PsychologyNow Team

Η Ψυχολογία του "κακού", του Philip Zimbardo

Η Ψυχολογία του "κακού", του Philip Zimbardo

PsychologyNow Team
φυλακισμένοι με πορτοκαλί στολές και κουκούλες βαδίζουν σε μία σειρά

O Zimbardo υποστηρίζει μια καταστασιακή προοπτική για τους τρόπους με τους οποίους η αντικοινωνική συμπεριφορά που προέρχεται από τα άτομα και η βία που επιβάλλεται από τα έθνη, κατανοούνται, αντιμετωπίζονται και προλαμβάνονται καλύτερα.


Η άποψη αυτή έχει επηρεαστεί και αποτυπωθεί από μία δομή και επεξεργασία κοινωνικής ψυχολογικής θεωρίας και έρευνας. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με την παραδοσιακή και συνήθη προοπτική να εξηγήσει τις αιτίες της κακής συμπεριφοράς. Η έρευνα για τους εσωτερικούς καθοριστικούς παράγοντες της αντικοινωνικής συμπεριφοράς εντοπίζει το κακό μέσα στις ατομικές προδιαθέσεις, στα γενετικά κακά γονίδια, στα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, στους παθολογικούς παράγοντες κινδύνου  και σε άλλες οργανικές μεταβλητές.

Ενώ δηλαδή, οι προσεγγίσεις της δημόσιας υγείας τείνουν προς το ιατρικό μοντέλο της ασθένειας, η καταστασιακή προσέγγιση του Zimbardo, ακολουθεί βασικές αρχές της θεωρίας του Kurt Lewin, η οποία ωθεί καταστασιακούς παράγοντες της συμπεριφοράς σε ένα πεδίο πέρα από απλώς ελαφρυντικές παρασκηνιακές καταστάσεις.

Το ιδιαίτερο σε αυτή την καταστασιακή προσέγγιση είναι ότι χρησιμοποιεί πειραματική εργαστηριακή έρευνα και την έρευνα πεδίου, όπως τις διαδηλώσεις των ζωτικών φαινομένων που οι άλλες προσεγγίσεις αναλύουν μόνο προφορικά ή βασίζονται σε αρχεία ή συσχετίσεις δεδομένων για τις απαντήσεις. Το βασικό παράδειγμα που παρουσιάζει ο Zimbardo, απεικονίζει τη σχετική ευκολία με την οποία "συνήθεις", καλοί άνθρωποι και  γυναίκες προκαλούνται να συμπεριφερθούν με κακό τρόπο ενεργοποιώντας ή απενεργοποιώντας μία ή άλλη κοινωνική καταστασιακή μεταβλητή.

Kακό διαπράττει κανείς όταν συμπεριφέρεται σκόπιμα - ή προκαλεί στους άλλους να αντιδράσουν - με τρόπους που εξευτελίζουν, αποκτηνώνουν, ζημιώνουν, καταστρέφουν ή σκοτώνουν αθώους ανθρώπους. Αυτός ο, συμπεριφορικά, εστιασμένος ορισμός καθιστά τον παράγοντα ενός οργανισμού αρμόδιο για τις σκόπιμες και γεμάτες κίνητρα αντιδράσεις, που έχουν μια σειρά από αρνητικές συνέπειες σε άλλους ανθρώπους. Αποκλείει τυχαία ή ακούσια επιβλαβή αποτελέσματα, καθώς και ευρύτερες, γενικές μορφές του θεσμικού κακού, όπως είναι η φτώχεια, η προκατάληψη ή η καταστροφή του περιβάλλοντος από την απληστία των εταιρειών.

Περιλαμβάνει όμως την εταιρική ευθύνη για εμπορία και πώληση προϊόντων που προκαλούν γνωστές ασθένειες, που ενδεχομένως να προκαλούν θάνατο, όπως είναι οι κατασκευαστές τσιγάρων ή άλλων διακινήσεων φαρμάκων. Επίσης, επεκτείνει πέραν του κοντινού παράγοντα της επιθετικότητας, όπως μελετήθηκε σε έρευνα για τη διαπροσωπική βία, να περιλαμβάνει εκείνες τις μεταβλητές στις ανώτερες θέσεις εξουσίας των οποίων οι παραγγελίες ή τα σχέδια πραγματοποιούνται από διάφορους λειτουργούς.


Πηγή: A Situationist Perspective on the Psychology of Evil: Understanding How Good People Are Transformed into Perpetrators

Βρείτε περισσότερα στο http://www.zimbardo.com/

Δείτε ακόμη στις Θεωρίες της Βίας:

To πείραμα του Stanford, του Philip Zimbardo

Yπακοή στην εξουσία, του Stanley Milgram

Η μίμηση επιθετικών προτύπων, του Albert Bandura

Διέγερση και επιθετικότητα, του Stanley Schachter

Η θεωρία της ρεαλιστικής σύγκρουσης, του Muzafar Sherif

Η ψυχαναλυτική θεωρία της επιθετικότητας, του Sigmund Freud

Nόμος και Υγεία, Βία και Επιθετικότητα, Βιολογική και Ψυχολογική Βία, του Γιώργου Νικολαΐδη

Αποστέρηση και βία, των Dollard, Doob, Miller και Sears

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...