Γιατί το facebook δεν μπορεί να γνωρίζει τα συναισθήματά μας

Χάρης Πίσχος

Γιατί το facebook δεν μπορεί να γνωρίζει τα συναισθήματά μας

Χάρης Πίσχος
συναισθήματα, ψυχολογία

To γύρο του διαδικτύου κάνει μία έρευνα που διεξήχθη από το Facebook και το Πανεπιστήμιο του Princeton, σύμφωνα με την οποία τα συναισθήματα των χρηστών του, μπορούν να επηρεαστούν από τις θετικές ή αρνητικές λέξεις που γράφουν στα post οι φίλοι τους.


Τα ευρήματα αυτής της έρευνας, μαρκετινίστικα ντυμένα με τον εμφατικό τίτλο «συναισθηματική μετάδοση» (ο ακριβής όρος είναι “emotional contagion”, που η λέξη contagion προσφέρεται για χρήση και όταν μιλάμε και για μεταδοτικές ασθένειες και ιούς), θέλησαν να μας δείξουν πόσο σημαντική είναι η μετάδοση των συναισθήματων των φίλων μας, φτάνοντας σε σημείο να επηρεάζουν και τα δικά μας.

Φέρνοντας στην επιφάνεια μία τέτοια έρευνα, είναι σίγουρο ότι θα προκληθεί η προσοχή όλων των ιντερνετικών χρηστών. Προσπαθώντας να διακρίνω τον τρόπο με τον οποίον έγινε η έρευνα, βρήκα αυτό το άρθρο που περιγράφει την εφαρμογή που ανέλυσε τις θετικές και αρνητικές λέξεις που έγραφαν οι χρήστες.

Συγκεκριμένα, η εφαρμογή ονομάζεται Linguistic Inquiry and Word Count, δημιουργημένη το πολύ μακρινό, σε διαδικτυακά και τεχνολογικά χρόνια, 2007. Μάλιστα η πρώτη έκδοση της εφαρμογής αυτής δημιουργήθηκε το 1993 και το update της έγινε το 2007. Όπως αναφέρουν και οι δημιουργοί του Francis και Pennebaker, η εφαρμογή δημιουργήθηκε για να αναλύει μεγάλα τμήματα ενός κειμένου που βρίσκονται σε βιβλία, άρθρα, επιστημονικές εργασίες ή ακόμα και σε ένα report μίας ψυχοθεραπευτικής συνεδρίας, με μία ελάχιστη έκταση των 400 λέξεων.

Όπως μπορεί να αντιληφθεί κανείς, τα facebook status είναι πολύ μικρότερης έκτασης, για να μην πούμε για τα tweets που η μεγαλύτερη έκταση τους είναι 140 χαρακτήρες. Οπότε οι ερευνητές βάσισαν την έρευνά τους σε ένα εργαλείο που η αποτελεσματικότητά του είναι έγκυρη σε κείμενα 400 τουλάχιστον λέξεων, για να καταλήξουν στο επιδιωκόμενο ερευνητικό συμπέρασμα μέσα από προτάσεις των 20 και 30 λέξεων.

Θα αναρωτηθείτε γιατί γίνεται αυτή η σύγκριση; Διότι αυτή η εφαρμογή αναλύει τις αρνητικές και τις θετικές λέξεις που γράφονται από έναν χρήστη και καταλήγει σε συμπεράσματα σχετικά με τα συναισθήματά του. Αρκετά καλό (;) για μεγαλύτερα κείμενα αλλά επικίνδυνο για tweets και status. Διότι μέσα σε αυτές τις μικρές προτάσεις μπορούν να συμπεριλαμβάνονται αρνητικές και θετικές λέξεις που η εφαρμογή μετρά εντελώς διαφορετικά.

