Η συχνότητα του τρυφερού αγγίγματος σχετίζεται και με τη σωματική, αλλά και με την ψυχολογική, ευημερία, και η στέρησή της σχετίζεται με την κατάθλιψη, το άγχος και άλλες ασθένειες.
Οι Ιάπωνες έχουν μια λέξη που πιστεύουν ότι έχουν δανειστεί από την Αγγλική γλώσσα, την οποία, όμως, δε θα βρείτε σε κανένα λεξικό. Όταν οι Ιάπωνες χρησιμοποιούν αυτή τη λέξη, αναφέρονται στη σπουδαιότητα της σωματικής επαφής στις στενές σχέσεις. Την ονομάζουν skinship, δηλαδή μια σχέση, η οποία βασίζεται και τρέφεται από τη σωματική επαφή.
Το «skinship» δεν αναφέρεται μόνο στην οικεία επαφή μεταξύ ερωτικών συντρόφων. Αντιθέτως, περιλαμβάνει μέλη της οικογένειας, ακόμα και μερικούς φίλους. Συγκεκριμένα, βρέφη και μικρά παιδιά χρειάζονται πολύ «skinship» χρόνο με αυτούς που τα φροντίζουν. Αλλά όλοι μας χρειαζόμαστε λίγη σωματική επαφή με αυτούς που έχουμε κοντά μας.
Οι Ιάπωνες κατανοούν ενστικτωδώς αυτό που οι δυτικοί ψυχολόγοι έχουν συνειδητοποιήσει μόνο μετά από εκτενή έρευνα – δηλαδή ότι η στοργική σωματική επαφή είναι ένας ισχυρός τρόπος επικοινωνίας οικειότητας σε στενές σχέσεις. Η συχνότητα του τρυφερού αγγίγματος σχετίζεται και με τη σωματική, αλλά και με την ψυχολογική, ευημερία, και αυτοί που τη στερούνται υποφέρουν από κατάθλιψη, άγχος και πολλές άλλες ασθένειες.
Διαβάστε σχετικά: Χωρίς άγγιγμα: Πώς ένας χρόνος χωρίς αγκαλιές επηρεάζει την ψυχική μας υγεία
Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν άτομα που απομακρύνονται από τη φυσική επαφή με άλλους, ακόμα και από αυτούς που έχουν στενές σχέσεις. Αυτά τα άτομα αναφέρουν, επίσης, περισσότερα ψυχολογικά προβλήματα από το γενικό πληθυσμό. Αυτό, ίσως, συμβαίνει επειδή οι ίδιοι στερούν ακούσια στον εαυτό τους τη στοργική σωματική επαφή που χρειάζονται.
Αλλά η σωματική επαφή θα μπορούσε, επίσης, να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα για αυτούς, αυξάνοντας την ψυχολογική δυσφορία και όχι την ανακούφιση. Αυτό είναι το θέμα, το οποίο εξερεύνησε η ψυχολόγος Ανίκ Ντεμπρό, από το Πανεπιστήμιο της Λωζάνης (Ελβετία), με τους συναδέλφους της σε μια έρευνα, η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο ενημερωτικό φυλλάδιο Personality and Social Psychology Bulletin.
Τα βρέφη που μαθαίνουν ότι οι μητέρες τους θα ικανοποιήσουν αξιόπιστα τις ανάγκες τους, αναπτύσσουν ένα ασφαλές είδος συναισθηματικού δεσμού, και ως ενήλικες, γενικά εμπιστεύονται τους άλλους, ειδικά τους στενούς τους φίλους.
Η Ντεμπρό και οι συνάδελφοί της έλαβαν υπόψη τους, αρχικά, το ρόλο του είδους συναισθηματικού δεσμού σε οικείες σχέσεις. Το είδος συναισθηματικού δεσμού αναφέρεται στον τρόπο αλληλεπίδρασης με τον ερωτικό σας σύντροφο σε περιόδους άγχους, και αναπτύσσεται αρχικά στην παιδική ηλικία μέσω των αλληλεπιδράσεων με αυτόν που σας φροντίζει.
Τα βρέφη που μαθαίνουν ότι οι μητέρες τους θα ικανοποιήσουν αξιόπιστα τις ανάγκες τους, αναπτύσσουν ένα ασφαλές είδος συναισθηματικού δεσμού, και ως ενήλικες γενικά εμπιστεύονται τους άλλους, ειδικά τους στενούς τους φίλους.
