Η μεγάλη αυτοπεποίθηση, όταν δεν υποστηρίζεται από γερά θεμέλια, μπορεί να οδηγήσει στο σύνδρομο του Ίκαρου ή σε λανθασμένη αντίληψη του ατόμου για τις ικανότητές του.
Υπάρχει ένα θλιβερό υπόβαθρο στο σύνδρομο του Ίκαρου. Τα άτομα που υποφέρουν από αυτό είναι συχνά ταλαντούχα άτομα που, λόγω υπερβολικής αυτοπεποίθησης, καταλήγουν να μην πετυχαίνουν τους στόχους τους. Μοιάζουν με τον Ίκαρο, που πέταξε πολύ κοντά στον ήλιο και κάηκε.
Το σύνδρομο του Ίκαρου συχνά τείνει να εμφανίζεται σε άτομα με ένα ιδιαίτερο ταλέντο. Συνδέεται με τον ναρκισσισμό και προκύπτει όταν οι άνθρωποι, λόγω υπερβολικής αυτοπεποίθησης, αποτυγχάνουν να επιτύχουν τους στόχους τους.
Γενικά, το σύνδρομο εμφανίζεται σε κύκλους πολιτικής, οικονομικής, αθλητικής ή καλλιτεχνικής ισχύος. Ο όρος «κάηκε» είναι κοινός όταν αναφέρεται σε άτομα που πλησίασαν την κορυφή, αλλά δεν τα κατάφεραν. Η αυτοπεποίθηση δεν είναι μόνο αρετή, αλλά και μεγάλο πλεονέκτημα στον κοινωνικό κόσμο. Ωστόσο, όταν δεν υποστηρίζεται από σταθερά θεμέλια, μπορεί να οδηγήσει στο σύνδρομο του Ίκαρου ή σε ψευδή αντίληψη του ατόμου για τις ικανότητές του.
Ο μύθος του Ίκαρου
Στην ελληνική μυθολογία, ο Δαίδαλος θεωρούνταν ο πιο εξαιρετικός αρχιτέκτονας και εφευρέτης της εποχής του. Ως εκ τούτου, ο βασιλιάς Μίνωας του ανέθεσε να φτιάξει έναν λαβύρινθο, όπου οι εχθροί του θα αντιμετώπιζαν τον Μινώταυρο της Κρήτης.
Για να κρατήσει μυστική την κατασκευή του λαβύρινθου, ο βασιλιάς Μίνωας αποφάσισε να κρατήσει αιχμάλωτο τον Δαίδαλο και τον γιο του Ίκαρο. Για τον λόγο αυτό, ο Δαίδαλος αποφάσισε να φτιάξει φτερούγες, με φτερά κολλημένα με κερί, για να πετάξει ο γιος του από το νησί.
Ο Δαίδαλος συμβούλεψε τον Ίκαρο να μην πετάξει πολύ ψηλά, γιατί η ζέστη του ήλιου θα μπορούσε να λιώσει το κερί στα φτερά και να πέσει. Ο Ίκαρος, ωστόσο, πέταξε τυφλωμένος από υπερηφάνεια και, γοητευμένος από τη δύναμη του ήλιου, τον πλησίασε πολύ. Τα φτερά του έλιωσαν, έπεσε στη θάλασσα και πνίγηκε.
Κοντά στην εξουσία
Η δύναμη μεθάει και καλύπτει κάποια πράγματα με ένα πέπλο. Αυτό δυσκολεύει την άσκηση της αυτοκριτικής. Ως εκ τούτου, οι άνθρωποι δεν μπορούν να ακούσουν τους άλλους και να διορθώσουν τα λάθη τους. Η πολιτική, η οικονομική ή άλλη εξουσία συνοδεύονται από ορισμένους πειρασμούς, στους οποίους οι άνθρωποι είναι εύκολο να υποκύψουν. Αυτό είναι πιο διαδεδομένο μεταξύ νέων και ταλαντούχων ανθρώπων.
Από τη μια πλευρά, είναι πρόθυμοι να κάνουν τα πάντα για να βρουν αυτή τη μοναδική ευκαιρία της ζωής τους, επομένως καταβάλλουν όλες τους τις προσπάθειες για να την αποκτήσουν, ωστόσο, από την άλλη, ο βαθμός ανωριμότητάς τους, τους οδηγεί σε λάθος αποφάσεις σχετικά με το μέλλον τους.
