Η άρνηση του συναισθήματος της μοναξιάς, έχει το ίδιο νόημα με το να αρνείστε ότι αισθάνεστε πεινασμένοι.
Η γυναίκα στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής, μίλησε ελαφρά τη καρδία για την άνοιξη και για τα 81α γενέθλιά της, που ήταν την προηγούμενη εβδομάδα.
Με ποιον τα γιορτάσατε Μπέρυλ; ρώτησε η Άλισον, της οποίας η δουλειά ήταν να προσφέρει υποστήριξη και να ακούει.
Με κανένα, εγώ …
Και με αυτό, η ευθυμία της Μπέρυλ στράφηκε σε απόγνωση.
Η φωνή της άρχισε να τρέμει καθώς αναγνώριζε ότι ήταν μόνη στο σπίτι όχι μόνο την ημέρα των γενεθλίων της, αλλά για περισσότερες ημέρες. Η τηλεφωνική αυτή συνομιλία ήταν η πρώτη της ευκαιρία να μιλήσει με άνθρωπο εδώ και περισσότερο από μια εβδομάδα.
Περίπου 10.000 παρόμοιες κλήσεις γίνονται εβδομαδιαία στη Silver Line Helpline, ένα 24ωρο τηλεφωνικό κέντρο για ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας που αναζητούν την κάλυψη μιας βασικής ανάγκης: την επαφή με άλλους ανθρώπους.
Η μοναξιά, την οποία περιέγραψε η Emily Dickinson ως «τη φρίκη που δεν πρέπει να απεικονισθεί» οδεύει σταδιακά τον άνθρωπο στην απελπισία. Όμως στη Βρετανία, θεωρείται κάτι παραπάνω: ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσιας υγείας, που αξίζει δημοσίων πόρων και της εθνικής προσοχής.
Προγράμματα που στοχεύουν στην άμβλυνση της μοναξιάς, έχουν κάνει την εμφάνισή τους σε δεκάδες πόλεις και κωμοπόλεις στη Μεγάλη Βρετανία. Ακόμη και πυροσβεστικές υπηρεσίες έχουν εκπαιδευτεί για να επιθεωρήσουν τα σπίτια, όχι μόνο για την πυρασφάλεια αλλά και για σημάδια κοινωνικής απομόνωσης.
Οι τοπικές αρχές, το Υπουργείο Υγείας μέχρι και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, έχουν σημάνει μια έκρηξη ευαισθητοποίησης του κοινού εδώ, δήλωσε ο Paul Cann, διευθύνων σύμβουλος του Age UK Oxfordshire και ιδρυτής της εκστρατείας End Loneliness, μιας ομάδας με έδρα το Λονδίνο. Η μοναξιά μας αφορά όλους.
Οι ερευνητές έχουν βρει στοιχεία που συνδέουν τη μοναξιά με τη σωματική ασθένεια και τη λειτουργική και γνωστική εξασθένηση. Ως προγνωστικός παράγοντας πρόωρου θανάτου, η μοναξιά επισκιάζει την παχυσαρκία.
Οι βαθιές επιπτώσεις της μοναξιάς για την υγεία και την ανεξαρτησία είναι ένα κρίσιμο πρόβλημα για τη δημόσια υγεία, δήλωσε η Κάρλα Περισσινότο, γεροντολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, στο Σαν Φρανσίσκο. Δεν είναι πλέον ιατρικά ή ηθικά αποδεκτό να αγνοεί κανείς ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας που αισθάνονται μοναχικοί και περιθωριοποιημένοι.
Στη Βρετανία και τις Ηνωμένες Πολιτείες, περίπου ένα στα τρία άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών ζουν μόνα τους και στις Ηνωμένες Πολιτείες, τα μισά από αυτά, επίσης ηλικίας άνω των 85 ετών. Μελέτες σε δύο χώρες δείχνουν την επικράτηση της μοναξιάς μεταξύ των ατόμων ηλικίας άνω των 60 ετών να κυμαίνεται από 10% έως 46%.
