Όσο περνούν τα χρόνια, ορμονικές αλλαγές συμβαίνουν και στους άντρες. Βέβαια, ενώ στο γυναικείο οργανισμό οι ορμόνες πέφτουν με δραματικά γρήγορους ρυθμούς, στον άντρα αλλάζουν σταδιακά για αρκετά χρόνια, με αποτέλεσμα οι συνέπειες να μην γίνονται αισθητές, παρά πολύ αργότερα στη ζωή του.
Μερικοί άντρες μπορεί να μην επηρεαστούν ποτέ από τις αλλαγές αυτές, ενώ άλλοι αντιμετωπίζουν σωματικά και ψυχολογικά συμπτώματα που επηρεάζουν τη σεξουαλική ζωή, την ενεργητικότητα και τη διάθεσή τους.
Κόπωση, αδυναμία, μείωση της λίμπιντο και στυτική δυσλειτουργία, αποτελούν την τετράδα της ανδρόπαυσης που εμφανίζεται στα αρσενικά μετά τα 50 και οφείλεται στην έλλειψη της βασικής αντρικής ορμόνης, της τεστοστερόνης. Έρευνες αποδεικνύουν ότι 1 στους 5 άντρες με στυτική δυσλειτουργία έχει πρόβλημα τεστοστερόνης, ενώ η αναλογία είναι πολύ υψηλότερη στους διαβητικούς.
Συγκεκριμένα, με τον όρο ανδρόπαυση, η ιατρική κοινότητα θέλησε να περιγράψει το σύνδρομο το οποίο χαρακτηρίζεται από μείωση των επιπέδων των ανδρογόνων στο αίμα και παρουσιάζεται στον άνδρα με την αύξηση της ηλικίας του. Η μείωση αυτή των ανδρογόνων αποτελεί μια σταδιακή διαδικασία που εντάσσεται στα πλαίσια της φυσιολογικής γήρανσης.
Αυτή είναι και η μεγαλύτερη διαφορά με την εμμηνόπαυση, που αποτελεί το αντίστοιχο ορμονικό φαινόμενο στη γυναίκα. Δηλαδή οι αλλαγές που συμβαίνουν στη φυσιολογία και τη λειτουργία του άνδρα εξαιτίας της μείωσης των ανδρογόνων δεν είναι απότομες- όπως συμβαίνει στη γυναίκα-, αφού γίνονται σταδιακά, κυρίως μετά τα 50 του χρόνια.
Ως εκ τούτου δεν έχει να αντιμετωπίσει το «σοκ» της αιφνίδιας μείωσης των ορμονών του. Έρευνες έχουν δείξει ότι από τα 25 μέχρι τα 70 του χρόνια, τα επίπεδα τεστοστερόνης μειώνονται στο μισό. Συγκεκριμένα, κοντά στα 50 έτη αρχίζει να μειώνεται η παραγωγή τεστοστερόνης από τους όρχεις επειδή μειώνεται ο αριθμός των κυττάρων τα οποία την παράγουν.
Η μείωση αυτή έχει πολλαπλές επιπτώσεις ιδιαίτερα μετά τα 60, όταν συνδυάζεται με την ανάλογη μείωση της αυξητικής ορμόνης. Έτσι αρχίζουν να εμφανίζονται μεταβολές τόσο στο σώμα και τις ικανότητές του όσο και στην ψυχική σφαίρα. Ως υπογοναδισμός ορίζεται η ανεπαρκής έκκριση τεστοστερόνης από τους όρχεις η οποία συνδέεται με αντίστοιχα συμπτώματα, τα κυριότερα από τα οποία περιγράφονται παρακάτω:
Αναπαραγωγική ικανότητα
Η αναπαραγωγική ικανότητα του άντρα διατηρείται αν και μειωμένη, κατά την ανδρόπαυση, σε αντίθεση με τις γυναίκες στις οποίες η εμμηνόπαυση σηματοδοτεί το τέλος της αναπαραγωγικής περιόδου.
