Η προδοσία στις προσωπικές σχέσεις απαντάται όταν ο ένας από τους δύο συντρόφους εξαπατά τον σύντροφο εκμεταλλευόμενος τα χρήματα της οικογένειας, λέει ψέματα, τον επικρίνει μόνιμα και συνεχόμενα, φωνάζει, προσβάλλει και τον κακομεταχειρίζεται. Πράξεις όπως αυτές, παραβιάζουν την σιωπηρή υπόσχεση που δίνεται όταν δύο άνθρωποι ενώνονται με τα δεσμά του γάμου.
Οι «παραμορφωτικοί καθρέφτες» που πληγώνουν
Οι σχέσεις αγάπης είναι καθρέφτες του εσωτερικού εαυτού μας. Μαθαίνουμε πόσο αξιαγάπητοι είμαστε και πόσο πολύτιμη είναι η αγάπη μας για τους άλλους μέσω της αλληλεπίδρασης με τους ανθρώπους που αγαπάμε. Τα μικρά παιδιά δεν αμφισβητούν τις εντυπώσεις των ίδιων των αντανακλάσεων τους μέσα από το καθρέφτισμα των γονιών και των συνομηλίκων. Δεν σκέφτονται ότι τη στιγμή που η μητέρα ή ο πατέρας τους είναι θυμωμένος, αγχωμένος ή τους φωνάζει, είναι απλά μια κακή στιγμή ή ότι αυτή έχει την αφετηρία στη δική του/της δύσκολη παιδική ηλικία. Τα μικρά παιδιά αφομοιώνουν τις αρνητικές αντανακλάσεις του εαυτού τους από τους σημαντικούς άλλους και τις μεταφράζουν σε ανεπάρκεια και αναξιότητα.
Ας υποθέσουμε ότι είχατε εσωτερικεύσει την εικόνα του σώματός σας με βάση τις αντανακλάσεις που παίρνατε κοιτώντας το είδωλό σας μέσα από έναν αστείο παραμορφωτικό καθρέφτη, που κάνει τους γοφούς σας να φαίνονται τεράστιοι. Θα νομίζατε ότι ήταν μεγάλο πρόβλημα και ότι η διατροφή δεν θα μπορούσε να σας βοηθήσει. Από την στιγμή που έχετε εσωτερικεύσει μια τέτοια αρνητική εικόνα, θα δυσπιστείτε για το είδωλό σας ακόμη κι αν κοιτάζεστε μπροστά σε έναν ακριβή καθρέφτη. Οι λιπόσαρκοι άνθρωποι με διατροφικές διαταραχές που κοιτάζονται στον καθρέφτη, βλέπουν τους εαυτούς τους μόνο ως «λίπος». Ακόμη και εκείνοι που δεν έχουν διατροφικές διαταραχές και που επανειλημμένως είχε ειπωθεί από τους γονείς τους ότι ως παιδιά ήταν πάρα πολύ λεπτά, είναι πιθανό να δουν τους εαυτούς τους ως λεπτούς ενήλικες, παρά τις όποιες αντανακλάσεις που δείχνουν μερικά επιπλέον κιλά.
Τουλάχιστον όταν πρόκειται για την φυσική μας εμφάνιση, έχουμε πολλά άλλα κάτοπτρα στην διάθεσή μας να την συγκρίνουμε σε σχέση με τη διαστρεβλωμένη αντανάκλαση που λαμβάνουμε στον αστείο καθρέφτη του λούνα παρκ. Αλλά οι πολυτιμότερες αντανακλάσεις είναι εκείνες της αγάπης, που προέρχονται από τους ανθρώπους που αγαπάμε. Αν όμως κρίνουμε το πόσο αξιαγάπητοι είμαστε βασιζόμενοι στις αντανακλάσεις κάποιου που δεν μπορεί να αγαπήσει χωρίς πόνο, τότε θα έχουμε αναγκαστικά στρεβλή και εσφαλμένη άποψη για τον εαυτό μας.
