Σύμφωνα με έρευνα, ένα βασικό στοιχείο σύνδεσης με τους άλλους βρέθηκε να είναι η συμπόνια, καθώς διευκολύνει την εγγύτητα και ανακόπτει τις αρνητικές επιδράσεις του συζυγικού άγχους.
Θεωρείς σε γενικές γραμμές τον εαυτό σου ένα συμπονετικό άτομο; Νοιάζεσαι για το πώς νιώθουν οι άλλοι, ακόμα και αν δεν τους γνωρίζεις πολύ καλά; Πόσο συμπονετικός είσαι προς το άτομο που νοιάζεσαι περισσότερο στη ζωή σου; Μήπως τείνεις να εκλαμβάνεις τις αντιδράσεις του συντρόφου σου ως δεδομένες; Πιστεύεις ότι δεν πειράζει όταν είσαι λίγο απότομος γιατί πιστεύεις ότι ο σύντροφος σου θα σε καταλάβει;
Όταν νιώθεις στρεσαρισμένος, όπως λόγω της επίδρασης του COVID-19 στην καθημερινή ζωή σου, στα οικονομικά σου και ενδεχομένως στην υγεία σου, ίσως να νιώθεις ότι δεν χρειάζεται να είσαι ιδιαίτερα ευγενικός προς τον σύντροφό σου.
Ωστόσο, σύμφωνα με μία καινούρια έρευνα από το Πανεπιστήμιο Μαρκέτ (2020), ένα βασικό στοιχείο για σύνδεση με τους άλλους φαίνεται να είναι η συμπόνια. Για να διατηρήσουμε δυνατή τη σύνδεση, με άλλα λόγια, χρειάζεται να επιδεικνύουμε ένα βαθμό τρυφερότητας προς το άτομο με το οποίο έχουμε την πιο στενή σχέση στη ζωή μας.
Γενικότερα, συμπονετικός άνθρωπος σημαίνει ότι είσαι ευαίσθητος στον πόνο του άλλου και επιθυμείς να προάγεις την ευημερία αυτού του ανθρώπου. Στις συντροφικές σχέσεις, σύμφωνα με τους ερευνητές, η συμπόνια είναι ιδιαίτερα δικαιολογημένη επειδή διευκολύνει την εγγύτητα και ανακόπτει τις αρνητικές επιδράσεις του συζυγικού άγχους.
Σύμφωνα με αυτήν την λογική, θα πρέπει να είμαστε καλοί προς τον σύντροφό μας, αντί να υποθέτουμε ότι δεν θα πειράξει και τόσο η περιστασιακή (ή ίσως περισσότερο από περιστασιακή) κακή μας διάθεση.
Διαβάστε σχετικά: Συγκρούσεις στη συντροφική σχέση
Διαφορά ενσυναίσθησης και συμπόνιας
Οι ερευνητές διαφοροποιούν την συμπόνια από σχετικές αξίες όπως η ενσυναίσθηση και η συμπάθεια. Χρειάζεσαι την ενσυναίσθηση για να νιώσεις συμπόνια επειδή μέσω της ενσυναίσθησης μπορείς να νιώσεις τα συναισθήματα του άλλου. Από μόνη της, όπως υποστηρίζουν, η ενσυναίσθηση δεν σε οδηγεί να δείξεις το είδος της συλλογικής συμπεριφοράς που υποδηλώνει η συμπόνια.