Ερωτική ζωή
Οι σχετικές μελέτες δείχνουν ότι οι σεξουαλικές δυσκολίες (στυτική δυσλειτουργία) εμφανίζονται απειλητικές μετά την ηλικία των 50. Ενώ η συχνότητα της στυτικής δυσλειτουργίας είναι περίπου 8-10% στις μικρές ηλικίες, μπορεί να φτάσει και στο 40-50% στην ηλικία των 50 ετών και το 70% στην ηλικία των 70 ετών.
Έτσι το πρόβλημα αυτό είναι η πιο εμφανής επίπτωση του «γήρατος». Παράλληλα με τη μείωση της ικανότητας εμφανίζεται και απώλεια της ερωτικής διάθεσης. ‘Έτσι, αργά, σταδιακά και παράλληλα, ο άντρας χάνει το ενδιαφέρον του για το σεξ ενώ μειώνεται και η ικανότητά του.
Σωματικές αλλαγές
Με την πρόοδο της ηλικίας εμφανίζεται και μείωση της αυξητικής ορμόνης, ιδίως μετά την ηλικία των 60, η οποία έχει καθοριστική η σημασία για τον μεταβολισμό και τη «σύσταση» του σώματος, αλλά και για το ανοσοποιητικό σύστημα. Η μείωσή της στις μεγαλύτερες ηλικίες επηρεάζει το σύνολο του οργανισμού: την καρδιά, τη νεφρική λειτουργία, την παραγωγή άλλων ορμονών, την οστική και μυϊκή μάζα.
Διαβάστε σχετικά: Ο άνδρας ΄΄εξεγείρεται΄΄ και διεκδικεί : Τo δικαίωμα στην πληρότητα
Πως όμως εκφράζεται η ανδρόπαυση;
1) Μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας, της ποιότητας της στύσης καθώς και των νυκτερινών στύσεων
2) Αλλαγές στη διάθεση με σύγχρονη μείωση της πνευματικής ικανότητας και του προσανατολισμού στο χώρο, κόπωση, κατάθλιψη και εύκολος εκνευρισμός.
3) Μείωση της μυϊκής μάζας και της μυϊκής δύναμης.
4) Μείωση των τριχών και αλλοιώσεις του δέρματος.
5) Μείωση της οστικής πυκνότητας, με αποτέλεσμα την πρόκληση οστεοπόρωσης.
6) Αύξηση του λιπώδους ιστού.
Δεν είναι αναγκαίο να συνυπάρχουν όλα τα παραπάνω συμπτώματα για τη διάγνωση του συνδρόμου. Επίσης η παρουσία ενός ή περισσότερων συμπτωμάτων δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οφείλονται στην ανδρόπαυση εφόσον δεν επιβεβαιώνονται από ορμονολογικές εξετάσεις αίματος με έμφαση στη τεστοστερόνη.
Η κύρια δράση τόσο της εμμηνόπαυση, όσο και της ανδρόπαυσης είναι ότι οι άνθρωποι οδηγούνται σταθερά στο στάδιο της προ-εφηβείας, με συμπτώματα που επηρεάζουν όχι μόνο τις ορμόνες τους, αλλά και τις φυσιολογικές τους, ψυχολογικές, κοινωνικές, πνευματικές και σεξουαλικές πτυχές.
Αξιοσημείωτα συμπτώματα είναι: εξάψεις και νυχτερινή εφίδρωση, κόπωση, μυϊκοί και πόνοι στις αρθρώσεις, πονοκέφαλοι και ζαλάδες, απώλεια μαλλιών, χαμηλή σεξουαλική ορμή, απώλεια μνήμης, φτωχότερες αποφάσεις, λήθαργος, αύξηση του σωματικού βάρους, προβλήματα του πεπτικού συστήματος, των ούλων και στοματικά προβλήματα, ακράτεια, φαγούρα και αλλεργίες, στυτική δυσλειτουργία, δυσκολία συγκέντρωσης, καρδιακή αρρυθμία, και διαταραχές του ύπνου.
