Γιατί ο Σίγκμουντ Φρόιντ δεν κέρδισε ποτέ ένα Βραβείο Νόμπελ για το έργο του αν και προτάθηκε 13 φορές;
Ο Σίγκμουντ Φρόιντ, είναι άνθρωπος της ψυχής ή των γραμμάτων; Κανενός εκ των δύο σύμφωνα με τις επιτροπές Νόμπελ, που όχι μόνο αγνόησαν τον πατέρα της ψυχανάλυσης, αλλά ήταν διστακτικοί ακόμη και για το έργο του.
Ο Φρόιντ ήταν υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής για πρώτη φορά το 1915 από τον Αμερικανό νευρολόγο William Alanson White και συνολικά ήταν υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ 13 φορές μέχρι το 1938, ένα χρόνο πριν από το θάνατό του στο Λονδίνο.
Το όνομα του Φρόιντ προτάθηκε 12 φορές για το Βραβείο Ιατρικής και μία φορά για το Βραβείο Λογοτεχνίας.
Το 1937, περίπου 14 εξέχοντες επιστήμονες, συμπεριλαμβανομένων αρκετών βραβευθέντων με Νόμπελ, υποστήριξαν την υποψηφιότητα του αυστριακού γιατρού, του οποίου άρεσε να συγκρίνει τον εαυτό του με τον Κοπέρνικο και τον Δαρβίνο. Όμως η στήριξή τους ήταν μάταιη.
Πολύ νωρίς, ο Φρόιντ κατάλαβε ότι ποτέ δεν θα μπορούσε να κερδίσει ένα βραβείο Νόμπελ Επιστήμης. Η ψυχανάλυση βρισκόταν ήδη υπό επίθεση, καθώς δεν ήταν επιστήμη. Είχε πληγωθεί, είπε η Ελισάβετ Ρουντινέσκο, συγγραφέας της βιογραφίας Freud, In his Time and Ours.
Το 1929, ο καθηγητής Henry Marcus του Ινστιτούτου Καρολίνσκα, έδρα της επιτροπής Νόμπελ Ιατρικής, συνόψισε με σκληρότητα τη δυσπιστία της επιστημονικής κοινότητας για το δόγμα του Φρόιντ:
Η όλη ψυχαναλυτική θεωρία του Φρόιντ, όπως μας παρουσιάζεται σήμερα, βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε μια υπόθεση, χωρίς επιστημονική απόδειξη ότι μια νεύρωση μπορεί να αποκαλυφθεί πίσω από την ύπαρξη ενός παιδικού σεξουαλικού τραύματος – αν υπήρχε ένα τραύμα, έγραψε σε ένα έγγραφο που αποκαλύφθηκε από τον Σουηδό ακαδημαϊκό Nils Wiklund το 2006.
Η Ρουντινέσκο συμφώνησε: Οι επικριτές του είχαν δίκιο για το Οιδιπόδειο Σύμπλεγμα, επειδή είχε γίνει δογματικός γι’ αυτό. Φυσικά όμως δεν μπορούμε να απορρίψουμε ολόκληρο το έργο του Φρόιντ, είπε, σημειώνοντας τις σημαντικές συνεισφορές του στη μελέτη της ψυχής.
Πριν από τον Φρόιντ, όλοι οι ψυχίατροι θεωρούσαν την υστερική γυναίκα ως τρελή γυναίκα, το αυνανιστικό παιδί ως διεστραμμένο και το ομοφυλόφιλο ως εκφυλισμένο, ολοκλήρωσε ο Nils Wiklund.
Πολύ καλό το λογοτεχνικό του ύφος
Η στενή φίλη και μεταφράστρια του Φρόιντ, πριγκίπισσα Μαρία Βοναπάρτη, αντιμέτωπη με την έλλειψη ενδιαφέροντος των επιστημονικών επιτροπών Νόμπελ, προσπάθησε να συγκεντρώσει υποστηρικτές για το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, όταν ο Φρόιντ ήταν στην ηλικία των 70 ετών και υπέφερε από καρκίνο της γνάθου.
Ο Romain Rolland, ο Γάλλος μυθιστοριογράφος που κέρδισε το Νόμπελ λογοτεχνίας το 1915, ήταν μία εξαιρετική προσωπικότητα για να δώσει στον Φρόιντ την υποψηφιότητα, με τον οποίο είχε αλληλογραφίσει αλλά δεν είχε γράψει ούτε μια πρόταση μυθοπλασίας.