Ενώ ο δημόσιος, ιδιωτικός και εθελοντικός τομέας στη Βρετανία κινητοποιούνται για την αντιμετώπιση της μοναξιάς, οι ερευνητές βαθαίνουν την κατανόησή τους για τα βιολογικά της ερείσματα. Σε ένα έγγραφο που δημοσιεύθηκε νωρίτερα φέτος στο περιοδικό Cell, οι νευροεπιστήμονες στο Massachusetts Institute of Technology εντόπισαν μια περιοχή του εγκεφάλου που πιστεύουν ότι δημιουργεί αισθήματα μοναξιάς. Η περιοχή, που είναι γνωστή ως η ραχιαία ραφή του πυρήνα ή D.R.N., είναι περισσότερο γνωστή για τη σχέση της με την κατάθλιψη.
Διαβάστε σχετικά: Στρατηγικές Διαχείρισης της μοναξιάς
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όταν τα ποντίκια στεγάστηκαν μαζί, οι νευρώνες ντοπαμίνης στην D.R.N. ήταν σχετικά ανενεργοί. Αλλά όταν τα ποντίκια απομονώθηκαν για ένα σύντομο χρονικό διάστημα, η δραστηριότητα σε αυτούς τους νευρώνες αυξήθηκε όταν τα εν λόγω ποντίκια επανενώθηκαν με άλλα ποντίκια.
Αυτή είναι η πρώτη φορά που έχουμε βρει ένα κυτταρικό υπόστρωμα για αυτή την εμπειρία, δήλωσαν οι ερευνητές. Και είδαμε την αλλαγή μετά από 24 ώρες από την απομόνωση.
Ο John T. Cacioppo, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο και διευθυντής του Κέντρου Γνωστικής και Κοινωνικής Νευροεπιστήμης του Πανεπιστημίου, μελετά τη μοναξιά από το 1990. Είπε ότι η μοναξιά είναι ένα απωθητικό σήμα που μοιάζει πολύ με τη δίψα, την πείνα ή τον πόνο.
Η άρνηση του συναισθήματος της μοναξιάς, έχει το ίδιο νόημα με το να αρνείστε ότι αισθάνεστε πεινασμένοι, είπε. Ωστόσο, η ίδια η λέξη «μοναξιά» φέρνει μια αρνητική χροιά, είπε ο καθηγητής Cacioppo, σηματοδοτώντας κοινωνική αδυναμία ή αδυναμία να σταθείτε στα πόδια σας.
Το σιωπηλό στίγμα της μοναξιάς είναι επαρκώς εμφανές κατά τη διάρκεια κλήσεων στη Silver Line. Οι περισσότεροι άνθρωποι τηλεφωνούν ζητώντας συμβουλές σχετικά με, για παράδειγμα, το ψήσιμο μιας γαλοπούλας. Πολλοί καλούν περισσότερο από μία φορά την ημέρα. Μια γυναίκα τηλεφωνεί κάθε ώρα για να ρωτήσει τι ώρα είναι. Μόνο σπάνια κάποιος θα μιλήσει ειλικρινά για τη μοναξιά.
Ωστόσο, η παρόρμηση να καλέσετε σε υπηρεσίες όπως η Silver Line, είναι υγιής, δήλωσε ο καθηγητής Cacioppo.
Ένα απόγευμα, η Tρέισι, μία σύμβουλος της Silver Line, άκουγε τον καλόντα που βρισκόταν στα 80 του, να ξεκινά ένα νοσταλγικό ταξίδι στη λίστα με τις αγαπημένες του ταινίες. Ο επόμενος καλών της έκανε καντάδα με το “Oh What A Beautiful Morning”, με τη φυσαρμόνικα του.
Μόλις ο ηλικιωμένος με τη φυσαρμόνικα έκλεισε το τηλέφωνο, μια άλλη κλήση ήρθε από ένα 88χρονο άντρα με μία σειρά αναμνήσεων που ήθελε να μοιραστεί: για τα σκυλιά που είχε, για τα πλοία στα οποία ήταν καπετάνιος, για το Λονδίνο κατά τη διάρκεια του βομβαρδισμού. Η Tρέισι άκουγε υπομονετικά για 30 λεπτά.
Μπορεί να είναι πραγματικά συναρπαστικό, όταν οι άνθρωποι μιλούν για πράγματα όπως το Λονδίνο κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών, είπε μετά τη λήξη της κλήσης. Είναι σημαντικό να θυμούνται οι άνθρωποι την πλούσια ζωή που έχουν ζήσει.
