Όλοι οι άνθρωποι βιώνουμε καθημερινά στρες. Το στρες μπορεί να προέρχεται από τη δουλειά μας, τους συναδέλφους μας ή από υπερβολικό φόρτο εργασίας που δεν μπορούμε να διαχειριστούμε χρονικά. Είναι κοινώς αποδεκτή η αντίληψη ότι αυτό το «εξωτερικό» στρες μπορεί να εισβάλλει στις ρομαντικές προσωπικές μας σχέσεις.
Ερευνητές παρακολούθησαν 80 ζευγάρια για διάστημα τεσσάρων ετών και διαπίστωσαν πως όταν τα άτομα βίωναν περισσότερο άγχος έξω από τη σχέση τους, ένιωθαν λιγότερο άνετα με τους συντρόφους τους και μεγαλύτερη αβεβαιότητα στη σχέση τους σε σύγκριση με τα ζευγάρια που είχαν λιγότερο άγχος. Αυτό το είδος στρες μπορεί να υπάρχει σε καθημερινή βάση. Σε μια μελέτη που διεξήχθη σε165 προσφάτως παντρεμένων ζευγαριών, τα άτομα που βίωναν καθημερινό άγχος είχαν και αρνητικές συμπεριφορές στη σχέση τους, όπως η άσκηση κριτικής στους συντρόφους τους. Αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν ότι το εξωτερικό άγχος μπορεί να διαχυθεί και να προκαλέσει περισσότερες αρνητικές συμπεριφορές στη σχέση. Είναι επίσης πιθανό, όσοι είναι περισσότερο επιρρεπείς στο στρες να είναι και επιρρεπείς στις κακές σχέσεις. Ένα πείραμα θα βοηθούσε να προσδιοριστεί εάν το άγχος επηρεάζει άμεσα τις σχέσεις.
Η μεθοδολογία του πειράματος
Για να διαπιστωθεί εάν το έντονο στρες μπορεί να προκαλέσει αρνητικές συμπεριφορές στη σχέση, ερευνητές από τμήματα ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Μόνμουθ και στο κολλέγιο Άρσινους, επέλεξαν τυχαία 120 συμμετέχοντες. Άλλοι βρίσκονταν σε έντονη κατάσταση στρες κι άλλοι όχι. Σε συγκεκριμένη χρονική προθεσμία, όσοι βρίσκονταν σε έντονη κατάσταση στρες έπρεπε να συμπληρώσουν μια σειρά από δέκα πολύπλοκα μαθηματικά προβλήματα υποδεικνύοντας τους επόμενους αριθμούς στη σειρά. (π.χ., «87, 174, 261, 348, 435, _____, _____, _____». Οι απαντήσεις είναι 522, 609, και 696, αντίστοιχα – κάθε αριθμός αυξάνεται κατά 87). Όσοι βρίσκονταν σε φυσιολογική κατάσταση στρεςέκαναν μια παρόμοια, αν και πολύ απλούστερη άσκηση.(π.χ., «1, 2, 3, 4, _____, _____, _____». Οι απαντήσεις είναι … προφανείς.)
Οι ερευνητές ενδιαφέρονταν να διερευνήσουν κατά πόσο το άγχος επηρεάζει δύο τύπους συμπεριφοράς:
- οι φιλοφρονήσεις απέναντι στους συντρόφους
- οι ενδεχόμενες σκέψεις για εναλλακτικούς συντρόφους
Οι φιλοφρονήσεις στους συντρόφους μας είναι μια θετική συμπεριφορά που συντηρεί τη σχέση και διευκολύνει την ικανοποίηση, τη δέσμευση και την αγάπη. Για να δουν αν το άγχος επηρεάζει τη φιλοφρόνηση, οι ερευνητές έδωσαν στους συμμετέχοντες δύο λεπτά για να φτιάξουν μια λίστα με όσες περισσότερες φιλοφρονήσεις μπορούσαν να σκεφτούν τις οποίες θα ήθελαν να πουν στο σύντροφό τους.
Η αναζήτηση εναλλακτικών συντρόφων είναι μια αρνητική συμπεριφορά που συνδέεται με χαμηλή ικανοποίηση στις σχέσεις. Αντί να ζητήσουν από τους συμμετέχοντες να εξετάσουν τις εναλλακτικές τους, οι ερευνητές τους έδωσαν συμμετέχοντες μια εργασία για να διερευνήσουν πώς πραγματικά συμπεριφέρθηκαν. Οι ερευνητές είπαν στους συμμετέχοντες πως θα μπορούσαν να συμμετάσχουν σε όσες συναντήσεις γνωριμίας θα ήθελαν και τους έδωσαν τη δυνατότητα να επιλέξουν τα άτομα που θα ήθελαν να συναντήσουν. Όσο περισσότερες οι επιλογές των εναλλακτικών συντρόφων, τόσο μεγαλύτερες οι πιθανότητες εξαπάτησης και προδοσίας απέναντι στους συντρόφους τους.
Τα αποτελέσματα
Οι συμμετέχοντες που βρίσκονταν σε κατάσταση υψηλού στρες δεν επαινούσαν πολύ τους συντρόφους τους και ήταν πιθανότερο να συναναστραφούν με εναλλακτικούς συντρόφους. Πιο συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες υπό πίεση έκαναν κατά 15% λιγότερες φιλοφρονήσεις και επέλεξαν κατά σχεδόν 20% περισσότερο ελκυστικούς συντρόφους για την άσκηση της συναναστροφής σε σύγκριση με όσους βρίσκονταν υπό καθεστώς μικρής πίεσης.
Τι σημαίνουν αυτά τα αποτελέσματα
Αυτά τα ευρήματα είναι τα πρώτα που αποδεικνύουν αιτιώδη σχέση μεταξύ στρες και συμπεριφοράς στις σχέσεις. Πιο συγκεκριμένα, οι έρευνες δείχνουν πόσο υπονομεύονται οι σχέσεις από αγχώδη άτομα, καθιστώντας τα άτομα αυτά λιγότερο ικανά να επαινούν τους συντρόφους τους, αλλά ικανότερα να δίνουν προσοχή σε άλλους δυνητικούς συντρόφους.
Πιθανόν να μη χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε μια σειρά από δύσκολα μαθηματικά προβλήματα σε καθημερινή βάση, ωστόσο η ζωή είναι γεμάτη από στρεσογόνους παράγοντες. Σύμφωνα με την παραπάνω έρευνα, είναι πολύ σημαντικό να αναγνωρίζουμε πότε είμαστε υπό πίεση και να λαμβάνουμε διορθωτικά μέτρα έτσι ώστε να αποφεύγουμε να βιώνουμε καταστάσεις που θα μπορούσαν να βλάψουν τη σχέση μας, γεγονός το οποίο θα μας οδηγούσε σε ακόμα μεγαλύτερο άγχος.