Ένα άστοχο ταλέντο
Με το σύνδρομο του Ίκαρου, το ταλέντο των ανθρώπων που δεν ακούν μετατρέπεται τόσο σε αρετή όσο και σε ατυχία. Για παράδειγμα, από τη μια πλευρά, λειτουργεί ως κάτι που τους επιτρέπει να ξεχωρίζουν από το πλήθος, από την άλλη, η υπερβολική φιλοδοξία και η άγνοια των δικών τους ορίων, τους οδηγεί σε αποτυχία. Γι’ αυτό, είναι σύνηθες να συναντάμε αυτό το φαινόμενο σε νέους με πολλά υποσχόμενο μέλλον.
Υπάρχει όμως και ένας επιπλέον παράγοντας που παίζει σημαντικό ρόλο. Αφορά την έλλειψη εμπειρίας. Κατά συνέπεια, υπάρχει κάποια αφέλεια και έλλειψη προνοητικότητας σε αυτούς τους ανθρώπους, όταν πρόκειται να αντιμετωπίσουν προκλήσεις, επειδή δεν λαμβάνουν υπόψη τους πιθανούς κινδύνους.
Διαβάστε σχετικά: Αυτοεκτίμηση – Αυτοπεποίθηση
Μερικά χαρακτηριστικά του συνδρόμου
Τα άτομα με το σύνδρομο αυτό χαρακτηρίζονται συχνά από αλαζονεία. Επιπλέον, είναι πεπεισμένοι ότι είναι μοναδικοί και ότι οι δυνατότητές τους δεν μπορούν να συγκριθούν με άλλου. Παράλληλα, επιδεικνύουν υπερβολική υποταγή στους ανωτέρους τους στην ιεραρχική κλίμακα. Αυτό το κάνουν γιατί το θεωρούν απαραίτητη προϋπόθεση για να επιτύχουν μια υψηλή κοινωνική ή οικονομική θέση.
Κατά βάθος, αυτοί οι άνθρωποι βιώνουν έντονα συναισθήματα ανικανότητας, με χαμηλά επίπεδα αυτοεκτίμησης. Συχνά, είναι απερίσκεπτα ιδιοσυγκρασιακοί και παρουσιάζουν απρόβλεπτες και ασταθείς συμπεριφορές.
Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό
Οι εγωιστές, που σκέφτονται σύμφωνα με τα δικά τους συμφέροντα για να πετύχουν τους σκοπούς τους, συχνά, πάσχουν από το σύνδρομο αυτό. Ωστόσο, την ίδια στιγμή, είναι αρκετά αφελείς. Στην πραγματικότητα, θα αναλάβουν οποιοδήποτε ρίσκο, αν το θέλουν οι εργοδότες τους. Επιπλέον, είναι εξαιρετικά συνηθισμένο για τους εργοδότες να προσφέρουν ιδιαίτερη μεταχείριση σε αυτά τα άτομα.
Στην πραγματικότητα, τείνουν να τα καλομαθαίνουν, είναι ιδιαίτερα ανεκτικοί και παραβλέπουν τα ελαττώματά τους. Δυστυχώς, όταν αυτά τα ελαττώματα ή τα λάθη γίνουν εμφανή, είναι συνήθως πολύ αργά και τα «φτερά» των ατόμων αυτών καταλήγουν να «καίγονται», με αποτέλεσμα να πέφτουν στο κενό, όπως και ο μυθικός Ίκαρος.
Προέλευση του συνδρόμου
Το σύνδρομο εμφανίζεται, συνήθως, ως αποτέλεσμα της απροσεξίας των γονιών κατά την πρώιμη παιδική ηλικία αυτών των ατόμων. Τα επιτεύγματά τους συνήθως αγνοούνται ή αποδοκιμάζονται από τους γονείς τους. Αυτή η κατάσταση τους κάνει να αισθάνονται σύγχυση ως ενήλικες και να μην είναι ξεκάθαροι για το ποιοι είναι. Τείνουν επίσης να διατηρούν μια ασυνάρτητη κλίμακα αξιών. Δεν αισθάνονται άνετα με το ποιοι είναι, επομένως αναζητούν συνεχώς την αυτοεπιβεβαίωση.
Αυτοί οι άνθρωποι συχνά δεν εκτιμούν τους συναδέλφους τους ή τους ανθρώπους σε χαμηλότερες θέσεις, επαγγελματικά και κοινωνικά. Οι σχέσεις που δημιουργούν με άλλους είναι μόνο για πρακτικούς σκοπούς. Στην πραγματικότητα, κάθε άτομο λειτουργεί για εκείνους απλώς ως ένα πιόνι σε ανθρώπινη σκακιέρα. Μια λάθος οπτική, με πιθανώς μοιραίες συνέπειες.
Απόδοση: Mαρίλια Γιακουμή, Φιλόλογος – ειδική παιδαγωγός
Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
