PsychologyNow Team

Η δύναμη της προσδοκίας : Γιατί όλοι έχουμε ανάγκη να προσμένουμε κάτι

Η δύναμη της προσδοκίας : Γιατί όλοι έχουμε ανάγκη να προσμένουμε κάτι

PsychologyNow Team
μία πέτρα που ετοιμάζεται να ρίξει πολλά σπίρτα σε μία αγχωτική άσκηση προσδοκίας

Μια υγιής αίσθηση «προσδοκίας» μπορεί συχνά να μας βοηθήσει να κινητοποιήθουμε στη ζωή μας και ακόμα να μας βοηθήσει να αντέξουμε σε δύσκολες στιγμές.


Ενώ το να ζούμε στο παρόν είναι κάτι ωφέλιμο, υπάρχουν ορισμένες φορές που το παρόν μπορεί να μας μεταδώσει την αίσθηση του ενοχλητικού, απογοητευτικού, κουραστικού ή του ανυπόφορου.

Όταν βρεθούμε σε αυτές τις μη ιδανικές συνθήκες του παρόντος, αν έχουμε κάτι να προσδοκάμε στο μέλλον, μπορεί να μας δώσει το κίνητρο και την επιμονή για να συνεχίσουμε να προχωράμε μπροστά ακόμα και κατά τη διάρκεια εκείνων των δύσκολων στιγμών.

Το πιο απλό και κοινό παράδειγμα αυτού είναι να όταν έχετε μια άσχημη εβδομάδα στη δουλειά, αλλά να έχετε κάποια πλάνα για διασκέδαση το σαβ/κο και αυτό να σας κρατάει συγκεντρωμένο στη δουλειά σας μέχρι να μπορέσετε τελικά να ανταμείψετε τον εαυτό σας.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα ευρήματα μιας πρόσφατης έρευναςπου δημοσιεύτηκε στο περιοδικό eNeuro, όπου διαπιστώθηκε ότι όταν ζητήθηκε σε παθολογικά εθισμένους παίκτες να σκεφτούν μια μελλοντική εμπειρία –όπως τις επερχόμενες διακοπές–ήταν πιο ικανοί να ελέγξουν τις παρορμήσεις τους και να επιλέξουν την μακροπρόθεσμη ικανοποίηση πάνω από τη βραχυπρόθεσμη ικανοποίηση.

Η μελέτη αυτή, αποτυπώνει ότι η προσδοκία για μία μελλοντική δραστηριότητα(ειδικά μια ευχάριστη) μπορεί μερικές φορές να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε μια δύσκολη παρούσα κατάσταση. Όταν βάζουμε τον εαυτό μας να κοιτάξει μπροστά σε κάτι θετικό, τότε μπορούμε να καλλιεργήσουμε την πειθαρχία και τα κίνητρα μας ώστε να κάνουμε υπομονή για τον προσωρινό πόνο ή την απογοήτευση.

Επομένως η υγιή «προσδοκία» μπορεί να είναι ένα πολύ ισχυρό συναίσθημα που έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει τις ζωές μας.

Πώς να αναπτύξετε υγιή προσδοκία στη ζωή σας

Η βασική έννοια της «προσδοκίας»υποδηλώνει μια μελλοντική ανταμοιβή και γενικά, οι ανταμοιβές μπορούν να είναι ένας πολύ ισχυρός παρακινητής στη ζωή (ιδιαίτερα στη γνωστική-συμπεριφοριστική ψυχολογία).

Για παράδειγμα, αν έχετε ακούσει ποτέ για τον «κύκλο συνηθειών», τότε γνωρίζετε ότι οι πιο πολλές συνήθειες ακολουθούν μια συνηθισμένη δομή: «Ερέθισμα–Ρουτίνα–Ανταμοιβή». Το «ερέθισμα»είναι εκείνο που αποτελεί έναυσμα για τη «ρουτίνα» και αυτό οδηγεί σε κάποιο είδος «ανταμοιβής» (ή ευχάριστης εμπειρίας).

Μπορούμε συχνά να αλλάξουμε ορισμένες συμπεριφορές με το να εστιάζουμε είτε σε «ερεθίσματα» (όπως το να αποφεύγουμε εναύσματα στο περιβάλλον μας που οδηγούν σε ορισμένες συμπεριφορές) ή να συγκεντρωνόμαστε σε «ανταμοιβές» (όπως η ακολουθία μιας νέας συμπεριφοράς που οδηγεί σε μια νέα ανταμοιβή που είναι ικανοποιητική).

 

Από την προοπτική της «προσδοκίας», εστιάζουμε μόνο στην πλευρά των «ανταμοιβών» σε αυτή την εξίσωση συνήθειας.

 

Η βασική ιδέα είναι ότι δημιουργώντας νέες ανταμοιβές στη ζωή σας ή ψάχνοντας για πράγματα να αναμένετε με ενεργητικό τρόπο, μπορείτε να αναπτύξετε πειθαρχία και κίνητρα σε κάθε τομέα της ζωής σας στον οποίο υστερείτε.