Αντιθέτως, τα βρέφη που μαθαίνουν, ότι αυτοί που τα φροντίζουν δεν ικανοποιούν αξιόπιστα τις ανάγκες τους, θα αναπτύξουν ένα από τα δύο είδη ανασφαλούς συναισθηματικού δεσμού. Μερικά αναπτύσσουν ένα αγχωτικό συναισθηματικό δεσμό, κατά τον οποίο είναι εξαιρετικά απαιτητικά, για να τραβήξουν την προσοχή της μητέρας τους. Ως ενήλικες είναι εξαρτημένοι και απαιτητικοί, και συχνά ανησυχούν ότι ο σύντροφός τους θα τους εγκαταλείψει.
Άλλα βρέφη αναπτύσσουν μια τάση υπεκφυγής συναισθηματικού δεσμού, με την οποία μαθαίνουν να καθησυχάζονται μόνα τους. Ως ενήλικες αγαπούν την ανεξαρτησία τους και νιώθουν άβολα, όταν στενές σχέσεις αποκτούν οικειότητα. Αυτά είναι τα άτομα που δε νιώθουν την ανάγκη για σωματική επαφή, πέρα από το σεξ, και που φοβούνται τα στοργικά χάδια και τις αγκαλιές των άλλων.
Η ερευνητική ερώτηση της Ντεμπρό και των συναδέλφων της ήταν απλή: Τα άτομα με τάση υπεκφυγής συναισθηματικού δεσμού αποφεύγουν τη σωματική επαφή, γιατί δεν τους προσφέρει κανένα ψυχολογικό όφελος ή επειδή, αντιθέτως, τους βλάπτει; Ή θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τη σωματική επαφή, όπως και οι άλλοι άνθρωποι, αν κατάφερναν να ξεπεράσουν τη βαθιά ριζωμένη απροθυμία τους να εμπλέκονται σε σωματική επαφή με τους οικείους τους;
Για να διερευνήσουν αυτές τις ερωτήσεις, οι ερευνητές διεξήγαγαν τρεις διαφορετικές μελέτες. Η πρώτη ήταν μια δημοσκόπηση με πάνω από 1.600 άτομα, τα οποία βρίσκονταν σε κάποια στενή σχέση. Τέθηκαν ερωτήσεις σχετικά με το είδος συναισθηματικού δεσμού, την ευημερία και τα είδη σωματικής επαφής (χάδι, αγκαλιά, φιλιά και ούτω καθεξής) και τη συχνότητα (που κυμαίνονταν από ποτέ έως τέσσερις ή περισσότερες φορές την ημέρα).
Όπως ήταν αναμενόμενο, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, τα άτομα που είχαν πιο συχνή σωματική επαφή με τους συντρόφους τους δήλωναν και υψηλότερα επίπεδα ευημερίας. Επιπλέον, και αναμενόμενο, τα άτομα με τάση υπεκφυγής συναισθηματικού δεσμού είχαν γενικά λιγότερη σωματική επαφή με τον σύντροφό τους και, επίσης, παρουσίαζαν χαμηλότερα επίπεδα ευημερίας.
Ωστόσο, ορισμένα άτομα με τάση υπεκφυγής συναισθηματικού δεσμού υποστήριζαν ότι είχαν συχνή επαφή με το σύντροφό τους, και αυτά τα άτομα απολάμβαναν τα επίπεδα ευημερίας παρόμοια με αυτούς που ανέφεραν συχνή σωματική επαφή.
Αυτό το τελευταίο εύρημα υποδηλώνει ότι, τα άτομα με τάση υπεκφυγής συναισθηματικού δεσμού μπορούν να επωφεληθούν από το οικείο άγγιγμα, όπως και οι άλλοι, και σε κάθε περίπτωση, σίγουρα δεν τους βλάπτει. Ωστόσο, πρέπει πάντα να είμαστε επιφυλακτικοί, όταν ερμηνεύουμε τα δεδομένα από αυτο-αναφορές, όπως αυτές.
Έτσι, για να διερευνήσει περαιτέρω τη σχέση ανάμεσα τάσης υπεκφυγής συναισθηματικού δεσμού και οφέλη σωματικής επαφής, η Ντεμπρό και οι συνάδελφοί της προσκάλεσαν 66 ζευγάρια να επισκεφθούν το εργαστήριό τους.
Όταν έφτασαν στο εργαστήριο, τα ζευγάρια απάντησαν ατομικά σε έρευνες, σχετικά με το είδος του συναισθηματικού δεσμού, την ευημερία και τη σωματική επαφή, παρόμοιες με αυτές από την πρώτη μελέτη.
