Η ανθρώπινη μνήμη είναι σε θέση να συγκρατεί και να ανακαλεί έναν απεριόριστο αριθμό πληροφοριών. Οι πληροφορίες αυτές συγκρατούνται για μικρό η μεγάλο διάστημα και έτσι τροποποιείται η συμπεριφορά μας, κάτι που είναι ζωτικής σημασίας για την διαχείριση της καθημερινής μας ζωής.
Όλοι οι άνθρωποι έχουμε βιώσει κάποια στιγμή στη ζωή μας ένα κενό μνήμης, όταν ένα μέρος αυτών που θέλουμε να θυμηθούμε χάνεται από τη μνήμη μας. Η μνήμη είναι μια πολύ σημαντική λειτουργία του γνωστικού συστήματος και αποτελείται από τα εξής στάδια: προσοχή (διατηρούμενη, επιλεκτική, εναλλασσόμενη, διαμοιρασμένη) κωδικοποίηση (ανάλυση του υλικού προς απομνημόνευση), αποθήκευση (μεταφορά μεταβατικής μνήμης για μόνιμη συγκράτηση), ανάκληση (αναζήτηση ή ενεργοποίηση μνημονικών ιχνών).
Είδη μνήμης: Υπάρχουν μορφές εξαρτώμενες από το χρόνο και μορφές εξαρτώμενες από το περιεχόμενο. Μορφές εξαρτώμενες από το χρόνο κατηγοριοποιούνται σε μακρόχρονη και βραχύχρονη μνήμη. Αυτές οι δύο διαφέρουν ως προς: α) τη διάρκεια της αποθήκευσης των πληροφοριών στη μνήμη και β) τη χωρητικότητα αποθήκευσης (πλήθος πληροφοριών). Μορφές εξαρτώμενες από το περιεχόμενο κατηγοριοποιούνται σε δηλωτική (έκδηλη) και μη δηλωτική (άδηλη) μνήμη.
Στη δηλωτική μνήμη υπάρχουν συνειδητές γνώσεις όπως α) η μνήμη επεισοδίων, η οποία είναι η μνήμη για τα γεγονότα και β) η σημασιολογική μνήμη, η οποία είναι η γνώση από τον κόσμο (πληροφορίες, λέξεις, γεγονότα, ιδέες). Η μη δηλωτική μνήμη δεν απαιτεί συνειδητή ανάμνηση μιας εμπειρίας.
Όταν υπάρχει πρόβλημα στη μνήμη μιλάμε για διαταραχή της μνήμης. Ανάμεσα σε αυτές ανήκουν η προδρομική αμνησία και η αναδρομική αμνησία. Η προδρομική αμνησία είναι η απώλεια μνήμης για γεγονότα μετά την έναρξη προβλήματος, ενώ η αναδρομική αμνησία είναι η απώλεια μνήμης για γεγονότα πριν την προσβολή/τραυματισμό.
Διαβάστε σχετικά: Πώς δημιουργείται μια ανάμνηση;
Μια σημαντική μορφή αμνησίας είναι η μετατραυματική αμνησία η οποία είναι είδος προδρομικής αμνησίας στην οποία υπάρχει μια περίοδος σύγχυσης ή αποπροσανατολισμού μετά από κώμα. Επιπλέον, υπάρχει αδυναμία αποθήκευσης ή ανάκλησης πληροφοριών καθώς εξελίσσονται από μέρα σε μέρα/λεπτό σε λεπτό. Η διάρκεια της είναι καλύτερος προγνωστικός δείκτης από τη διάρκεια του κώματος.
Επιπρόσθετα υπάρχει η μερική απώλεια μνήμης και η ολική απώλεια μνήμης. Η μερική είναι συνήθως σπάνια και παροδική και η μνήμη επανέρχεται πλήρως. Αντίθετα, στην ολική απώλεια μνήμης χάνεται η μνήμη για γεγονότα, που το άτομο κανονικά θα έπρεπε να θυμάται.
Ανάμεσα στις πιθανές και συνήθεις αιτίες απώλειας μνήμης είναι το αλκοόλ, τα φάρμακα, η έλλειψη ύπνου αλλά και η κατάθλιψη και το άγχος.
Τι μπορούμε να κάνουμε για την καλύτερη διαχείριση της μνήμης μας; Κάποιες γενικές οδηγίες είναι οι εξής: Να απλοποιούνται οι πληροφορίες, να μειώνεται το πλήθος πληροφοριών προς απομνημόνευση, να ελέγχεται η κατανόηση και να συνδέονται οι νέες πληροφορίες με υπάρχουσες.
Επιπρόσθετα, καλό θα ήταν να εξασκούμαστε συχνά και λίγο και να οργανώνονται οι πληροφορίες που έχουμε για απομνημόνευση. Όταν η ανάκτηση γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα, μπορούμε να μάθουμε με σχετικά λίγη προσπάθεια, και να βελτιωνόμαστε με την εξάσκηση.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
