Η θεωρία των Τύπων είναι η πρώτη ιστορικά θεωρία που προσπαθούσε να εξηγήσει την προσωπικότητα.
Αποτελούν προσπάθειες να καταγραφούν οι ψυχικά ασθενείς και γενικότερα οι διάφορες προσωπικότητες ανάλογα με τη σωματική διάπλασή τους. Αναφερόμενοι στις θεωρίες αυτές δεν μπορούμε παρά να φέρουμε στη μνήμη μας τον Ιπποκράτη που ήδη τον 5ο π.Χ. αιώνα διατύπωσε την άποψη ότι οι τέσσερις χυμοί του σώματος, δηλαδή το αίμα, η κίτρινη χολή, η μαύρη χολή και το φλέγμα είναι αυτά που καθορίζουν τους 4 βασικούς τύπους προσωπικότητας του ατόμου.
Ο Γαληνός, το 2ο μ.Χ αιώνα περιέγραψε, βασιζόμενος στις απόψεις του Ιπποκράτη, τους παρακάτω τύπους προσωπικοτήτων:
α. Τον αιματώδη: ευσυγκίνητο, αισιόδοξο, εξωστρεφή και καλόκαρδο.
β. Τον φλεγματικό: ψυχρό, απαθή, θετικό, χωρίς έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις.
γ. Τον χολερικό: οξύθυμο, ευαίσθητο, ασταθή.
δ. Τον μελαγχολικό: απαισιόδοξο, εσωστρεφή, δύσθυμο.
Από τις νεώτερες απόψεις περισσότερη απήχηση είχε η τυπολογία του γερμανού ψυχιάτρου E. Kretschmer (1889 – 1964).
Η τυπολογία του Kretschmer: Ο Kretschmer παρατήρησε τις προσωπικότητες των ασθενών του όπως και πολλών φυσιολογικών ατόμων και κατέληξε στους παρακάτω σωματικούς τύπους:
α. Πυκνόσωμος: κοντός, παχύς με κοντά άκρα και αδύνατους μυς.
β. Ο ασθενικός ή λεπτόσωμος: λεπτός με μακριά και αδύνατα άκρα, αδύνατο πρόσωπο και στενούς ώμους.
γ. Ο αθλητικός: με ανεπτυγμένους μυς, βαρύ σκελετό, ανεπτυγμένη σωματική δύναμη.
δ. Ο δύσπλαστος: τύπος μεικτός και όχι αρμονικά φτιαγμένος.
Στους σωματικούς αυτούς τύπους αντιστοιχούν δύο είδη προσωπικότητας:
– η σχιζοειδική: άτομα ενδοστρεφή με δυσκολίες στις διαπροσωπικές τους σχέσεις. Η προσωπικότητα αυτή εμφανίζεται στον ασθενικό, δύσπλαστο και αθλητικό τύπο και
– η κυκλοθυμική: άτομα εξωστρεφή, ευχάριστα με μεγάλη κοινωνικότητα. Εμφανίζεται κυρίως στον πυκνόσωμο τύπο.
Φυσικά, όση στατιστική επιβεβαίωση και να εμφανίζεται στους παραπάνω διαχωρισμούς, η τυπολογία του Kretschmer δεν βρίσκει πια καμιά πρακτική εφαρμογή.
