Ο Nietzche πίστευε ότι η ζωή είναι έργο τέχνης, και οι ψυχολόγοι αναφέρουν πως η δημιουργικότητα δεν είναι τίποτε άλλο παρά η έκφραση των πόθων μας, των αναγκών μας και της μοναδικότητάς μας. Η δημιουργικότητα είναι αυτή που εμπνέεται και αλλάζει τον κόσμο.
Εφημερίδες…εφημερίδες! Έφτασαν, έφτασαν… «Τα νέα της τάξης μας»… Συντάκτης και εκδότης ένα παιδί μόλις 7 χρονών… Ένας μικρός, σούπερ ήρωας, που έδωσε έναν άλλον χαρακτήρα, περισσότερο βιωματικό, δημιουργικό και άκρως ανατρεπτικό σε ένα όχι και τόσο τελικά καθημερινό μάθημα Γλώσσας.
Αφορμή για τη δημιουργία της σχολικής εφημερίδας της τάξης μας στάθηκε η διδακτική ενότητα στο σχολικό εγχειρίδιο της Γλώσσας της Β’ Δημοτικού που αφορούσε τις εφημερίδες. Καταιγισμός ιδεών, γέλια, ενθουσιασμός, συζήτηση, συνεργασία, δράση και τελικά δημιουργία. Μπόλικο μεράκι μαζί με πολλή δημιουργικότητα ενώθηκαν και είχαν ένα συγκινητικό αποτέλεσμα για όλους.
Έμπνευση και πρωτότυπες ιδέες
Δύο λέξεις κλειδιά για τον ορισμό της δημιουργικότητας, η οποία μπορεί να έρχεται από το πουθενά, προϋποθέτει όμως πολύπλοκη νοητική λειτουργία και δεν σχετίζεται με την απλή διαδικασία της σκέψης. Όπως αναφέρει ο ψυχολόγος Scott Barry Kaufman, εκείνο που χαρακτηρίζει τους δημιουργικούς ανθρώπους είναι το “μπέρδεμα” του μυαλού τους. Πολλοί αποδίδουν την δημιουργικότητα στη γνωστή θεωρία των δύο ημισφαιρίων του εγκεφάλου, καθώς το αριστερό σχετίζεται με την λογική και την αναλυτική σκέψη, ενώ το δεξί με την δημιουργικότητα και τα συναισθήματα. Οι επιστήμονες όμως, υποστηρίζουν πως περιλαμβάνει νοητικές διεργασίες που γίνονται από προσωπικότητες που είναι πολυσχιδείς.
Οι καλλιτέχνες άλλωστε δεν ανήκουν στην κατηγορία αυτή; Μήπως και οι εκπαιδευτικοί τελικά;
Ο δάσκαλος είναι σαν τον καλλιτέχνη, σαν τον ζωγράφο δε διστάζει να εκφράζεται ελεύθερα ακόμη και όταν αναγκάζεται να εναντιωθεί στο ρεύμα αλλά πρωτίστως είναι δημιουργός που ασχολείται με την ομορφιά, την αρμονία και το κάλλος. Αυτή η ομορφιά είναι τα παιδιά, το γέλιο, το χαμόγελο και τα όνειρά τους, οι απορίες τους, οι απαντήσεις που δίνουν, οι αντιδράσεις τους, οι σκέψεις τους που παίρνουν σάρκα και οστά και μετουσιώνονται σε πράξεις… Το τελικό έργο θα φανεί και θα είναι αριστούργημα μεγάλης αξίας και σημασίας, πρώτα για τα ίδια τα παιδιά και μετά για τον περήφανο εκπαιδευτικό που έδωσε απλά ένα διαφορετικό έναυσμα… έτσι για την αλλαγή.
Ένας κούκος μπορεί επομένως να φέρει την άνοιξη; Ναι, αρκεί να πιστέψουμε στην άνοιξη, στη ζωή και στην αλλαγή. Με φαντασία, επιμονή, εργατικότητα, φρέσκιες ιδέες και καινοτομία από την πλευρά του εκπαιδευτικού αρχικά και μετά των παιδιών που θα εμπνευστούν με τη σειρά τους, μπορεί να γίνει η αλλαγή όσο δύσκολη και αν φαντάζει. Ναι, ένας κούκος μπορεί να φέρει την άνοιξη αρκεί να το πιστέψει ο καθένας ξεχωριστά και να το υπηρετήσει όσο ουτοπικό και ιδεαλιστικό και αν ακούγεται, όσες θυσίες και αγώνες αν απαιτεί. Μόνο αυτός που αδιάκοπα μοχθεί και αγωνίζεται θα λυτρωθεί στο τέλος.
Η διδασκαλία είναι μια λύτρωση που βγαίνει μέσα από τον αγώνα. Αυτή είναι η διδασκαλία, ο συνεχής αγώνας δρόμου που φαντάζει με μαραθώνιο χωρίς όμως τερματική γραμμή γιατί δεν σταματά ποτέ. Όχι μόνο ο Γκαίτε στον Φάουστ αλλά και ο Καβάφης με την Ιθάκη του αυτό μας υποδεικνύουν και μας διδάσκουν. Μας δείχνουν την πορεία προς τον αγώνα. Η Ιθάκη είναι η αφορμή για να κάνουμε την πορεία. Η διδασκαλία του εκπαιδευτικού θα είναι πάντα μια πορεία, αγωνιστική πορεία ανάβασης με δυσκολίες και εμπόδια ουκ ολίγα. Ακόμη και όταν βλέπουμε ως εκπαιδευτικοί ότι αυτή η πορεία δεν καταλήγει σε αποτελέσματα, δεν πρέπει να απογοητευόμαστε.
Αξίζει ο αγώνας να γίνεται για τον αγώνα και ας μην έχει άμεσο αντίκρισμα. Τα αποτελέσματα θα αποκαλυφθούν και θα φανούν πιο μετά -όπως και με τα περισσότερα έργα των μεγαλύτερων καλλιτεχνών, τα οποία αναγνωρίστηκαν και εκτιμήθηκαν αρκετές φορές μετά το θάνατό τους. Τα αποτελέσματα θα έρθουν αργότερα όταν θα μάθει ο άνθρωπος να αγωνίζεται, έστω και για τον αγώνα. Γιατί αυτό αξίζει πολύ, είναι ανεκτίμητης αξίας και δεν μετριέται με ποσοτικούς όρους, γι αυτό μετράει τόσο.
Μα η άνοιξη σίγουρα θα έρθει κάποτε, σωστά;
Όχι επειδή είναι μια απλή εποχή που ντετερμινιστικά πρέπει να έρθει ως ακολουθία του χειμώνα. Η άνοιξη θα έρθει επειδή την φέραμε εμείς, την επιδιώξαμε και αγωνιστήκαμε γι’ αυτήν με όλη μας την ψυχή. Αυτή είναι η μαγεία. Την αισθάνεστε; Αξίζει να την δημιουργήσουμε…