PsychologyNow Team

Ποιος είναι ο πιο σωστός τρόπος για να διορθώσετε κάποιον που κάνει λάθος;

Ποιος είναι ο πιο σωστός τρόπος για να διορθώσετε κάποιον που κάνει λάθος;

PsychologyNow Team
μια ομάδα ανθρώπων αναρωτιέται ποιος είναι ο πιο σωστός τρόπος για να διορθώσετε κάποιον που κάνει λάθος;
Image credit: Startup Stock Photos / pexels.com

Μια έρευνα σχετικά με την ψευδή μνήμη δείχνει τι πρέπει να κάνουμε όταν και οι δύο πιστεύουμε ότι κατέχουμε την αλήθεια.


Αν έχετε ποτέ βρεθεί σε μια συζήτηση όπου εσείς και κάποιος άλλος, δίνετε τελικά πολύ διαφορετικές ερμηνείες για το ίδιο θέμα, μπορείτε ασφαλώς να καταλάβετε πόσο δύσκολο είναι να επιλύσετε τέτοιες συγκρούσεις. Μπορεί π.χ. να ζητήσατε από το σύντροφό σας να πάρει τηγανητές πατάτες, αλλά εκείνος επιστρέφει στο σπίτι με πατάτες φούρνου. Ο σύντροφός σας επιμένει ότι ζητήσατε πατάτες φούρνου, αλλά είστε βέβαιοι ότι ζητήσατε τηγανητές.

Τέτοια παραδείγματα προκαλούν δυσφορικά συναισθήματα από μέρους σας και σας κάνουν να νιώθετε ότι έχετε δίκιο και ότι ο σύντροφός σας κάνει λάθος. Στη χειρότερη περίπτωση, η συζήτηση μετατρέπεται σε καυγά και αφήνει και τους δυο σας να νιώθετε απορημένοι, εκνευρισμένοι και πληγωμένοι.

Η κατάσταση στην οποία οι άνθρωποι έχουν διαφορετικές αναμνήσεις του ίδιου γεγονότος εμπίπτει στη γενική κατηγορία των ψευδών αναμνήσεων. Υπάρχει ένα μακρύ και συναρπαστικό ιστορικό ψευδών αναμνήσεων στην πειραματική ψυχολογία που δείχνει ότι αυτό που μπορεί να φαίνεται ότι είναι ένα «ψέμα» από τη θέση του άλλου προσώπου, μπορεί να είναι απλώς περίπτωση μιας ψεύτικης μνήμης που εισέρχεται στην ανάκληση αυτού του ατόμου.


Διαβάστε σχετικά: Όταν η μνήμη αποτυγχάνει


Είναι εύκολο να 'φυτέψετε' μια ψεύτικη μνήμη σε έναν πειραματικό συμμετέχοντα απλώς διατυπώνοντας μια ερώτηση με τέτοιο τρόπο ώστε να υπονοηθεί ότι κάτι συνέβη, ενώ στην πραγματικότητα δεν ισχύει.

Σε πρόσφατη μελέτη σχετικά με τις ψευδείς αναμνήσεις, ψυχολόγοι του Εβραϊκού Πανεπιστημίου της Ιερουσαλήμ δείχνουν ότι υπάρχουν τρόποι για να διορθώσουμε την ψευδή μνήμη του άλλου προσώπου χωρίς να δημιουργήσουμε ένταση στη σχέση μας.

Λαμβάνοντας υπόψιν τη θέση ότι οι άνθρωποι δεν διαχειρίζονται σωστά τα ψεύδη γεγονότα και συχνά αποτυγχάνουν να διορθώσουν ψευδείς πληροφορίες, η ερευνητική ψυχολογική ομάδα διερεύνησε αν υπάρχει ένας σωστός τρόπος για να ορίσουμε την αλήθεια. Ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος των ψευδών πληροφοριών, σύμφωνα με τους συγγραφείς, προέρχεται από το Διαδίκτυο, όπου τα ψεύτικα νέα (fake news) τείνουν να εξαπλώνονται γρηγορότερα από την αληθινά.