Οι εργαζόμενοι στη Silver Line αφήνουν στον καλούντα να αναφέρει αν αισθάνεται μοναξιά. Παρ’ όλα αυτά, οι σύμβουλοι εκπαιδεύονται να εντοπίσουν σημάδια δυσαρεστημένης απομόνωσης και σιγά-σιγά να οδηγήσουν τη συζήτηση αναλόγως, ίσως να προσφέρουν να συνδέσουν τον καλούντα με ένα φίλο της Silver Line, έναν εθελοντή ο οποίος κάνει εβδομαδιαία τηλεφωνήματα ή γράφει επιστολές σε όσους το ζητήσουν.
Οι διευθύνοντες της Silver Line, ανέφεραν ότι εξεπλάγησαν από την έξαρση των τηλεφωνημάτων αμέσως μετά την εκκίνηση της υπηρεσίας, σχεδόν πριν από τρία χρόνια. Το τηλεφωνικό κέντρο λαμβάνει τώρα περίπου 1.500 κλήσεις την ημέρα.
Ανέφεραν επίσης ότι ανησυχούσαν περισσότερο όχι για εκείνους που καλούσαν τη Silver Line, αλλά για εκείνους που ήταν πολύ απογοητευμένοι από την απομόνωσή τους για να σηκώσουν το τηλέφωνο. Πρέπει να ευαισθητοποιήσουμε τους ανθρώπους που είναι πιο δύσκολο να ευαισθητοποιηθούν, είπαν.
Ο Καθηγητής Cacioppo επαινεί τις προσπάθειες της Silver Line, αλλά προειδοποιεί ότι το πρόβλημα της μοναξιάς είναι λεπτό και οι λύσεις δεν είναι τόσο προφανείς όσο φαίνονται. Δηλαδή, μια κλήση στη γραμμή αυτή μπορεί να σας βοηθήσει να μειώσετε προσωρινά τα συναισθήματα της μοναξιάς, αλλά δεν είναι πιθανό να μειώσει τα επίπεδα της χρόνιας μοναξιάς.
Στην έρευνά του έχει δείξει ότι η μοναξιά επηρεάζει αρκετές βασικές σωματικές λειτουργίες, τουλάχιστον εν μέρει, μέσω υπερδιέγερσης της αντίδρασης του οργανισμού στο στρες. Το έργο του έχει δείξει ότι η χρόνια μοναξιά, σχετίζεται με αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης, μιας σημαντικής ορμόνης του στρες, καθώς και με υψηλότερη αγγειακή αντίσταση, η οποία μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση και να μειώσει τη ροή του αίματος σε ζωτικά όργανα.
Η έρευνα του έδειξε επίσης ότι τα σήματα κινδύνου που ενεργοποιούνται στον εγκέφαλο από τη μοναξιά, επηρεάζουν την παραγωγή των λευκών αιμοσφαιρίων, κάτι που μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα του ανοσοποιητικού συστήματος να καταπολεμά τις λοιμώξεις.
Μόλις τα τελευταία χρόνια η μοναξιά έχει εξεταστεί μέσα από ένα ιατρικό, παρά ψυχολογικό ή κοινωνιολογικό, φακό. Στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, οι ερευνητές αποφάσισαν να μελετήσουν τη μοναξιά όταν άρχισαν να αισθάνονται ότι υπήρχαν παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία των ασθενών τους, που αδυνατούσαν να συλλάβουν.
Χρησιμοποιώντας δεδομένα από μια μεγάλη εθνική έρευνα ηλικιωμένων, το 2012 η Περισσινότο του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια, ανέλυσε τη σχέση μεταξύ της αυτο-αναφερόμενης μοναξιάς και των αποτελεσμάτων υγείας σε άτομα ηλικίας άνω των 60.
Από τους 1.604 συμμετέχοντες στη μελέτη, το 43% ανέφερε συναισθήματα μοναξιάς με αυτά τα άτομα να έχουν σημαντικά υψηλότερα ποσοστά μείωσης κινητικότητας, δυσκολία στην εκτέλεση δεξιοτήτων καθημερινής ζωής και θανάτου έξι χρόνια μετά από την παρακολούθηση. Η ένωση της μοναξιάς με τη θνησιμότητα παρέμεινε σημαντική ακόμα και μετά την προσαρμογή για την ηλικία, την οικονομική κατάσταση, την κατάθλιψη και άλλα κοινά προβλήματα υγείας.
