O τρόπος που χειριζόμαστε τα κοινωνικά δίκτυα, σχετίζεται με την εμφάνιση κατάθλιψης.
Mία νέα έρευνα μας εξηγεί τι θα πρέπει να αποφεύγουμε, ενώ είμαστε συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο.
Τσεκάρετε το λογαριασμό σας στο Facebook, ενώ περιμένετε στην ουρά στο σουπερ μάρκετ. Ρίχνετε μία ματιά στο λογαριασμό σας στο Twitter, ενώ περιμένετε σταματημένοι στο φανάρι. Ενώ εργάζεστε στον υπολογιστή σας, οι ειδοποιήσεις από τα social media πετάγονται στη γωνία της οθόνης σας.
Τα Social media έχουν μία διαρκή παρουσία στις ζωές δισεκατομμυρίων ατόμων παγκοσμίως. Ήδη, το Facebook και μόνο υπερηφανεύεται για τους περίπου 1.8 δισεκατομμύρια χρήστες του.
Καθώς αυτή η πολιτιστική μόδα επεκτείνεται, οι επιστήμονες αναρωτούνται για τις επιδράσεις που έχουν τα social media στους χρήστες τους – και συγκεκριμένα στην ψυχική υγεία τους.
Μία νέα μελέτη από ερευνητές στο Ηνωμένο Βασίλειο αναδεικνύει τα στοιχεία της σύνδεσης μεταξύ της κατάθλιψης και των social media. Kλινικοί ψυχολόγοι από το Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ επανεξέτασαν περίπου 800 άρθρα και επέλεξαν τα 30 που είχαν τις ισχυρότερες επιχειρηματολογίες. Εξέτασαν δεδομένα τα οποία αφορούσαν πάνω από 35,000 συμμετέχοντες ηλικίας μεταξύ 15 και 88 ετών από 14 διαφορετικές χώρες.
H ανάλυση τους μας δίνει ένα σύνολο ανάμεικτων συμπερασμάτων και μας βοηθάει να εξηγήσουμε τις πολυπλοκότητες που παρουσιάζουν η τεχνολογία και η επικοινωνία στον πολιτισμό μας στις μέρες μας. Από το σύνολο των μελετών που συμπεριλήφθηκαν σε αυτήν την έρευνα, 11 από αυτές περιλάμβαναν απλές συσχετίσεις μεταξύ της διαδικτυακής κοινωνικής δικτύωσης και της κατάθλιψης. Από αυτές τις 11, το 45% αναγνώριζε την ύπαρξη ενός συνδέσμου μεταξύ της διαδικτυακής κοινωνικής δικτύωσης και της κατάθλιψης. Το 18% από αυτές κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα διαδικτυακά κοινωνικά δίκτυα επιδρούν θετικά στην ψυχική υγεία του ατόμου και το 36% αυτών δεν κατέληξε ούτε στο ένα ούτε στο άλλο συμπέρασμα.
Πώς είναι δυνατόν τόσες πολλές υψηλής ποιότητας μελέτες να φτάνουν σε τόσο διαφορετικά συμπεράσματα;
Oι συγγραφείς αυτής της έρευνας έλεγξαν όλα τα δεδομένα με σκοπό να εξηγήσουν πότε τα social media είναι επιβλαβή για την ψυχική μας υγεία και πότε κάνουν καλό.
Η έρευνα τους αποκάλυψε ότι οι συμμετέχοντες στις διάφορες μελέτες, ήταν πιο πιθανόν να νιώσουν κατάθλιψη όταν σύγκριναν τον εαυτό τους με άλλους χρήστες στα social media. Σύμφωνα με την έρευνα, τέτοιες συγκρίσεις οδηγούν σε μία συνεχόμενη σκέψη αρνητικών κοινωνικών αλληλεπιδράσεων.