Έπειτα, τους ζητήθηκε να εμπλακούν σε μια σειρά από συζητήσεις μεταξύ τους, αναφορικά με χρονικές περιόδους, κατά τις οποίες είχαν κάνει κάποια θυσία για τον σύντροφό τους ή ένιωθαν έντονη αγάπη για αυτόν. Αυτές οι συζητήσεις ηχογραφήθηκαν, και στη συνέχεια, οι παρατηρητές καταμέτρησαν, πόσες φορές άγγιξαν ο ένας τον άλλο. Οι συμμετέχοντες ανέφεραν, επίσης, το επίπεδο θετικής αίσθησης πριν και μετά από κάθε συνομιλία.
Το γενικό μοτίβο της σωματικής επαφής στη σχέση να είναι αυτό που οδηγεί σε συνολικά υψηλότερα επίπεδα ευεξίας.
Τα αποτελέσματα αυτής της δεύτερης έρευνας ήταν παρόμοια με αυτά από την πρώτη. Ωστόσο, ένα καινούριο εύρημα ήταν ότι, μια υψηλή συχνότητα σωματικής επαφής κατά τη διάρκεια μιας δύσκολης συνομιλίας δεν ενίσχυε απαραίτητα αμέσως τα θετικά συναισθήματα. Οι ερευνητές εικάζουν ότι είναι πιο πιθανό το γενικό μοτίβο της σωματικής επαφής στη σχέση να είναι αυτό που οδηγεί σε συνολικά υψηλότερα επίπεδα ευεξίας.
Η τρίτη έρευνα ήταν μια έρευνα ημερολογίου 28 ημερών, αποτελούμενη από 98 ζευγάρια, κατά την οποία κάθε σύντροφος κατέγραψε το είδος συναισθηματικού δεσμού κατά την πρώτη μέρα και, έπειτα, σημείωνε σε καθημερινή βάση τη θετική διάθεση και τη συμπεριφορά της σωματικής επαφής.
Τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν τα ευρήματα των προηγούμενων δύο μελετών, αλλά επιπλέον παρείχε καινούριες πληροφορίες σχετικά με τον αντίκτυπο του είδους συναισθηματικού δεσμού στο σύντροφο. Δηλαδή, χαμηλότερα επίπεδα θετικής διάθεσης, δεν ανέφεραν μόνο τα άτομα με τάση υπεκφυγής συναισθηματικού δεσμού αλλά και οι σύντροφοί τους.
Η σωματική επαφή είναι ευεργετική, ακόμη και για εκείνους που τείνουν να την αποφεύγουν, όταν όμως προσπαθούν να τους αγγίξουν σημαντικά για αυτούς άτομα.
Ωστόσο, άτομα με τάση υπεκφυγής συναισθηματικού δεσμού, τα οποία ήταν δεκτικά ως προς την πρόοδο της σωματικής επαφής των συντρόφων τους ανέφεραν, γενικά, υψηλότερα επίπεδα θετικής διάθεσης. Αυτό δείχνει ξεκάθαρα ότι η σωματική επαφή είναι ευεργετική, ακόμη και για εκείνους που τείνουν να κάνουν πίσω, όταν σημαντικά για αυτούς άτομα προσπαθούν να τους αγγίξουν.
Διαβάστε σχετικά: Το άγγιγμα των συντρόφων οδηγεί στο συγχρονισμό του αναπνευστικού και καρδιακού ρυθμού τους μειώνοντας τον πόνο
Συνεπώς, η Ντεμπρό και οι συνάδελφοί της προτείνουν, οι θεραπευτές να αναπτύξουν τεχνικές, ώστε να βοηθήσουν τα άτομα με τάση υπεκφυγής συναισθηματικού δεσμού να ξεπεράσουν την απέχθειά τους στη μη σεξουαλική σωματική επαφή.
Οι περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν άνετα με τις σχέσεις «skinship» που έχουν με τους συντρόφους τους και στενά μέλη της οικογένειας. Ωστόσο, τα άτομα με τάση υπεκφυγής συναισθηματικού δεσμού τείνουν να αποφεύγουν τη σωματική επαφή, παρόλο που θα τους έκανε καλό να είναι ανοιχτοί ως προς αυτή.
Αν και το είδος συναισθηματικού δεσμού εδραιώνεται κατά την παιδική ηλικία, υπάρχουν αρκετές αποδείξεις ότι μπορεί να αλλάξει στην ενηλικίωση. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα, όταν μπορείτε να αναπτύξετε αρκετή αυτογνωσία, ώστε να γνωρίζετε το είδος συναισθηματικού δεσμού σας, και όταν έχετε ένα σύντροφο που υποστηρίζει την προσωπική σας ανάπτυξη.
Έρευνα: Is Touch in Romantic Relationships Universally Beneficial for Psychological Well-Being? The Role of Attachment Avoidance
Πηγή
Απόδοση: Σοφία Ανδριανάκη – Μετάφραση και επιμέλεια ξενόγλωσσων άρθρων
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