Αν και ο διαχωρισμός της αλήθειας από το ψέμα στο Διαδίκτυο δεν είναι ακριβώς το ίδιο πρόβλημα με την αντιμετώπιση μίας ψευδούς μνήμης από έναν συνομιλητή μας, υπάρχουν κάποια παρόμοια στοιχεία. Υπάρχει η "αλήθεια" και επίσης υπάρχει η παραμόρφωση της αλήθειας από κάποιους άλλους. Όταν υπάρχει μια γραπτή καταγραφή της αλήθειας, όπως μια λίστα αγορών που εξηγεί τον τύπο των πατατών, τότε είναι ίσως ευκολότερο να αποδείξουμε ποιος έχει δίκιο.

Σε μια σύγκρουση του τύπου «εκείνος/η είπε....», μπορεί να χρειαστεί να συνεργαστείτε για να καταλήξετε σε συμφωνία σχετικά με το τι πραγματικά συνέβη. Θα επιστρέψουμε όμως σε αυτό το πρόβλημα αργότερα.

Οι ψυχολόγοι στη μελέτη τους, παρουσίασαν στους συμμετέχοντες, ψευδείς πληροφορίες με τη μορφή δηλώσεων όπως "το μέλι είναι φτιαγμένο από πεταλούδες". Για να δείξετε σε κάποιον ότι αυτή η δήλωση είναι ψευδής, θα μπορούσατε είτε να μην πείτε τίποτα για αυτό (ο καθένας καταλαβαίνεται ότι αυτή η δήλωση είναι ψευδής) ή να προσκομίσετε αντικειμενικές αποδείξεις ότι όχι, το μέλι γίνεται από μέλισσες.

Η ερώτηση που έθεσαν οι ερευνητές είναι αν πρέπει να παρουσιάσετε αυτά τα αποδεικτικά στοιχεία με τη μορφή μιας άμεσης άρνησης ή μήπως η δήλωση είναι τόσο προφανώς λανθασμένη που δεν έχει νόημα να το επιχειρήσετε…;

Οι ψυχολόγοι πιστεύουν ότι στην περίπτωση σαφούς ψεύδους, οι γενικές έννοιες των ανθρώπων για τις "μέλισσες" θα πρέπει να τους επιτρέπουν να απορρίπτουν αυτόματα τη δήλωση.

Ωστόσο, σύμφωνα με το σύνδρομο της παραπληροφόρησης, οι άνθρωποι επηρεάζονται από ψευδείς πληροφορίες, παρότι γνωρίζουν ότι είναι ψευδείς. Προς υποστήριξη αυτού του φαινομένου, μια προηγούμενη μελέτη έδειξε ότι οι άνθρωποι που έδωσαν τη σωστή απάντηση στο ερώτημα ποιος είναι ο μεγαλύτερος ωκεανός (ο Ειρηνικός), ακόμα και εκεί έδωσαν λανθασμένη απάντηση σε ένα τεστ που ακολούθησε αφού προηγουμένως διάβασαν τη δήλωση Ο μεγαλύτερος ωκεανός είναι ο Ατλαντικός.

Είναι εκπληκτικό να γνωρίζετε ότι η βάση των γνώσεων σας, μπορεί να επηρεαστεί τόσο εύκολα από αυτόν τον πολύ μικρό χειρισμό. Αλλά και πάλι, ποιος τύπος άρνησης θα σας βοηθήσει να επανέλθετε στην αλήθεια; Φαίνεται ότι θα χρειαστεί κάποιος άλλος άνθρωπος να σας επαναφέρει στην πραγματικότητα και να σας βοηθήσει να καταλάβετε το λάθος που εισήγαγαν οι ψευδείς πληροφορίες στη μνήμη σας.

Μπορεί να μην αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, ότι σε μια σειρά πειραμάτων οι ψυχολόγοι διαπίστωσαν ότι η άμεση άρνηση παρείχε το καλύτερο αντίδοτο σε μια ψευδώς εμφυτευμένη ιδέα. Επειδή οι ψευδείς δηλώσεις τείνουν να επηρεάζουν την μνήμη σε σχέση με την αλήθεια, χρειάζεται ένα αντικρουόμενο στοιχείο για να προτρέψει τους ανθρώπους να αναθεωρήσουν την υπάρχουσα γνώση τους.

