Την θεωρία αυτή ανέπτυξε ο ψυχολόγος Robert Zajonc, προσπαθώντας να εξηγήσει το φαινόμενο της κοινωνικής διευκόλυνσης, δηλαδή την τάση να εκτελούμε ένα έργο καλύτερα υπό την παρουσία άλλων.
Ο Zajonc, Αμερικανός Ψυχολόγος γεννημένος στην Πολωνία, υποστήριξε στις έρευνές τους ότι με δεδομένο ότι οι άνθρωποι είναι απρόβλεπτοι, η παρουσία τους και μόνο προκαλεί μια ένταση. Αυτή η αντίδραση εξελικτικά ήταν χρήσιμη, αφού μας έθετε σε ετοιμότητα σε περίπτωση που χρειαζόταν να αντιμετωπίσουμε κάποια απειλή.
Ως εξελικτικό κατάλοιπο, αυτή η διέγερση στην παρουσία των άλλων επηρεάζει το πώς θα αποδώσουμε σε διάφορα έργα.
Πρώιμες έρευνες με ζώα απεδείκνυαν ότι αυτά αποδίδουν γρηγορότερα ή καλύτερα σε συμπεριφορες όπως το τρέξιμο ή το ζευγάρωμα, όταν μέλη του είδους τους κάνουν το ίδιο μαζί τους, παρά όταν είναι μόνα τους.
Ωστόσο, η παρουσία μελών του ίδιου είδους μπορεί και να επιδεινώσει την απόδοση σε ένα έργο. Το αν η απόδοση θα βελτιωθεί η θα χειροτερέψει, εξαρτάται από την κυρίαρχη απόκριση μας στο έργο.
Η κυρίαρχη απόκριση στο έργο είναι η συμπεριφορά που είναι πιθανότερο να εκδηλωθεί όταν το κάνουμε. Για παράδειγμα, όταν πάμε να παίξουμε μια μελωδία στο πιάνο, αν την έχουμε μελετήσει και πλέον την γνωρίζουμε καλά, η κυρίαρχη αντίδραση είναι το παίξιμο της μελωδίας ευχάριστα και χωρίς λάθη.
Η θεωρία των ορμών προβλέπει ότι αν αισθανόμαστε ότι το έργο μας είναι εύκολο (καλά μαθημένο), υπό την παρουσία άλλων θα το εκτελέσουμε ακόμα καλύτερα.
Αν είναι δύσκολο (δεν κατέχουμε ακόμα το έργο), αναμένεται να έχουμε μειωμένη επίδοση μπροστά σε άλλους, σε σχέση με την επίδοση που θα είχαμε αν το εκτελούσαμε μόνοι.
Βιβλιογραφία:
- Zajonc, R. B. (1965). Social Facilitation: A solution is suggested for an old unresolved social psychological problem. Science, 149(3681), 269-274.
Συγγραφέας: Ακριβή Ανδρινοπούλου, Προπτυχιακή φοιτήτρια Ψυχολογίας του ΕΚΠΑ
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