Καθ ‘όλη τη διάρκεια της ζωής ενός αρσενικού υπάρχουν διάφορα ψυχολογικά ζητήματα -προκλήσεις- με τα οποία αγωνίζεται, και συχνά ενισχύονται κατά τη διάρκεια της ανδρόπαυσης. Πρόκειται για τη σεξουαλικότητά του, τα συναισθήματά του, το μυαλό του, το θάρρος του, την παραγωγικότητα του, τη προσωπικότητά του, το χαρακτήρα του, την αγορίστικη συμπεριφορά του. Θα μπορούσαμε να πούμε η σεξουαλικότητα ενός άνδρα στην ανδρόπαυση είναι κάτω του 80%, ένα φαινομενικά καταστροφικό γεγονός.
Πιο αναλυτικά, ο άνδρας που αντιμετωπίζει το πρόβλημα της ανδρόπαυσης, έχει ποικίλα αρνητικά συναισθήματα μαζί με τα σωματικά συμπτώματα. Συνήθως, αντιμετωπίζει αυτά τα συμπτώματα με άρνηση. Θεωρεί ότι οφείλονται στις αυξημένες υποχρεώσεις στην εργασία, στις οικονομικές υποχρεώσεις, στο άγχος, στην σύντροφο του, στον καιρό και οπουδήποτε αλλού ώστε να αποφύγει την πραγματικότητα.
Τις περισσότερες φορές, δεν συζητά τα προβλήματα αυτά με άλλους άνδρες για να μην θίξει την εικόνα του (συχνά μάλιστα περηφανεύεται για ακριβώς το αντίθετο!), ούτε όμως με τον ιατρό του. “Εσωτερικεύει” το πρόβλημά του και υποφέρει σιωπηλά, περιπλέκοντας την κατάσταση και καθυστερώντας την θεραπεία.
Βιώνονται επίσης και ψυχολογικές -συναισθηματικές αλλαγές όπως εναλλαγές της διάθεσης, οξυθυμία, κατάθλιψη και άγχος, με αποτέλεσμα να ενστερνίζεται το αρσενικό ένα πιο αγορίστικο και παιδιάστικο αλλά λιγότερο επιθετικό τρόπο συμπεριφοράς,γίνεται ο κυνηγός-εραστής που το πέος, η ομορφιά του και τα χρήματά του, μαζί με το όνομά του, σκιαγραφούν το παζλ της ζωής του.
Κυρίως όμως, αισθάνεται να κυριαρχείται από καταθλιπτικόμορφες συμπεριφορές, «μελαγχολική ακεφιά», ψυχική αδυναμία, διάθεση περισσότερη ύπνου, δυσθυμικές εκδηλώσεις και κυρίως γκρίνια, ανησυχία, νευρικότητα, οξυθυμία. Απέναντι σε μια κοινωνία που τον σημερινό 50αρη τον θεωρεί νέο, παραγωγικό και ακμαίο, ο εσωτερικός του κόσμος τον βάζει σε σκέψεις ότι χτυπούν τα καμπανάκια της βιολογικής- σεξουαλικής ανεπάρκειας και της αδυναμίας.
Σταδιακά, βέβαια συνδέεται εντονότερα συναισθηματικά με την οικογένεια και τους φίλους, γίνεται πιο μητρικός και εξημερωμένος. Αν και κάποτε ήταν πρόθυμος να αναλάβει κινδύνους όλων των ειδών, τώρα γίνεται πιο συντηρητικός και πορεύεται σε ασφαλή μονοπάτια πια.
Βιβλιογραφία
- Khosravi, H. E. Ardebili, B. Larijani, S. Nedjat, A. N. Nasrabadi, M. E. Ardebili, S. Dabiran, E, Samizadeh, (2015). Are andropause symptoms related to depression?, Aging Clinical and Experimental Research, Springer International Publishing.
- Myles, (2014). Addressing the Unique Needs of Men as They Age, Alternative and Complementary Therapies, 20(4): 176-179. doi:10.1089/act.2014.20401
- M. Mercado, M. R. Mitra, K. Sabanal, N. Tabaco, C. Vista, S. Vivien, (2012). Experiences of Men with Andropause, Advancing Nursing Research, Adva, vol.4, Liceo de Cagayan University.