Το ένστικτό μας, που μας κάνει να αποδεχόμαστε τις πληροφορίες που παίρνουμε από τα αγαπημένα μας πρόσωπα, εξασθενεί καθώς μεγαλώνουμε αλλά παραμένει ενεργό καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας.
Αν ένας άγνωστος σας πει ότι έχετε μία τούφα στα μαλλιά σας είνα πράσινη, πιθανότατα να γελάσετε ή τουλάχιστον να μη θυμώσετε. Αλλά αν αυτό ειπωθεί από το σύζυγό σας, το πιθανότερο είναι να τρέξετε να κοιταχτείτε στον καθρέφτη. Η αυτοματοποιημένη υπόθεση που κάνετε είναι η εξής: αν ο σύντροφός σας είναι δυσαρεστημένος, θα πρέπει εσείς να έχετε κάνει κάτι λάθος, με συνέπεια να θυμώσετε και να αγανακτήσετε προκειμένου να προστατευθείτε.
Όσο κι αν μαλώνουμε ή διαφωνούμε σχετικά με την κριτική των συντρόφων μας, είναι πολύ πιθανό να τους πιστέψουμε, τουλάχιστον ασυνείδητα. Εμείς μπορεί να μην συμφωνούμε με το συγκεκριμένο ελάττωμα που «τονίζεται», αλλά σε κάποιο βαθύτερο επίπεδο, θα το αναγνωρίσουμε ως ένα ελάττωμα που πρέπει να το υπερασπίσουμε. Κάτι μέσα μας θα ταυτιστεί με το «ψεγάδι» που μας έχει αποδοθεί στον «καθρέφτη της αγάπης», παρόλο που αντιλαμβανόμαστε σε διανοητικό επίπεδο, ότι αυτός που αγαπάμε διαστρεβλώνει αυτό που είμαστε. Αυτή η κρυφή αγωνία, εξηγεί το γιατί άνθρωποι όσο επιτυχημένοι και ισχυροί αν είναι, παρουσιάζονται εξίσου ευάλωτοι σε σχέση με τις διαφορετικές μορφές προδοσίας που μπορεί να υποστούν από τα αγαπημένα τους πρόσωπα.
Η αντανάκλαση της αγάπης
Φυσικά, ο καθρέφτης της αγάπης μπορεί επίσης να αντανακλά καλές ειδήσεις. Εάν μάθετε πόσο αξιαγάπητοι είστε και πόσο πολύτιμη είναι η αγάπη σας μέσω του συμπονετικού άλλου, είναι επόμενο ότι θα έχετε μια πιο ρεαλιστική εικόνα του εαυτού σας μέσα στην σχέση. Ακόμα κι όταν κάποιες στιγμές αισθάνεστε απογοητευμένοι και λυπημένοι, σχεδόν ποτέ δεν θα νιώσετε ανεπαρκείς, ανάξιοι, ή απωθητικοί. Είναι εξίσου σημαντικό ότι θα γνωρίζετε πως μπορείτε να κάνετε κάτι για να βελτιωθεί η συναισθηματική σας κατάσταση. Μπορεί να αισθανθείτε άσχημα για κάποιο χρονικό διάστημα, αλλά στη συνέχεια θα ανασυνταχθείτε και θα νιώσετε όμορφα με τον εαυτό σας.
Ο καθρέφτης της αγάπης παράγει ενέργεια όταν αυτό αντανακλά την αξία, και εξαντλεί την ενέργεια όταν δεν το κάνει.
Η εκλογίκευση του προδομένου: Κατηγορώντας τον καθρέφτη.
Μία στενάχωρη ή απρεπής συμπεριφορά του παιδιού μας, μπορεί να μας κάνει να νιώσουμε αποτυχημένοι ως γονείς και εντελώς ανεπαρκείς. Αντίστοιχα, ένας απορριπτικός και εξαγριωμένος γονιός μπορεί να κάνει ένα παιδί να αισθάνεται ανίκανο, ανεπαρκές και ανάξιο αγάπης. Το ίδιο συμβαίνει και στις συντροφικές σχέσεις όταν ένας εχθρικός, θυμωμένος, απαιτητικός σύντροφος ή εραστής, μας δημιουργεί αισθήματα μειονεξίας, απαξίωσης, απόρριψης, υποτίμησης και αδιαφορίας.