Η ερευνήτρια ενδιαφέρεται επίσης για την εξέταση της σχέσης μεταξύ μοναξιάς και αυτοκτονικών σκέψεων, καθώς υπάρχει λιγοστή έρευνα σε αυτόν τον τομέα. Ελπίζει να μελετήσει τη Γραμμή Friendship, μια 24ωρη γραμμή χωρίς χρέωση, που διευθύνει το Ινστιτούτο για τη Γήρανση στο Σαν Φρανσίσκο, επίσης μια τηλεφωνική γραμμή πρόληψης των αυτοκτονιών.
Οι άνδρες και οι γυναίκες διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό στον τρόπο που παλεύουν με τη μοναξιά. 70% των κλήσεων προς την Silver Line είναι από γυναίκες.
Έχουμε αυτό το είδος της αρσενικής υπερηφάνειας, δήλωσε ο 70αρης Μάικ Τζεν συνταξιούχος εργαζομένος σε φιλανθρωπίες, ο οποίος ζει στο Λονδίνο. Οι άντρες λέμε, ‘μπορώ να φροντίζω τον εαυτό μου. Δεν χρειάζεται να μιλήσω σε κανέναν’, αλλά είναι μια πλάνη. Η διακοπή της επικοινωνίας θα μας σκοτώσει.
Διαβάστε σχετικά: Κορωνοϊός: Μοναξιά και Σύνδεση στον καιρό της πανδημίας
Το “Σπίτι των Ανδρών” αντίδοτο στη μοναξιά
Ο Τζεν έχει ένα «Σπίτι των Ανδρών» στην περιοχή Camden Town του Λονδίνου, το οποίο έχει ως στόχο να φέρει τους ηλικιωμένους άνδρες μαζί σε ένα πιο οικείο και άνετο περιβάλλον, συνεργαζόμενος παράλληλα με ένα κατάστημα επεξεργασίας ξύλου. Η ιδέα ξεκίνησε στην Αυστραλία και από τότε έχει εξαπλωθεί στη Βρετανία: Υπάρχουν τώρα περισσότερα από 300 «Σπίτια των Ανδρών» σε όλη την Αγγλία, τη Σκωτία και την Ιρλανδία.
Ο Keith Pearshouse, 70 ετών, συνταξιούχος διευθυντής σχολείου, ανακάλυψε το «Σπίτι των Ανδρών» κοντά στο σπίτι του μετά τη μετακόμισή του στο Λονδίνο από το Norfolk της Αγγλίας, το 2007 όταν και αναγνώρισε ότι ένιωθε μοναξιά.
Ήμουν λίγο ανήσυχος να εισέλθω σε ένα δωμάτιο γεμάτο ανθρώπους, δήλωσε ο Pearshouse, κουβεντιάζοντας μέσα στην φασαρία που δημιουργείται από ένα τροχό τραπεζιού, τη φρέζα και τον ξυλότορνο στο ‘σπίτι’ στην πόλη Camden, ένα εργαστήριο 700 τμ σε ένα τοπικό κέντρο της κοινότητας. Αλλά εγώ αμέσως σκέφτηκα: Ναι, αυτό είναι ένα μέρος που θα μπορούσε να κάνει για μένα.
Ο Pearshouse, ο οποίος ποτέ πριν δεν είχε δουλέψει με το ξύλο μέχρι που ανακάλυψε το «Σπίτι των Ανδρών», έδειξε σε ένα επισκέπτη ένα λεπτό ξύλινο βάζο που φινίριζε. Τα κομμάτια που φτιάχνει είναι όμορφα, είπε, αλλά δεν είναι τόσο ευχάριστα όσο οι ανθρώπινες σχέσεις που έχει δημιουργήσει.
Ενώ ο Pearshouse έχει ακόμα πολύ δρόμο από το να μοιράζεται κάθε μικρό πόνο και έννοια με τους φίλους του στο «Σπίτι», είπε ότι η ζωή του τώρα θα ήταν περισσότερο άδεια χωρίς τον τρόπο με τον οποίο έχει μάθει να επικοινωνεί. Ενώ ο ίδιος μιλούσε, έβγαλε το καπάκι από βάζο του, το οποίο έβγαλε έναν ήχο που φανέρωνε την τέλεια εφαρμογή του.
Πηγή: nytimes.com
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