Η συμπάθεια περιλαμβάνει να νοιάζεσαι για τους άλλους αλλά δεν σημαίνει απαραίτητα ότι βιώνεις τα συναισθήματα του άλλου. Στην πραγματικότητα, η συμπάθεια μπορεί παραδόξως να μπλοκαριστεί, αν έχεις κίνητρο να δεις μόνο τη θετική πλευρά του εαυτού σου. Με άλλα λόγια, αν πληγώσεις κάποιο άτομο, ίσως να μην νιώσεις συμπάθεια επειδή θέλεις να προστατέψεις τον εαυτό σου από το να αναλάβεις την ευθύνη των πράξεων σου.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι όταν δείχνεις συμπόνια προς τους άλλους, βελτιώνεις την δική σου ψυχική ανθεκτικότητα απέναντι στα δύσκολα γεγονότα της ζωής σου. Αυτή η ανθεκτικότητα προκύπτει επειδή η συμπόνια προς τους άλλους μεταφράζεται σε αυτοσυμπόνια, η οποία σου επιτρέπει να ανακάμψεις από αυτούς τους στρεσογόνους παράγοντες. Λαμβάνοντας υπόψη το ψυχικό τραύμα που όλοι φαίνεται να περνούν αυτήν την περίοδο, η αυτοσυμπόνια μπορεί όντως να είναι ένας κύριος μηχανισμός αντιμετώπισης προβλημάτων.
Η αναγνώριση ορισμένων ελαφρυντικών στο σύντροφό σου, μπορεί να έχει και ενισχυτικές επιδράσεις στην ενδυνάμωση της σχέσης, υποστηρίζοντας επίσης και την δική σου ευεξία.
Η έρευνα
Προκειμένου να ελέγξουν την υπόθεση ότι η συμπόνια ως αξία θα ωφελούσε στην εκδήλωση ισχυρών ερωτικών δεσμών ή στη συζυγική ικανοποίηση, οι ερευνητές συγκέντρωσαν ένα διαδικτυακό δείγμα από περίπου 1.500 ετερόφυλους παντρεμένους συμμετέχοντες, από τρεiς πολιτείες της Αμερικής.
Οι συμμετέχοντες σε αυτήν την έρευνα βρίσκονταν σε μακροχρόνια σχέση, ενώ ήταν παντρεμένοι για 27 χρόνια, κατά μέσο όρο (ο μέσος όρος ηλικίας ήταν 54 ετών). Στις μετρήσεις της έρευνας συμπεριλήφθηκαν κλίμακες αξιολόγησης συμπόνιας και συζυγικής ποιότητας. Επιπλέον, η ερευνητική ομάδα ζήτησε από τους συμμετέχοντες να αναφέρουν την προσήλωση τους σε αξίες που αφορούν στην υπέρβαση του εαυτού, μία ακόμα πιθανή επιρροή στη σχέση μεταξύ συμπόνιας και ικανοποίησης.
Οι άνθρωποι που εκδηλώνουν υψηλό βαθμό αυτό-υπέρβασης, εφαρμόζουν αρχές όπως η καλοσύνη και η καθολικότητα, εννοώντας ότι πιστεύουν ότι είναι σημαντικό να δείχνουν καλοσύνη προς τους άλλους και να βλέπουν ομοιότητες παρά διαφορές όσον αφορά τους άλλους ανθρώπους. Αυτοί που έχουν υψηλό βαθμό υπέρβασης του εαυτού, προσπαθούν να επιβεβαιώσουν τη δύναμή τους και θέλουν να υπερτερούν από όλους τους άλλους.
Ωστόσο, η συμπόνια και οι αξίες αυτό-υπέρβασης δεν είναι το ίδιο. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, αν έχεις χαμηλό βαθμό αυτό-υπέρβασης (π.χ. θέλεις να τα καταφέρνεις καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον), αλλά έχεις υψηλά επίπεδα συμπόνιας, μπορείς ακόμα να έχεις μία ικανοποιητική σχέση με τον σύντροφό σου.
Για να ελέγξουν τον παράγοντα προκατάληψης της αυτό-αξιολόγησης, οι συγγραφείς έκαναν ένα επιπλέον βήμα, ζητώντας από τους συντρόφους να απαντήσουν σε ερωτήσεις ο ένας για τον άλλον. Ίσως να πιστεύεις ότι είσαι ο πιο συμπονετικός άνθρωπος στον κόσμο, ωστόσο πώς σε βλέπει ο σύντροφός σου; Πώς μπορούν οι διαφορές ανάμεσα στην δική σου αυτό-αξιολόγηση και την αξιολόγηση του συντρόφου σου να επηρεάσουν το επίπεδο ικανοποίησης που και οι δύο βιώνετε στην σχέση; Αν η εικόνα που έχεις για τον εαυτό σου είναι διαστρεβλωμένη, είναι πιθανό, οι δικές σου αξιολογήσεις να μην ταυτίζονται με την ικανοποίηση που αναφέρει ο / η σύντροφός σου;
Αναφορικά με τα ευρήματα της έρευνας, οι συγγραφείς αναφέρουν ότι, όπως είχαν υποθέσει, οι αυτό-αξιολογήσεις των συμμετεχόντων σχετικά με την συζυγική ποιότητα, προβλέπονταν από τον βαθμό συμπόνιας και αυτό-υπέρβασης που επέδιδαν οι σύντροφοι τους.