Ωστόσο, όπως επισημαίνουν οι ψυχολόγοι, η κατάσταση των ξεκάθαρα ψευδών δηλώσεων διαφέρει από τις καταστάσεις τις οποίες συνήθως οι άνθρωποι εκτίθενται σε υποτιθέμενες γνώσεις σχετικά με ένα θέμα για το οποίο δεν έχουν σαφείς γνώσεις.

Αν κάποιος σας είπε ότι το άτομο ηλίου έχει ένα ηλεκτρόνιο (που κανονικά έχει δύο) και δεν ξέρετε ή δεν θυμάστε τίποτα για τη βασική χημεία, μπορεί να πιστέψετε πολύ καλά αυτό το ψέμα, ειδικά αν η πηγή φαίνεται να είναι έμπιστη. Αν αυτό το γεγονός μοιάζει να είναι αντικρουόμενο για εσάς, είναι πιθανό πως χρειάζεστε λίγη παραπάνω εκπαίδευση πέρα από το ότι κάποιος απλά σας λέει ότι είναι λανθασμένο.


Διαβάστε σχετικά: Η μνήμη, μια γνωστική λειτουργία σημαντική για την καθημερινή μας ζωή


Τι συμβαίνει όταν δεν υπάρχει ακριβής αλήθεια;

Τι γίνεται αν δύο άτομα έχουν εμπλακεί σε μια συναισθηματικά φορτισμένη κατάσταση με πολύ διαφορετικές αναμνήσεις; Αν εσείς και ο σύντροφός σας διαφωνείτε σχετικά με τις πατάτες και δεν υπάρχει η λίστα αγορών, θα είναι πολύ δύσκολο για τον καθένα από εσάς να φτάσετε σε αυτό το πολύ σημαντικό "συμβιβασμό". Καθώς η κατάσταση γίνεται ακόμα πιο έντονη και συναισθηματικά φορτισμένη, πώς σκέφτεστε να διορθώσετε κάποιον που γνωρίζετε (ή πιστεύετε) ότι κάνει λάθος;

Σύμφωνα λοιπόν με την μελέτη αυτή θα αρχίσετε με το να αναγνωρίσετε ότι αυτό το πρόσωπο έχει σαφώς κωδικοποιήσει μια διαφορετική μνήμη για αυτήν την κατάσταση από εσάς. Και οι δύο σας πιστεύετε ότι είστε σωστοί και όσο περισσότερο ο καθένας σας υποστηρίζει τη θέση του, τόσο περισσότερο η επικοινωνία σας (και η λογική) αρχίζουν να καταρρέουν.

Για να διατηρήσετε τη σχέση σας, η αφετηρία για την επίλυση εμφανών καταστάσεων που τελικά κανείς δεν κερδίζει, είναι να αναγνωρίσετε πως και οι δύο μπορείτε να έχετε δύο διαφορετικές εκδοχές της "αλήθειας". Το άλλο πρόσωπο μπορεί να μην λέει ψέματα, αλλά να ανταποκρίνεται στη βάση μιας ελαττωματικής ανάμνησης.

Συζητήστε μαζί τις λεπτομέρειες, φτάστε στον πυρήνα των αποκλινουσών αναμνήσεων σας και, στη συνέχεια, προσπαθήστε να ανακατασκευάσετε μαζί τι μπορεί να έχει συμβεί στην πραγματικότητα. Να είστε ανοιχτοί στο ενδεχόμενο ότι μπορεί να είστε εσείς αυτοί που χρειάζεται να διορθώσετε τη μνήμη σας εφόσον εκείνη μπορεί να 'παίζει' μαζί σας. Το να παραδέχεστε πως είστε λάθος μπορεί να ανοίξει το δρόμο για την εξομάλυνση αυτών των διαφορών στο μέλλον.

Συνοψίζοντας, οι παρεξηγήσεις είναι ένα φυσιολογικό χαρακτηριστικό των σχέσεων. Η κατανόηση του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί η μνήμη μπορεί να σας βοηθήσει να βρείτε τον σωστό τρόπο για να διορθώσετε κάποιον, ακόμα κι αν αυτός είστε εσείς.


AnnMpardv
Πηγή: psychologytoday.com

Απόδοση: Άννα Μπαρδακά
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr

 

*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*

2. banner diafhmishs mypsychologist koino

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...