Η θεωρία γνωστικής ανάπτυξης των παιδιών του Jerome Bruner

ΨNowTeam

Η Ψυχολογία είναι ο Κόσμος μας!

Ο Jerome Bruner ήταν ένας Αμερικανός ψυχολόγος που κατάφερε να καταρρίψει την κυριαρχία του συμπεριφορισμού και να εισάγει τη γνωστική ψυχολογία στην ψυχολογική έρευνα. Αυτό το επέτυχε κατά κύριο λόγο με τη θεωρία του για τη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών, που έθεσε τη γνωστική αντίληψη στο επίκεντρο της μάθησης.

Αναλυτικότερα, ο Bruner ενδιαφερόταν για το πώς η γνώση αναπαριστάται και οργανώνεται μέσω διαφορετικών τρόπων οργάνωσης της σκέψης. Υποστήριζε λοιπόν μέσω της κονστρουκτιβιστικής θεωρίας του πως, όταν ένα παιδί βρίσκεται αντιμέτωπο με μία καινούρια πληροφορία, αυτή περνάει από κάποιους τρόπους αναπαράστασης προκειμένου να κωδικοποιηθεί και να αποθηκευτεί στη μνήμη.

Η νέα γνώση δηλαδή εξελίσσεται από την πραξιακή αναπαράσταση, στην εικονική και τέλος στη συμβολική αναπαράσταση, μια διαδικασία που συμβαίνει συνεχόμενα καθώς τα στάδια αυτά αναπαράστασης ενσωματώνονται το ένα με το άλλο και δεν είναι διακριτά.

Πιο συγκεκριμένα:

Πραξιακή αναπαράσταση: ο τρόπος αυτός αναπαράστασης της πληροφορίας κυριαρχεί στον πρώτο χρόνο της ζωής και βασίζεται στις πράξεις. Με λίγα λόγια τα βρέφη μαθαίνουν με σωματικές πράξεις, οι οποίες κωδικοποιούνται και αποθηκεύονται στη μνήμη. Ο τρόπος αυτός αναπαράστασης συνεχίζεται και αργότερα σε διαδικασίες όπως το να μάθει κάποιος να κάνει ποδήλατο, να πληκτρολογεί κλπ., διαδικασίες δηλαδή που δυσκολεύεται το άτομο να περιγράψει εικονικά ή συμβολικά.

Εικονική αναπαράσταση: πρόκειται για τον τρόπο αναπαράστασης που επικρατεί από την ηλικία του 1 έτους έως τα 6 έτη και στον οποίο οι πληροφορίες αποθηκεύονται ως αισθητηριακές εικόνες, κυρίως οπτικές εικόνες. Η διαδικασία αυτή γίνεται είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα.

Συμβολική αναπαράσταση: αναπτύσσεται από την ηλικία των 7 ετών και είναι ο τελευταίος τρόπος αναπαράστασης της καινούρια γνώσης. Η πληροφορία αποθηκεύεται υπό τη μορφή ενός κωδικού ή συμβόλου, όπως είναι η γλώσσα, τα μαθηματικά σύμβολα ή και η μουσική. Τα σύμβολα αυτά είναι ευέλικτα καθώς μπορούν να ταξινομηθούν, να μπουν σε μια διάταξη και να προσαρμοστούν από το άτομο, σε αντίθεση με τις πράξεις και τις εικόνες των προηγούμενων σταδίων αναπαράστασης, τα οποία είναι πιο περιοριστικά για τον χρήστη.

Διαβάστε σχετικά: Τα στάδια γνωστικής ανάπτυξης του Jean Piaget

Αξίζει να αναφερθεί πως η παραπάνω θεωρία γνωστικής ανάπτυξης των παιδιών μπορεί να αξιοποιηθεί και στον τομέα της εκπαίδευσης. Κατά τον Bruner το εκπαιδευτικό σύστημα οφείλει να δημιουργεί αυτόνομους μαθητές με ικανότητα επίλυσης προβλημάτων και να μην παραθέτει απλά πληροφορίες στα παιδιά, καθώς όπως προκύπτει από τα προηγούμενα, τα παιδιά είναι ενεργοί ακροατές με δυνατότητα να κατασκευάζουν μόνοι τους τη γνώση.

Αυτό λοιπόν θα επιτευχθεί με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών και συγκεκριμένα με την ενθάρρυνση των μαθητών να συλλέξουν, να οργανώσουν και να συνθέσουν μόνοι τους τις πληροφορίες.

Ιδιαίτερα σημαντικό τέλος είναι και το φαινόμενο «σκαλωσιάς», το οποίο αναφέρεται στην ιδέα μια υποστηρικτικής, ενθαρρυντικής και βοηθητικής αλληλεπίδρασης ανάμεσα στον εκπαιδευτικό και το μαθητή, με σκοπό να βοηθηθεί ο μαθητής να επιτύχει μία συγκεκριμένη δοκιμασία.

Σύμφωνα με τα παραπάνω λοιπόν, είναι φανερό πως ο Jerome Bruner με τη θεωρία του για τη γνωστική ανάπτυξη των παιδιών κατάφερε να εξελίξει τον τομέα της γνωστικής ψυχολογίας, ενώ έθεσε τα θεμέλια για το έργο πολλών σημαντικών μεταγενέστερων επιστημόνων, αλλά και για ένα εκπαιδευτικό σύστημα που ενθαρρύνει και αναπτύσσει την αυτονομία του μαθητή.

Βιβλιογραφία

Τζερόμ Μπρούνερ. (2021, Ιανουαρίου 16). Βικιπαίδεια, Η Ελεύθερη Εγκυκλοπαίδεια. Ανακτήθηκε από το //el.wikipedia.org/w/index.php?title=%CE%A4%CE%B6%CE%B5%CF%81%CF%8C%CE%BC_%CE%9C%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%8D%CE%BD%CE%B5%CF%81&oldid=8632864.