Στις ανθρώπινες σχέσεις η σύγκρουση είναι κάτι αναπόφευκτο, αναμενόμενο και συχνά υγιές. Όσο πιο κοντινή είναι η σχέση, τόσο περισσότεροι οι λόγοι των διαφωνιών και των αντιπαραθέσεων.
Συχνά ωστόσο οι διαφωνίες αυτές κινούνται σε δύο επίπεδα, το επιφανειακό και το λανθάνον. Απαραίτητη προϋπόθεση για να διαχειριστούμε και να επιλύσουμε τις εντάσεις είναι να διακρίνουμε ανάμεσα σε αιτίες και αφορμές.
Η αντιπαράθεση ανάμεσα στο ζευγάρι μπορεί να αφορά πρακτικά θέματα όπως ο ελεύθερος χρόνος (που και πως διατίθεται), οι αρμοδιότητες (ποιος κάνει δουλειές στο σπίτι, ποιός πληρώνει τους λογαριασμούς), τα οικονομικά θέματα (διαχείριση ή επένδυση χρημάτων), ο κοινωνικός περίγυρος (χρόνος που αφιερώνεται σε φίλους, προσωπικούς ή κοινούς), ο οικογενειακός περίγυρος (χρόνος και επαφές που δεν κατανέμονται ισότιμα), ή θέματα συναισθηματικής φύσης που άπτονται πιο άμεσα της επαφής του ζεύγους (τρυφερότητα, ζήλια, σεξουαλική επαφή και επικοινωνία) καθώς και θέματα διαπαιδαγώγησης των παιδιών.
Ωστόσο, πολλά από αυτά μπορούν να λειτουργήσουν ως αφορμές για να εκφραστεί θυμός, παράπονο ή ένταση. Όταν ένας από τους δύο αισθάνεται ότι παραμελείται σε επίπεδο τρυφερότητας, επικοινωνίας ή διάθεσης χρόνου, ενίοτε εκφράζει το θυμό του με αφορμή πρακτικά θέματα, όπως οι δουλειές του σπιτιού, ή ως παράπονο για κάτι που ο/η σύζυγος ξέχασε να διεκπεραιώσει.
Έτσι η διαφωνία μετατοπίζεται από το σημαντικό και ουσιώδες (επικοινωνία, μοίρασμα, ικανοποίηση από σχέση) στο πρακτικό και διαδικαστικό (διεκπεραίωση υποχρεώσεων, εκτέλεση εργασιών). Καθώς το διαδικαστικό κομμάτι είναι απαραίτητο για τη λειτουργία της καθημερινότητας, οι εντάσεις σε αυτό το επίπεδο μπορεί να είναι διαρκείς και εξαντλητικές, ένας καθημερινός πόλεμος χωρίς ανακωχή.
Ωστόσο, όταν καταφέρνουμε να παραδεχτούμε και να μιλήσουμε γι’ αυτά που πραγματικά μας ενοχλούν, οι συγκρούσεις παύουν να είναι μάταιες και λειτουργούν σαν ευκαιρία επικοινωνίας, ως μέσο αναγνώρισης των αναγκών και των συναισθημάτων κάθε μέρους της σχέσης.
Διαβάστε σχετικά: Με πέντε απλές ερωτήσεις μπορείτε να δείτε αν βρίσκεστε σε μία υγιή σχέση
Τα βήματα μιας εποικοδομητικής σύγκρουσης
- Μιλάω για αυτό που με ενοχλεί τη στιγμή που συμβαίνει ή την πρώτη κατάλληλη στιγμή. Με τον τρόπο αυτό αποτρέπω την κορύφωση της έντασης ή των παραπόνων που οδηγούν σε πικρία, παρερμηνείες, δηλητηριάζουν τη σχέση και αυξάνουν την πιθανότητα ξεσπάσματος με κάθε επόμενη μικρή αφορμή.
- Σχολιάζω και επικρίνω το συγκεκριμένο συμβάν που με ενόχλησε, αποφεύγοντας τους προσωπικούς χαρακτηρισμούς. Η διαρκής επικριτικότητα ή η επίρριψη μομφών βάζει το συνομιλητή σε θέση άμυνας και αποτρέπει την ανάληψη ευθύνης.
- Αποφεύγω τις αναδρομές στο παρελθόν, την αναμόχλευση παλαιότερων εντάσεων και διαφωνιών ακόμη κι αν αισθάνομαι ότι δικαιώνουν τη θέση μου. Επικεντρώνομαι στο συγκεκριμένο θέμα και επιδιώκω να γίνει η θέση μου κατανοητή.
- Προσπαθώ να συγκρατήσω το θυμό μου – αποφεύγω τις έντονες αντιδράσεις (φωνές- χειρονομίες-ύβρεις) που συχνά κορυφώνουν τη ρήξη χωρίς να επιλύουν τη σύγκρουση.
- Αναλαμβάνω το μερίδιο της ευθύνης που μου αναλογεί. Δεν επικαλούμαι δικαιολογίες για πράξεις και αστοχίες. Αναγνωρίζοντας ποια/ποιες συμπεριφορές μου επέτειναν την κατάσταση, δίνω το παράδειγμα και στην άλλη πλευρά να κάνει το ίδιο.
- Δεν επιδίδομαι σε συμπεριφορά αποφυγής –παθητική στάση ή αποχώρηση –που κινδυνεύει να επιτείνει τον εκνευρισμό της άλλης μεριάς καθώς εκλαμβάνεται ως αδιαφορία.
- Προσπαθώ να μην παρασυρθώ σε μια σύγκρουση την οποία δεν έχω κατανοήσει και στην οποία με έλκει ο άλλος.
- Δεν αποφεύγω την διαφωνία με κάθε τίμημα. Προσπαθώ να μην λειτουργώ κατευναστικά με το φόβο της ρήξης και με τίμημα τη μη έκφραση των προσωπικών μου απόψεων και επιθυμιών.
- Δίνω χρόνο και διατηρώ ένα ήρεμο και σταθερό πλαίσιο ώστε να καταλαγιάσουν οι έντονες αντιδράσεις.
- Δίνω έμφαση στην επικοινωνία μετά την ένταση – απαραίτητη για το «κλείσιμο» της σύγκρουσης.
- Εξηγώ πως ένιωσα και προσπαθώ να κατανοήσω τον άλλον.
- Αναζητούμε από κοινού εναλλακτικούς τρόπους αντίδρασης – τι θα μπορούσε να είχε γίνει διαφορετικά για να εκφράσουμε αυτό που νιώθουμε και να προλάβουμε μαζί το ξέσπασμα.
- Αναπτύσσουμε ένα είδος κοινής συμφωνίας και αλληλοβοήθειας με σκοπό την αποφυγή της έντασης- έναν κοινό κώδικα που διαμορφώνεται σε στιγμές νηφαλιότητας, και «ενεργοποιείται» κατά περίπτωση από όποιον από τους δυο επιδεικνύει μεγαλύτερη αυτοσυγκράτηση τη στιγμή της διαφωνίας.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