Τα δεδομένα έδειξαν ότι οι χρήστες των social media είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από κατάθλιψη όταν:
- Ζηλεύουν παρατηρώντας τις αναρτήσεις των άλλων ατόμων στα social media
- Αποδέχονται να έχουν διαδικτυακούς φίλους πρώην συντρόφους
- Κάνουν συχνά αναρτήσεις στα social media και ειδικά όταν κάνουν αναρτήσεις αρνητικών καταστάσεων.
- Έχουν εμμονή με τη διαδικτυακή τους ταυτότητα
Δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι τα άτομα αποκτούν πιο εύκολα κατάθλιψη όταν συγκρίνουν τον εαυτό τους με άλλους στα social media, παρά με τις συγκρίσεις που κάνουν στην πραγματική τους ζωή. Αυτό συμβαίνει επειδή είναι πιο εύκολο να παρουσιάσει κάποιος μία πιο εκθαμβωτική – και όχι ρεαλιστική- εικόνα για τη ζωή του μέσα από μία φωτογραφία ή ένα σχόλιο. Σκεφτείτε για παράδειγμα μία μητέρα που ανεβάζει στα κοινωνικά δίκτυα μία φωτογραφία του δελεαστικού γεύματος που ετοίμασε και που έχει τοποθετήσει σε ένα όμορφα στολισμένο τραπέζι. Αν κοιτάξουμε όμως πέρα από το πλαίσιο της φωτογραφίας, θα δούμε ότι δίπλα της υπάρχουν μία ντουζίνα βρώμικα πιάτα που θα πρέπει να πλύνει, καθώς και τα παιδιά της που κλαίνε ζητώντας την προσοχή της μαμάς τους.
Βελτίωση της ψυχικής υγείας
H έρευνα υπογραμμίζει επίσης το γεγονός ότι υπάρχουν αποδείξεις, ότι τα social media μπορούν πραγματικά να βελτιώσουν την ψυχική υγεία των ατόμων μέσω της ενδυνάμωσης των διάφορων κοινωνικών δικτύων υποστήριξης τους και της παροχής βοήθειας προκειμένου να συνδεθούν με διάφορες πηγές πληροφόρησης για την ψυχική υγεία.
Αυτό που είναι σημαντικό είναι να χρησιμοποιούμε τα social media με θετικούς τρόπους, εξηγεί η Janis Whitlock, μία εκ των συγγραφέων της μελέτης.
«Σε έναν κόσμο ο οποίος κατακλύζεται από τις τεχνολογίες επικοινωνίας, όταν συγκρίνετε τη ζωή σας με την τέλεια διαδικτυακή ζωή που πιστεύετε ότι έχουν άλλα άτομα, τότε σας δημιουργείται πρόβλημα» σημειώνει η Whitlock. «Η υπερβολική ανησυχία για την διαδικτυακή μας εικόνα γίνεται όλο και περισσότερο κάτι το φυσιολογικό. Η ικανότητα των εκπαιδευτικών και των γονέων να βοηθούν τους ανθρώπους να αναγνωρίσουν αυτήν την τάση και να επαναπροσδιορίσουν το χρόνο τον οποίο περνάνε στα social media με σκοπό να ενισχύσουν την ευεξία τους, είναι ιδιαίτερα σημαντική».
Εν κατακλείδι, οι κίνδυνοι και τα οφέλη των social media στην πραγματικότητα εξαρτώνται από το πώς αλληλεπιδράτε διαδικτυακά. Όταν χρησιμοποιείτε το Facebook για να κρατήσετε επαφή με παλιούς σας συναδέλφους ή με παλιούς συμμαθητές σας που έχουν διασκορπιστεί σε όλη την υφήλιο, τότε μπορεί να προσθέσει κάτι σημαντικό στη ζωή σας. Αλλά όταν συγκρίνετε συνεχώς τον εαυτόν σας με άλλους «φίλους» ή φτάνετε σε ακραία σημεία για να βελτιώσετε την εικόνα σας στα social media, τότε είναι πιθανόν να έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχική σας υγεία.
Πηγή: psychologytoday.com
Απόδοση: Νικόλας Παύλου, Ψυχολόγος