Στις 20 Ιανουαρίου 1936, ο Rolland έγραψε ένα γράμμα στη σουηδική ακαδημία για να προωθήσει την υποψηφιότητα του Φρόιντ.
Στην επιστολή – που φυλάσσεται στα αρχεία της Ακαδημίας – ο Roland προσπάθησε να προλάβει κάθε προκατάληψη που μπορεί να έχουν τα μέλη της εναντίον του Φρόιντ.
Ξέρω ότι με την πρώτη ματιά ο επιφανής επιστήμονας μπορεί να φαίνεται πιο κατάλληλος για ένα Βραβείο Ιατρικής, έγραψε. Όμως τα σπουδαία έργα του… άνοιξαν το δρόμο για μια νέα ανάλυση της συναισθηματικής και πνευματικής ζωής και τα τελευταία 30 χρόνια η λογοτεχνία επηρεάστηκε βαθιά από αυτά.
Ο Rolland παραμέλησε να αναφέρει ότι ο Φρόιντ είχε κερδίσει το υψηλού κύρους Βραβείο Goethe, το 1930.
Ο Per Hallstrom, ο μόνιμος γραμματέας της Σουηδικής Ακαδημίας τότε, δεν μάσησε τα λόγια του για την υποψηφιότητα του Φρόιντ:
Όταν πρόκειται για την παρουσίαση των θεωριών του, είναι εύκολο να σημειωθεί η οξύτητα, η ρευστότητα και η σαφήνεια της διαλεκτικής του και αναμφίβολα έχει ένα πολύ καλό και φυσικό λογοτεχνικό ύφος, γράφει πριν προσθέσει κάπως απότομα: Εκτός ίσως από το έργο του «Η ερμηνεία των ονείρων» στην οποία βασίζεται ολόκληρο το δόγμα του.
Στον Φρόιντ, συμπλήρωσε, δεν πρέπει να απονεμηθεί καμία τιμή ποιητή, ανεξάρτητα από το πόσο ποιητικός υπήρξε ως επιστήμονας. Τελεία και παύλα.
Αμφιλεγόμενη υποστήριξη από τον Αϊνστάιν
Οκτώ χρόνια αργότερα, ο Odd Zsiedrich, ο διοικητικός διευθυντής της Ακαδημίας, ήταν λίγο πιο διπλωματικός:
Ο ανταγωνισμός ήταν πολύ σκληρός το 1936, είπε για τον χρόνο στον οποίο ο αμερικανός θεατρικός συγγραφέας Eugene O’Neill κέρδισε το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Ο Άλμπερτ Αϊνστάιν, ο οποίος κέρδισε το βραβείο Φυσικής το 1921, αρνήθηκε να υποστηρίξει την υποψηφιότητα του Φρόιντ για το Βραβείο Ιατρικής το 1928.
Σχετικά με το περιεχόμενο της αλήθειας των διδασκαλιών του Φρόιντ, δεν μπορώ να καταλήξω σε μια πεποίθηση για τον εαυτό μου, πολύ λιγότερο να κάνω μια κρίση που θα ήταν μια εξουσιοδότηση σε άλλους, γράφει ο Αϊνστάιν, σύμφωνα με τον ιστορικό John Forrester.
Πέντε χρόνια αργότερα, ο Αϊνστάιν και ο Φρόιντ δημοσίευσαν μια σειρά επιστολών μεταξύ τους που συζητούν την ειρήνη, τη βία και την ανθρώπινη φύση με τον τίτλο, «Γιατί Πόλεμος;»
Τον Μάιο του 1939, μετά την ανάγνωση του τελευταίου βιβλίου του Φρόιντ «Ο Μωυσής και ο Μονοθεϊσμός», ο άνθρωπος πίσω από τη θεωρία της σχετικότητας του έδωσε μια διφορούμενη φιλοφρόνηση: Θαυμάζω ιδιαίτερα τα επιτεύγματά σας, όπως και όλα τα γραπτά σας, έγραψε πριν προσθέσει: Από λογοτεχνικής απόψεως.
Πηγή: Agence France Press
Aπόδοση: Psychologynow.gr
