Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βασιλείας ανέπτυξαν μια εφαρμογή εικονικής πραγματικότητας για κινητά τηλέφωνα για να μειώσουν την υψοφοβία, με τα αποτελέσματα να παρουσιάζουν βελτίωση στην ικανότητά των συμμετεχόντων να διαχειρίζονται πραγματικές καταστάσεις ύψους.
Η υψοφοβία είναι ένα διαδεδομένο φαινόμενο. Περίπου το 5% του γενικού πληθυσμού βιώνει εξουθενωτικά επίπεδα δυσφορίας λόγω του φόβου του ύψους. Ωστόσο, οι άνθρωποι που επηρεάζονται σπάνια εκμεταλλεύονται τις διαθέσιμες επιλογές θεραπείας, όπως η θεραπεία έκθεσης, που περιλαμβάνει την έκθεση του ανθρώπου με τη φοβία στην κατάσταση που του προκαλεί άγχος υπό την επίβλεψη ενός ειδικού.
Από τη μία πλευρά, οι άνθρωποι δεν είναι πρόθυμοι να αντιμετωπίσουν την υψοφοβία τους. Από την άλλη, ίσως είναι δύσκολο να αναπαρασταθούν οι ακριβείς καταστάσεις ύψους στο πλαίσιο της θεραπείας.
Αυτό ενθάρρυνε τη διεπιστημονική ομάδα έρευνας, με επικεφαλής τον καθηγητή Ντομινίκ ντε Κερβέν, να αναπτύξει μια εφαρμογή εικονικής πραγματικότητας για κινητά, που είναι βασισμένη στη θεραπεία έκθεσης, με το όνομα Easyheights.
Η εφαρμογή χρησιμοποιεί εικόνες 360° από αληθινές τοποθεσίες, τις οποίες οι ερευνητές φωτογράφισαν με τη χρήση drone. Οι άνθρωποι μπορούν να χρησιμοποιήσουν την εφαρμογή στο κινητό τους τηλέφωνο, με ένα ειδικό ακουστικό εικονικής πραγματικότητας.
Διαβάστε σχετικά: Φοβίες: Πόσο μας δυσκολεύουν, από που πηγάζουν και πως μπορούμε να κάνουμε τη ζωή μας πιο εύκολη;
Σταδιακή αύξηση ύψους
Κατά τη διάρκεια της εικονικής εμπειρίας, ο χειριστής στέκεται σε μια πλατφόρμα που βρίσκεται αρχικά ένα μέτρο πάνω από το έδαφος. Αφού γίνει εγκλιματισμός στην κατάσταση για ένα συγκεκριμένο διάστημα, η πλατφόρμα αυτόματα ανεβαίνει. Με αυτόν τον τρόπο, η αντιλαμβανόμενη απόσταση από το έδαφος αυξάνει αργά αλλά σταθερά χωρίς να αυξάνεται το επίπεδο φόβου του συμμετέχοντα.
Η ερευνητική ομάδα μελέτησε την αποτελεσματικότητα αυτής της προσέγγισης σε μια τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη δοκιμή και δημοσίευσε τα αποτελέσματα στο περιοδικό NPJ Digital Medicine. Πενήντα συμμετέχοντες με υψοφοβία είτε συμπλήρωσαν ένα τετράωρο πρόγραμμα εκπαίδευσης ύψους (μια 60λεπτη συνεδρία και έξι 30λεπτες συνεδρίες στη διάρκεια δύο εβδομάδων) με τη χρήση εικονικής πραγματικότητας είτε πήραν μέρος στην ομάδα ελέγχου και δεν ολοκλήρωσαν τις συνεδρίες εκπαίδευσης.
Πριν και μετά τη φάση της εκπαίδευσης —ή την ίδια περίοδο χρόνου χωρίς την εκπαίδευση— οι συμμετέχοντες ανέβηκαν στον πύργο παρατήρησης στο βουνό Ίτλιμπεργκ κοντά στη Ζυρίχη, όσο τους το επέτρεπε ο φόβος τους για τα ύψη. Οι ερευνητές κατέγραψαν το ύψος που έφτασαν οι συμμετέχοντες μαζί με το υποκειμενικό επίπεδο φόβου τους σε κάθε επίπεδο του πύργου. Στο τέλος της δοκιμασίας, οι ερευνητές αξιολόγησαν τα αποτελέσματα από 22 συμμετέχοντες που ολοκλήρωσαν την εκπαίδευση και 25 από την ομάδα ελέγχου.
Η ομάδα που ολοκλήρωσε την εκπαίδευση με την εφαρμογή εκτέθηκε σε μικρότερο βαθμό φόβου στον πύργο και μπόρεσε να ανέβει πιο ψηλά απ’ ό,τι μπορούσε πριν την ολοκλήρωση της εκπαίδευσης. Η ελεγχόμενη ομάδα δεν έδειξε θετικές αλλαγές. Η αποτελεσματικότητα της εκπαίδευσης Easyheights αποδείχτηκε συγκρίσιμη με αυτή της συνηθισμένης θεραπείας έκθεσης.
Θεραπεία στον χώρο σου
Η χρήση της εικονικής πραγματικότητας για την αντιμετώπιση της υψοφοβίας ήταν ήδη αντικείμενο μελέτης για πάνω από δύο δεκαετίες.
Αυτό που άλλαξε τώρα είναι ότι τα κινητά τηλέφωνα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να παράγουν εικονικά σενάρια που προηγουμένως απαιτούσαν ένα τεχνικά περίπλοκο είδος θεραπείας, και αυτό το κάνει πολύ πιο προσιτό, εξηγεί η Δρ. Ντοροτέ Μπεντζ, επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Τα ευρήματα της έρευνας υποστηρίζουν πως η επαναλαμβανόμενη χρήση της θεραπείας έκθεσης εικονικής πραγματικότητας μέσω κινητού τηλεφώνου μπορεί να βελτιώσει αρκετά τη συμπεριφορά και την υποκειμενική αίσθηση ευημερίας σε καταστάσεις ύψους.
Οι άνθρωποι που υποφέρουν από ήπιας μορφής υψοφοβία, σύντομα θα μπορούν να εγκαταστήσουν δωρεάν την εφαρμογή και να ολοκληρώσουν της εκπαιδευτικές συνεδρίες μόνοι τους. Ωστόσο, οι ερευνητές επισημαίνουν πως οι άνθρωποι που υποφέρουν από σοβαρή υψοφοβία πρέπει να χρησιμοποιούν την εφαρμογή μόνο υπό την επίβλεψη ειδικού.
Μπορείτε να κατεβάσετε την εφαρμογή σε Android εδώ.
Έρευνα: Dorothée Bentz et al, Effectiveness of a stand-alone, smartphone-based virtual reality exposure app to reduce fear of heights in real-life: a randomized trial, npj Digital Medicine (2021).
Απόδοση: Παπαβίδη Νικολέτα, Ψυχολόγος
Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
