Το ChatGPT δεν σχεδιάστηκε για να προσφέρει ψυχολογική υποστήριξη, γεγονός που εγείρει ερωτήματα σχετικά με το τι συμβαίνει όταν οι άνθρωποι το μετατρέπουν σε έναν ad hoc θεραπευτή.
Παρόλο που το chatbot έχει γνώσεις σχετικά με την ψυχική υγεία και μπορεί να ανταποκριθεί με ενσυναίσθηση, δεν μπορεί να διαγνώσει τους χρήστες με μια συγκεκριμένη ψυχική διαταραχή, ούτε μπορεί να παρέχει αξιόπιστα και με ακρίβεια λεπτομέρειες για τη θεραπεία. Πράγματι, πολλοί λειτουργοί ψυχικής υγείας ανησυχούν ότι οι άνθρωποι που αναζητούν βοήθεια από το ChatGPT μπορεί να απογοητευτούν ή να παραπλανηθούν ή να θέσουν σε κίνδυνο την ιδιωτική τους ζωή εμπιστευόμενοι το chatbot.
Η OpenAI, η εταιρεία που φιλοξενεί το ChatGPT, αρνήθηκε να απαντήσει σε συγκεκριμένες ερωτήσεις σχετικά με αυτές τις ανησυχίες. Ένας εκπρόσωπος σημείωσε ότι το ChatGPT έχει εκπαιδευτεί να απορρίπτει ακατάλληλα αιτήματα και να μπλοκάρει ορισμένους τύπους μη ασφαλούς και ευαίσθητου περιεχομένου.
Κατά την εμπειρία ανθρώπων που το χρησιμοποίησαν για παροχή ψυχολογικής υποστήριξης, το chatbot δεν προσέφερε ποτέ απρεπείς απαντήσεις. Αντιθέτως, βρήκαν το ChatGPT να είναι αναζωογονητικά εξυπηρετικό. Αρκετοί ζήτησαν από το ChatGPT να απαντήσει στα ερωτήματά τους όπως θα έκανε ένας θεραπευτής ΓΣΘ. Το chatbot υποχρεώθηκε να το κάνει, αν και με μια υπενθύμιση να αναζητήσουν στη συνέχεια επαγγελματική βοήθεια.
Οι άνθρωποι έμειναν έκπληκτοι από το πόσο γρήγορα το chatbot προσέφερε, όπως είπαν, καλές και πρακτικές συμβουλές, όπως να κάνουν έναν περίπατο για να τονώσουν τη διάθεσή τους, να καλλιεργήσουν την ευγνωμοσύνη, να κάνουν μια δραστηριότητα που τους αρέσει και να βρουν ηρεμία μέσω του διαλογισμού και της αργής, βαθιάς αναπνοής. Οι συμβουλές ισοδυναμούσαν με υπενθυμίσεις πραγμάτων που ήδη γνώριζαν αλλά δεν είχαν πράξει για καιρό και ήταν μία αφορμή να τις ξαναθυμηθούν.
Είναι σαν να συνομιλώ με κάποιον, υποστηρίζουν. Αυτό το πράγμα ακούει, δίνει προσοχή σε αυτά που λέω… και μου δίνει απαντήσεις με βάση αυτά.
Η εμπειρία τους μπορεί να ακούγεται ελκυστική σε ανθρώπους που δεν μπορούν ή δεν θέλουν να έχουν πρόσβαση σε επαγγελματική συμβουλευτική ή θεραπεία, αλλά οι ειδικοί σε θέματα ψυχικής υγείας λένε ότι θα πρέπει να συμβουλευόμαστε το ChatGPT με προσοχή.
Ακολουθούν τρία πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε πριν επιχειρήσετε να χρησιμοποιήσετε το chatbot για να συζητήσετε για την ψυχική υγεία.
1. Το ChatGPT δεν σχεδιάστηκε για να λειτουργεί ως θεραπευτής και δεν μπορεί να κάνει διάγνωση
Ενώ το ChatGPT μπορεί να δημιουργήσει πολλά κείμενα, δεν προσεγγίζει ακόμη την τέχνη της επικοινωνίας με έναν θεραπευτή. Ο Δρ. Άνταμ Μάινερ ψυχολόγος και επιδημιολόγος που μελετά τη διαλογική τεχνητή νοημοσύνη, λέει ότι οι θεραπευτές μπορεί συχνά να αναγνωρίζουν την αδυναμία τους να απαντήσουν στην ερώτηση ενός θεραπευόμενου, σε αντίθεση με ένα φαινομενικά παντογνώστη chatbot.
Αυτή η θεραπευτική πρακτική έχει ως στόχο να βοηθήσει τον θεραπευόμενο να προβληματιστεί σχετικά με την κατάστασή του, ώστε να αναπτύξει τις δικές του γνώσεις. Ένα chatbot που δεν έχει σχεδιαστεί για θεραπεία, ωστόσο, δεν θα έχει απαραίτητα αυτή την ικανότητα, λέει ο Μάινερ.
Είναι σημαντικό, σημειώνει επίσης, ότι ενώ οι θεραπευτές απαγορεύεται από το νόμο να μοιράζονται πληροφορίες πελατών, οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν το ChatGPT δεν έχουν την ίδια προστασία της ιδιωτικής ζωής.
Πρέπει να είμαστε κάπως ρεαλιστές στις προσδοκίες μας. Αυτές είναι εκπληκτικά ισχυρές και εντυπωσιακές γλωσσικές μηχανές, αλλά εξακολουθούν να είναι προγράμματα λογισμικού που είναι ατελή και εκπαιδευμένα σε δεδομένα που δεν πρόκειται να είναι κατάλληλα για κάθε κατάσταση, λέει. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τις ευαίσθητες συζητήσεις γύρω από την ψυχική υγεία.
