, 1942)
  • Communication: The Social Matrix of Psychiatry (with J.Ruesch, 1951)
  • Steps to an Ecology of Mind: Collected Essays in Anthropology, Psychiatry, Evolution, and Epistemology (1972)
  • Mind and Nature: A Necessary Unity (1979)
  • Angels Fear: Towards an Epistemology of the Sacred (1988)
  • A Sacred Unity: Further Steps to an Ecology of Mind (with Rodney Donaldson, 1991)

Πηγή: goodtherapy.org

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...