Για παράδειγμα η φράση: Δεν είμαι ευτυχισμένος, η οποία είναι ξεκάθαρα αρνητική όταν διαβάζεται, δεν ερμηνεύεται έτσι από το πρόγραμμα καθώς οι λέξεις «δεν» και «ευτυχισμένος» αναιρούν η μία την άλλη, καταλήγοντας σε έναν ουδέτερο συναίσθημα που δεν υπολογίζεται και φυσικά εντελώς διαφορετικό από το συναισθηματικό νόημα του status. Απλά σκεφτείτε ότι όλη η έρευνα βασίστηκε σε αυτή την εφαρμογή που μετρά με αυτό το τρόπο τις λέξεις.

Επίσης, τα ευρήματα έδειξαν πολύ μικρή συσχέτιση του συναισθήματος με το status καθώς μόνο ένα ποσοστό της τάξης του 0,07% παρατηρήθηκε ότι μειώνει τις αρνητικές λέξεις στο status του, όταν τα αρνητικά post μειώθηκαν στην αρχική του σελίδα. Επομένως δεν μπορούμε σε καμία περίπτωση να μιλάμε για σημαντικά ευρήματα και συναισθηματική μεταδοτικότητα αλλά για ευρήματα που αγγίζουν τα όρια του στατιστικού λάθους, χωρίς καμία εφαρμογή στον αληθινό κόσμο.

Όπως φαίνεται και από τη μελέτη, οι ερευνητές έρχονται σε αντίθεση με τα δικά τους αποτελέσματα καθώς αναγνωρίζουν ότι τα συναισθήματα των χρηστών είναι δύσκολο να επηρεαστούν από ένα fb status αλλά την ίδια στιγμή μιλούν για συναισθηματική μεταδοτικότητα που μπορεί να προέλθει ακόμα και από μικρές επιρροές. Μπέρδεμα. Και το μπέρδεμα συνεχίζεται όταν διαπιστώσει κανείς ότι το facebook διεξήγαγε αυτή την έρευνα εν αγνοία των χρηστών του.

Είδα την αναπαραγωγή του άρθρου να γίνεται με μεγάλη ταχύτητα στην Ελλάδα και σε ξένα sites το debate να περιστρέφεται γύρω από τη νομιμότητα της έρευνας. Κανείς δεν διαφωνεί για το γεγονός ότι η προσπάθειας διείσδυσης της διαδικτυακής ζωής μέσα στην πραγματική γίνεται με ένα τρόπο ολοένα και πιο εμπειρικό. Αφήνοντας πίσω πια τα παιχνίδια και τις φωτογραφίες, ανοίγει η συζήτηση για τα συναισθήματα με στόχο να αποτυπωθεί πιο ξεκάθαρα η πραγματική ζωή του ανθρώπου στο διαδίκτυο. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα των κοινωνικών δικτύων.

Το facebook εδώ και καιρό έχει προσθέσει την επιλογή κατάθεσης συναισθήματος, μία εφαρμογή που παρατηρώ να χρησιμοποιείται από την πλειονότητα των χρηστών. Ποιος μας εγγυάται ότι αυτή την στιγμή δεν είμαστε πειραματόζωα σε μία άλλη έρευνα του facebook χωρίς να το γνωρίζουμε;

Το σίγουρο είναι όμως, πως ό,τι δηλώνουμε, θα χρησιμοποιηθεί εναντίον μας, μέσα σε αυτό το διαδικτυακό χώρο, είτε με τη μορφή διαφημίσεων, είτε με μορφές που δεν θα είναι μακροπρόθεσμα προς όφελός μας. Σε έναν χώρο που, δεν θα σταματώ να το λέω, αποκτά τη σημασία που του δίνουμε εμείς και μόνο εμείς, καθώς τέτοιες έρευνες έχουν αξία μόνο στο πλαίσιο που εκτυλίσσονται, μέσα δηλαδή στο ίδιο το facebook.

Από εκεί και πέρα η ερώτηση που έχει να υποβάλει κανείς στον εαυτό του, είναι αν η αληθινή ζωή του βρίσκεται μέσα στο facebook ή έξω από αυτό.

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...