Επιπλέον, όπως αναμενόταν, οι αξιολογήσεις υψηλού βαθμού συμπόνιας μπορούσαν να αντισταθμίσουν τη χαμηλή αυτό-υπέρβαση όσον αφορά την συζυγική ποιότητα που ανέφεραν οι σύντροφοι και στα τρία τοπικά δείγματα.
Τα αποτελέσματα προτείνουν ότι η επίδειξη συμπόνιας προς τον σύντροφό σου μπορεί όντως να οδηγήσει σε μεγαλύτερη αίσθηση ικανοποίησης του μέσα στη σχέση. Η αυτό-υπέρβαση επίσης παίζει ρόλο, εννοώντας ότι είναι καλύτερο να μην είσαι υπερβολικά πεινασμένος για δύναμη. Ωστόσο τα υψηλά επίπεδα συμπόνιας μπορούν να βοηθήσουν στην εξισορρόπηση αυτής της δυνητικής απειλής για τη σχέση.
Διαβάστε σχετικά: Ποιότητα συντροφικής σχέσης και προστατευτικοί παράγοντες
Πράγματι, οι συγγραφείς προτείνουν ότι η καλλιέργεια της συμπόνιας στους συζύγους και ενθαρρύνοντάς τους να συμμετάσχουν σε δράσεις που αφορούν τον άλλον και που καθοδηγούνται από αξίες, μπορεί να είναι δύο από τους πιο σημαντικούς μηχανισμούς για τη βελτίωση της συζυγικής ποιότητας.
Επειδή η συμπόνια μπορεί να μεταφραστεί πιο εύκολα σε συμπεριφορά από ό,τι η αυτό-υπέρβαση και επειδή η συμπόνια έχει τις δικές της ενισχυτικές ιδιότητες, έχει νόημα ότι η καλλιέργειά της θα μπορούσε να είναι ένας βασικός στόχος παρέμβασης.
Ο πιο απλός τρόπος για να δείξεις συμπόνια είναι να προσφέρεις στήριξη όταν αισθάνεσαι ότι ο σύντροφός έχει πεσμένη διάθεση. Αναφορικά με τη συσχέτιση ενσυναίσθησης και συμπόνιας, ίσως να μην χρειάζεται να νιώθεις ό, τι αισθάνεται ο σύντροφός σου, ωστόσο χρειάζεται όντως να δίνεις σημασία στα συναισθήματά του για να μπορέσεις να προσφέρεις στήριξη.
Ανακεφαλαιώνοντας, όταν νιώθετε αγχωμένοι, ίσως να αισθάνεστε επιπρόσθετο βάρος να προσφέρετε στήριξη στον σύντροφο που επίσης πονάει. Ωστόσο, κάνοντάς το, σας προσφέρει ένα πραγματικά μεγάλο πλεονέκτημα στη βελτίωση της ποιότητας της σχέσης σας.
Αυτή η τρυφερότητα θα ωφελήσει ουσιαστικά στην ευημερία και των δυο σας. Μέσα από αυτήν τη διαδικασία, η δική σας ψυχική ανθεκτικότητα επίσης αυξάνεται, επιτρέποντάς σας να βιώνετε σημαντικά συναισθήματα προσωπικής πλήρωσης, όντας σε θέση να ανταπεξέλθετε κατά την διάρκεια δύσκολων καιρών.
Απόδοση: Ιωσηφίνα Πασχαλίδου – Ψυχολόγος
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