Απλά παραδείγματα ανταμοιβών που δημιουργούν προσδοκία:

  • Να αναμένετε το μεσημεριανό διάλειμμα κατά τη διάρκεια της ημέρας
  • Να αναμένετε το αγαπημένο σας τηλεοπτικό πρόγραμμα το οποίο μεταδίδεται μια φορά την εβδομάδα
  • Να κάνετε ευχάριστα πλάνα για το Σαβ/κο για να σας βοηθήσει να ανταπεξέλθετε σε μια δύσκολη εβδομάδα εργασίας
  • Να κεράσετε τον εαυτό σας ένα κομμάτι κέικ μετά από μια εβδομάδα δίαιτας
  • Να σχεδιάσετε διακοπές για το καλοκαίρι
  • Να δωρίσετε στον εαυτό σας ένα καινούργιο αυτοκίνητο στο τέλος της χρονιάς
  • Να σχεδιάσετε το γάμο σας μαζί με τον αρραβωνιαστικό/α σας

Όπως μπορείτε να δείτε, μπορούμε να προσδοκούμε και τα δύο, μικρές ή μεγάλες «ανταμοιβές».

Τα μικρά πράγματα, όπως τα μεσημεριανά διαλείμματα, το οικογενειακό δείπνο, το να δούμε τηλεόραση είναι όλα ανταμοιβές τις οποίες μπορούμε να αναμένουμε έτσι ώστε να μας βοηθήσουν να περάσουμε κάθε ξεχωριστή μέρα.

Άλλες ανταμοιβές όπως διακοπές, μουσικά κονσέρτα ή αγορές πολυτελείας είναι μεγαλύτερα πράγματα που συχνά κατανέμονται σε μακρύτερα χρονικά διαστήματα.

Και οι «μικρές» και οι «μεγάλες»ανταμοιβές μπορούν να είναι ένας υγιής τρόπος να αναπτύξουμε προσδοκία και κίνητρα στις ζωές μας. Θα συνιστούσα να εστιάζουμε στη δημιουργία ενός μείγματος και των δύο.

Η θετική εμπειρία της προσδοκίας

Σε ένα βασικό επίπεδο, η προσδοκία μπορεί να είναι ένα πολύτιμο και θετικό αίσθημα ως βίωμα. Ίσως να είναι και απαραίτητο για να ζήσουμε μια αληθινά ευτυχισμένη και ικανοποιητική ζωή.

Όταν προσδοκούμε κάτι, είναι πιο εύκολο να αντέξουμε σκληρές, απογοητευτικές και ενοχλητικές στιγμές. Αλλά πολύ περισσότερο από αυτό, η προσδοκία μπορεί να είναι συχνά το σκαλοπάτι για την ελπίδα.

Ως ανθρώπινα όντα χρειαζόμαστε πράγματα να αναμένουμε στη ζωή μας για να είμαστε ενθουσιασμένοι και αισιόδοξοι.

Φανταστείτε ότι δεν έχετε τίποτα να αναμένετε στη ζωή σας. Ενδεχομένως θα ήσασταν πολύ μίζεροι, αναστατωμένοι ή ακόμα και καταθλιπτικοί. Είναι πολύ δύσκολο μετά να βρείτε έναν λόγο για να ζείτε αν δεν μπορείτε να φανταστείτε τίποτα θετικό που να σας περιμένει στο μέλλον. Ποιος θα ήταν ο λόγος για να ζείτε;

Θα πρέπει να έχουμε πάντα τουλάχιστον ένα πράγμα το οποίο προσδοκάμε

Γι’ αυτό πάρτε λίγο χρόνο και σκεφτείτε: Τί αναμένετε αυτή τη στιγμή στη ζωή σας; Θα μπορούσε να είναι οτιδήποτε, μικρό ή μεγάλο αλλά είναι σημαντικό να βρείτε κάτι.

Ίσως αναμένετε να περάσετε χρόνο με τα παιδιά σας στο τέλος της ημέρας ή να πάτε σε ένα μπαρ με φίλους το Σαβ/κο ή να παρακολουθήσετε αυτή τη ταινία που θα προβληθεί σύντομα. Δεν έχει σημασία αν είναι κάτι πολύ σημαντικό ή ασήμαντο, εφόσον έχετε κάτι να σας βοηθήσει να δώσετε στο μυαλό σας μια θετική άποψη του μέλλοντος.

Αν βρίσκετε δύσκολο να σκεφτείτε κάτι που προσδοκάτε, τότε γιατί δεν το δημιουργείτε; Κάντε σχέδια: αγοράστε εισιτήρια για το τοπικό μουσικό πρόγραμμα, προγραμματίστε μια συνάντηση με έναν παλιό φίλο ή ξεκινήστε ένα καινούργιο χόμπι τα Σαβ/κα.

Γενικά, όλοι χρειαζόμαστε κάτι να αναμένουμε με ενδιαφέρον. Βρείτε κάτι για να κάνει το μέλλον σας να μοιάζει πιο φωτεινό και χαρούμενο και εντρυφήστε στην προσδοκία των καλών πραγμάτων που θα έρθουν.


Έρευνα: Anticipation helps pathological gamblers hold out for larger-but-later rewards
Πηγή: theeomotionmachine.com
Απόδοση: Βασιλική Πέρκα
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...