Αν κάποιος παραπονιέται ότι ζορίζεται ή νιώθει δυσάρεστα όταν προσπαθεί να σκεφτεί, μπορεί να έχει δίκιο, καθώς η διανοητική προσπάθεια φαίνεται να συνδέεται με δυσάρεστα συναισθήματα σε πολλές καταστάσεις, σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Psychological Bulletin.
Οι διευθυντές συχνά ενθαρρύνουν τους υπαλλήλους και οι καθηγητές συχνά προτρέπουν τους μαθητές να καταβάλλουν διανοητική προσπάθεια. Επιφανειακά, αυτό φαίνεται να αποδίδει: οι εργαζόμενοι και οι φοιτητές επιλέγουν συχνά δραστηριότητες που απαιτούν διανοητικές προκλήσεις, δήλωσαν οι συγγραφείς της έρευνας.
Από αυτό μπορεί να μπει κανείς στον πειρασμό να συμπεράνει ότι οι εργαζόμενοι και οι φοιτητές έχουν την τάση να απολαμβάνουν τη διανοητική άσκηση. Τα αποτελέσματά μας δείχνουν ότι αυτό το συμπέρασμα ήταν λανθασμένο: Σε γενικές γραμμές, οι άνθρωποι αντιπαθούν πραγματικά την πνευματική προσπάθεια.
Οι ερευνητές διεξήγαγαν μια μετα-ανάλυση 170 μελετών, που δημοσιεύθηκαν μεταξύ 2019 και 2020 και περιελάμβαναν 4.670 συμμετέχοντες, για να εξετάσουν πώς οι άνθρωποι γενικά βιώνουν την πνευματική προσπάθεια. Το έκαναν αυτό εξετάζοντας αν η διανοητική προσπάθεια συνδέεται με δυσάρεστα συναισθήματα και αν η συσχέτιση αυτή εξαρτάται από την εργασία ή τον πληθυσμό που εμπλέκεται.
Οι μελέτες χρησιμοποίησαν μια ποικιλία συμμετεχόντων (π.χ. υπάλληλοι υγειονομικής περίθαλψης, στρατιωτικοί υπάλληλοι, ερασιτέχνες αθλητές, φοιτητές) από 29 χώρες και αφορούσαν 358 διαφορετικές γνωστικές εργασίες (π.χ. εκμάθηση μιας νέας τεχνολογίας, εύρεση τρόπου σε ένα άγνωστο περιβάλλον, εξάσκηση στο γκολφ, παιχνίδι εικονικής πραγματικότητας κτλ).
Σε όλες τις μελέτες που αναλύθηκαν, οι συμμετέχοντες ανέφεραν το επίπεδο της προσπάθειας που κατέβαλαν καθώς και το βαθμό στον οποίο βίωσαν δυσάρεστα συναισθήματα όπως απογοήτευση, εκνευρισμό, άγχος ή ενόχληση.
Σε όλους τους πληθυσμούς και τις εργασίες, όσο μεγαλύτερη ήταν η διανοητική προσπάθεια, τόσο μεγαλύτερη ήταν η δυσάρεστη αίσθηση που βίωναν οι συμμετέχοντες.
Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι η διανοητική προσπάθεια βιώνεται δυσάρεστα σε ένα ευρύ φάσμα πληθυσμών και εργασιών, δήλωσαν.
Αυτό είναι σημαντικό για τους επαγγελματίες, όπως οι μηχανικοί και οι εκπαιδευτικοί, να το έχουν κατά νου όταν σχεδιάζουν εργασίες, εργαλεία, αλληλεπιδράσεις, εφαρμογές ή οδηγίες. Όταν οι άνθρωποι καλούνται να καταβάλουν σημαντική διανοητική προσπάθεια, πρέπει να φροντίζετε να τους υποστηρίζετε ή να τους ανταμείβετε για την προσπάθειά τους.
Ένα ενδιαφέρον εύρημα, σύμφωνα με την έρευνα, ήταν ότι ενώ η συσχέτιση μεταξύ της διανοητικής προσπάθειας και των αρνητικών συναισθημάτων εξακολουθούσε να είναι σημαντική, ήταν λιγότερο έντονη σε μελέτες που διεξήχθησαν σε ασιατικές χώρες σε σύγκριση με εκείνες στην Ευρώπη ή τη Βόρεια Αμερική.
Αυτό ταιριάζει με τη γενική ιδέα ότι η αποτρεπτικότητα της διανοητικής προσπάθειας μπορεί να εξαρτάται από το μαθησιακό ιστορικό των ανθρώπων. Οι μαθητές λυκείου στις ασιατικές χώρες τείνουν να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στις σχολικές εργασίες από ό,τι οι Ευρωπαίοι ή οι Βορειοαμερικανοί ομόλογοί τους και επομένως μπορεί να μαθαίνουν να αντέχουν υψηλότερα επίπεδα διανοητικής προσπάθειας νωρίς στη ζωή τους, είπε.
Πιο σημαντική είναι η παρατήρηση του πραγματικού κόσμου ότι, παρά την αποκρουστική φύση των διανοητικά απαιτητικών εργασιών, οι άνθρωποι εξακολουθούν να ασχολούνται εθελοντικά με αυτές, δήλωσαν.
Για παράδειγμα, γιατί εκατομμύρια άνθρωποι παίζουν σκάκι; Οι άνθρωποι μπορεί να μάθουν ότι η άσκηση διανοητικής προσπάθειας σε ορισμένες συγκεκριμένες δραστηριότητες είναι πιθανό να οδηγήσει σε ανταμοιβή. Εάν τα οφέλη του σκακιού υπερτερούν του κόστους, οι άνθρωποι μπορεί να επιλέγουν να παίζουν σκάκι και μάλιστα να δηλώνουν οι ίδιοι ότι τους αρέσει το σκάκι, είπε.
Ωστόσο, όταν οι άνθρωποι επιλέγουν να ασχοληθούν με δραστηριότητες που απαιτούν διανοητική προσπάθεια, αυτό δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως ένδειξη ότι απολαμβάνουν τη διανοητική προσπάθεια αυτή καθαυτή.
Έρευνα: The Unpleasantness of Thinking: A Meta-Analytic Review of the Association Between Mental Effort and Negative Affect, Psychological Bulletin (2024).
Απόδοση – Επιμέλεια: PsycholgyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