Η Δρ. Έλενα Μίκελσεν, επικεφαλής της παιδοψυχολογίας στο Νοσοκομείο Παίδων του Σαν Αντόνιο, δοκίμασε πρόσφατα να υποβάλει ερωτήματα στο ChatGPT με τις ίδιες ερωτήσεις που λαμβάνει από ασθενείς κάθε εβδομάδα. Κάθε φορά που η Μίκελσεν προσπαθούσε να αποσπάσει μια διάγνωση από το chatbot, αυτό την απέρριπτε και αντί γι’ αυτό την παρέπεμπε σε ειδικό ψυχικής υγείας.
Αυτό είναι, αναμφισβήτητα, καλά νέα. Εξάλλου, μια διάγνωση προέρχεται ιδανικά από έναν ειδικό που μπορεί να την κάνει αυτή με βάση το συγκεκριμένο ιατρικό ιστορικό και τις εμπειρίες ενός ατόμου.
Το ChatGPT μπορεί να παρέχει πληροφορίες επικοινωνίας για τηλεφωνικές Γραμμές υποστήριξης όταν γίνεται άμεση αναφορά σε αυτοκτονικές σκέψεις, μία διατύπωση που το chatbot λέει ότι μπορεί να παραβιάζει την πολιτική περιεχομένου του.
Διαβάστε σχετικά: ChatGPT: Πώς αλλάζει τη ζωή μας;
2. Το ChatGPT μπορεί να έχει γνώσεις σχετικά με την ψυχική υγεία, αλλά δεν είναι πάντα ολοκληρωμένες ή σωστές
Όταν η Μίκελσεν χρησιμοποίησε το ChatGPT, της έκανε εντύπωση το πώς το chatbot παρείχε μερικές φορές ανακριβείς πληροφορίες. Όταν η Μίκελσεν ρώτησε σχετικά με τη θεραπεία της παιδικής ιδεοψυχαναγκαστικής διαταραχής, το ChatGPT επικεντρώθηκε στη φαρμακευτική αγωγή αλλά οι κλινικές κατευθυντήριες γραμμές αναφέρουν ότι η κατάλληλη θεραπευτική παρέμβαση είναι η Γνωσιακή Συμπεριφοριστική Θεραπεία για παιδιά.
Η Μίκελσεν παρατήρησε επίσης ότι μια απάντηση σχετικά με την κατάθλιψη μετά τον τοκετό δεν αναφερόταν σε πιο σοβαρές μορφές της πάθησης, όπως το άγχος μετά τον τοκετό και η ψύχωση.
Δεν είναι σαφές αν το ChatGPT έχει εκπαιδευτεί στην παροχή κλινικών πληροφοριών και επίσημων κατευθυντήριων θεραπευτικών γραμμών, αλλά η Μίκελσεν παρομοίασε μεγάλο μέρος της συνομιλίας του ως παρόμοιο με την περιήγηση στη Wikipedia. Οι γενικές, σύντομες παράγραφοι πληροφοριών άφησαν στην Μίκελσεν την αίσθηση ότι δεν θα έπρεπε να είναι μια αξιόπιστη πηγή πληροφοριών για την ψυχική υγεία.
Αυτή είναι συνολικά η κριτική μου, λέει. Παρέχει ακόμη λιγότερες πληροφορίες από ό,τι το Google.
3. Υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις από τη χρήση του ChatGPT για βοήθεια στην ψυχική υγεία
Η Δρ. Ελίζαμπεθ Κάρπεντερ, μια ιατρική ανθρωπολόγος που μελετά την ψυχική υγεία, δήλωσε ότι είναι απολύτως κατανοητό γιατί οι άνθρωποι στρέφονται σε μια τεχνολογία όπως το ChatGPT. Η έρευνά της έχει διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τη συνεχή διαθεσιμότητα ψηφιακών εργαλείων ψυχικής υγείας, τα οποία θεωρούν ότι μοιάζουν με το να έχουν έναν θεραπευτή στην τσέπη τους.
Η τεχνολογία, συμπεριλαμβανομένων πραγμάτων όπως το ChatGPT, φαίνεται να προσφέρει έναν τρόπο πρόσβασης σε απαντήσεις και ενδεχομένως υποστήριξη για την ψυχική υγεία με χαμηλά εμπόδια ανέφερε η Κάρπεντερ, ερευνητική αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Ανθρωπολογίας στο Dartmouth College. Αλλά πρέπει να παραμείνουμε επιφυλακτικοί σε κάθε προσέγγιση σε πολύπλοκα ζητήματα.
Η Κάρπεντερ σημείωσε ότι η έρευνα δείχνει ότι τα ψηφιακά εργαλεία ψυχικής υγείας είναι καλύτερο να χρησιμοποιούνται ως μέρος ενός “φάσματος φροντίδας”.
Σε γενικές γραμμές, η Κάρπεντερ πιστεύει ότι τα ψηφιακά εργαλεία πρέπει να συνδυάζονται με άλλες μορφές υποστήριξης, όπως η ψυχική υγεία, η στέγαση και η απασχόληση, ώστε να διασφαλιστεί ότι οι άνθρωποι έχουν ευκαιρίες για ουσιαστική αποκατάσταση.
Πρέπει να κατανοήσουμε περισσότερα για το πώς αυτά τα εργαλεία μπορούν να είναι χρήσιμα, υπό ποιες συνθήκες, για ποιον και να παραμείνουμε σε εγρήγορση για την ανάδειξη των περιορισμών και των πιθανών βλαβών τους, συμπλήρωσε.
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