Ο Dr. Steven Stosny, ο οποίος εργάστηκε για χιλιάδες ώρες με ζευγάρια που προσπαθούν να ξεπεράσουν επώδυνα προβλήματα σχέσης και θυμού, είναι πεπεισμένος ότι, η δυσαρέσκεια και ο θυμός μας είναι το μέσον που χρησιμοποιούμε για να τιμωρήσουμε τους αγαπημένους μας και να τους επιτεθούμε γιατί δεν μας αρέσει η αντανάκλαση που βλέπουμε. Και αυτό όχι τόσο για τη συμπεριφορά τους, αλλά κυρίως για τις επώδυνες σκέψεις που μας προκαλούν όταν αντικρίζουμε τον εαυτό μας μέσα από τον σημαντικό άλλο, μέσα από τον καθρέφτη της σχέσης μας.
Η μόνη διέξοδος από αυτό το τέλμα είναι να σταματήσουμε να βλέπουμε και να συνδέουμε τον συναισθηματικό πόνο σαν μια τιμωρία που επιβλήθηκε από κάποιον άλλο. Η αλλαγή έρχεται όταν μάθουμε να ενεργούμε σε αυτό ως ένα εσωτερικό κίνητρο που θα μας βοηθήσει να επουλωθούμε και να βελτιωθούμε. Αυτό θα οδηγήσει σε μια βαθύτερη αυτοσυμπόνια και θα μας φέρει σε μεγαλύτερη επαφή με τις βαθύτερες αξίες μας, η οποίες, με τη σειρά τους, θα εμπνεύσουν περισσότερη συμπόνια για τον άλλο. Μπορούμε να αγαπάμε χωρίς πόνο, αλλά μόνο εφόσον χρησιμοποιούμε τον πόνο ως «σήμα/ σημάδι» για αυτοθεραπεία και βελτίωση παρά ως τιμωρία.
Όλες οι μορφές ερωτικής προδοσίας εμπεριέχουν ένα κοινό θεμελιώδες κίνητρο: είτε ο «προδότης» εξαπατά, ψεύδεται, επικρίνει, απειλεί, φωνάζει, προσβάλλει, κακομεταχειρίζεται είτε κλέβει. Το κίνητρο (συνήθως ασυνείδητο), είναι η ορμή του του για στιγμιαία αίσθηση δύναμης ή εξουσίας. Κυριευμένος από αδρεναλίνη, παραβιάζει βαθύτερες αξίες όπως η φροντίδα και η συναισθηματική ευημερία των αγαπημένων. Η έξαψη μπορεί αρχικά να τον ανεβάζει και να τον κάνει να αισθάνεται ζωντανός, αλλά μόνο για όσο χρονικό διάστημα διαρκεί η αδρεναλίνη. Δεδομένου ότι καθώς η έξαψη μειώνεται σταδιακά, ταυτόχρονα η αυτοαμφιβολία και η κατάθλιψη αναδύονται, δημιουργώντας μια «πείνα» για περισσότερη διέγερση. Όπως σε όλες τις μορφές της διέγερσης, το άτομο παίρνει πολύ περισσότερη δόση από αυτό που χρειάζεται για να παραχθεί το ίδιο αποτέλεσμα.
Η προδοσία, όποια μορφή και αν παίρνει, είναι πολύ πιθανό να αυξηθεί σε ένταση και συχνότητα κατά την πάροδο του χρόνου και αυτό πολλές φορές οφείλεται στην απουσία παρέμβασης ή εκτόνωσης της κατάστασης. Εστιάζοντας πρώτα τις προσπάθειές για τη συναισθηματική μας επούλωση, αυτοβελτίωση, προσωπική ανάπτυξη, αυτοσεβασμό και αγάπη, θέτουμε τις σωστές βάσεις για τις υγιείς σχέσεις που αξίζουμε στην ζωή.
Πηγή: psychologytoday.com
