Τι συμβαίνει στο σώμα και την ψυχή μας όταν λείπει το άγγιγμα από τη ζωή μας;
Τα σώματά μας είναι σχεδιασμένα να ανταποκρίνονται στο άγγιγμα, όχι απλώς να αισθάνονται το περιβάλλον γύρω μας. Έχουμε ένα δίκτυο νευρικών ινών στο δέρμα μας που ανιχνεύουν και ανταποκρίνονται συναισθηματικά στο άγγιγμα των άλλων ανθρώπων – επιβεβαιώνοντας τις σχέσεις μας, τις κοινωνικές συνδέσεις μας, ακόμα και την αίσθηση του εαυτού μας.
Τι συμβαίνει, λοιπόν, όταν δεν λαμβάνουμε το άγγιγμα για το οποίο είμαστε φτιαγμένοι; Αυτή ήταν μια από τις πρώτες ερωτήσεις που απασχόλησαν τη νευροεπιστήμονα Χελένα Γουάσλινγκ PhD, όταν ξεκίνησαν τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης για να περιοριστεί η διασπορά του κορονοϊού. Με βάση της το Πανεπιστήμιο του Γκέτεμποργκ στη Σουηδία, μελετά αυτά τα νεύρα – γνωστά ως C απτικά ή CT προσαγωγοί νευρώνες– και τη σημασία τους στα συναισθήματά μας για πάνω από μια δεκαετία.
Ακόμα κι αν θεωρείτε πως δεν είστε ιδιαίτερα άνθρωπος της αφής, το άγγιγμα είναι ενσωματωμένο στην κοινωνική δομή της ζωής μας, ένας από τους βασικούς τρόπους που έχουμε μάθει να σχετιζόμαστε, λέει η Γουάσλινγκ.
Το άγγιγμα είναι σημαντικό όχι μόνο στο πεδίο του μυαλού μας, αλλά και για το σώμα μας. Η συναισθηματική και σωματική ανταπόκριση στο άγγιγμα είναι τόσο βιολογικά θεμελιώδεις για μας, που οι CT προσαγωγοί νευρώνες βρίσκονται σε σχεδόν κάθε εκατοστό του δέρματός μας, εκτός από τις παλάμες και τις πατούσες μας.
Αυτά τα νεύρα έχουν ιδιαίτερη ευαισθησία σε τρία πράγματα: ελαφρύ άγγιγμα, απαλή κίνηση και θερμοκρασία 32 βαθμών Κελσίου. Αυτή η θερμοκρασία τυχαίνει να είναι η θερμοκρασία του ανθρώπινου δέρματος. Έτσι, τα νεύρα είναι προγραμματισμένα να ανταποκρίνονται περισσότερο σε ένα απαλό χάδι από έναν άλλο άνθρωπο.
Αντί να πληροφορούν απλώς τον εγκέφαλό μας ότι υπήρξε άγγιγμα, οι CT προσαγωγοί νευρώνες στέλνουν σήματα στον νησιωτικό φλοιό. Αυτό είναι ένα βαθύτερο τμήμα του φλοιού που σχετίζεται περισσότερο με τη συναισθηματική ισορροπία. Έτσι νιώθουμε μια ασαφή αίσθηση, που στην καλύτερη περίπτωση είναι: «Αυτό ήταν ωραίο. Νιώθω πιο ασφαλής τώρα. Νιώθω ότι με αποδέχονται». Αυτά τα νεύρα συνδέονται με διαδρομές σε μέρη του εγκεφάλου που σχετίζονται με το ποιοι είμαστε κοινωνικά, εξηγεί η Γουάσλινγκ.
Για τους ανθρώπους που ζουν χωρίς αυτή την επαφή για καιρό λόγω της πανδημίας, μπορεί να είναι ιδιαίτερα δύσκολη φάση, λέει ο ψυχολόγος Γκάι Γουίντς, PhD. Οι αγκαλιές, η μορφή αγγίγματος που πιθανώς μας λείπει περισσότερο, είναι πολύ σημαντικές και μας θρέφουν συναισθηματικά. Επιπλέον, τα πλεονεκτήματα του αγγίγματος που χάνουμε δεν είναι μόνο συναισθηματικά και κοινωνικά αλλά και σωματικά. Το άγγιγμα μπορεί να μειώσει τον πόνο και το στρες και να μας δώσει μια γενική αίσθηση ευεξίας.
Ακολουθούν μερικοί τρόποι που θα μας βοηθήσουν να αντιμετωπίσουμε τη δυσκολία της ζωής χωρίς αυτή την εγγύτητα.
Διαβάστε σχετικά: Χωρίς άγγιγμα: Πώς ένας χρόνος χωρίς αγκαλιές επηρεάζει την ψυχική μας υγεία
Κάντε ένα ντους ή ζεστό μπάνιο
Αν και δεν προκαλεί την ίδια φυσιολογική απόκριση με το ανθρώπινο άγγιγμα, η αργή κίνηση του νερού στο δέρμα είναι πιθανό να προκαλέσει απόκριση των CT προσαγωγών νευρώνων. Επίσης, το ζεστό νερό χαλαρώνει τους μυς και μειώνει την ένταση.
Χαϊδέψτε ένα ζώο
Σύμφωνα με την Γουάσλινγκ, η επαφή με ένα τριχωτό ζώο μειώνει το στρες, τους καρδιακούς παλμούς και την πίεση του αίματος. Επίσης, με το κατοικίδιό μας αναπτύσσουμε και μια κοινωνική σχέση, καθώς βασίζεται πάνω μας και είμαστε υπεύθυνοι γι’ αυτό.
Αν συναντηθείτε με κάποιον, να είστε απόλυτα παρόντες, ακόμα κι αν δεν αγγίζεστε
Όταν αφαιρούμε το άγγιγμα από τις κοινωνικές συναναστροφές μας, μπορούμε να σκεφτούμε σε τι θα μπορούσαμε να δώσουμε περισσότερο βάρος. Σύμφωνα με τη Γουάσλινγκ, θα μπορούσαμε να βελτιωθούμε στο να κοιτάμε τους άλλους όταν βρισκόμαστε από κοντά, για να αντικαταστήσουμε το άγγιγμα που ήταν πάντα ένας τρόπος να λέμε «Σε βλέπω».
Συνδεθείτε ουσιαστικά με τους ανθρώπους που είναι μόνοι
Σύμφωνα με τον Γουίντς, δεν είναι αρκετό απλώς να επικοινωνούμε με τους ανθρώπους που μένουν μόνοι για να δούμε αν είναι καλά. Χρειάζεται να διαθέτουμε λίγο χρόνο για να έχουμε μια ουσιαστική συνομιλία μαζί τους.
Είναι δύσκολο να ξέρουμε από τώρα πώς η πανδημία θα αλλάξει τις κοινωνικές στάσεις μας απέναντι στο άγγιγμα μακροπρόθεσμα. Αλλά μια πλευρά που ανησυχεί τον Γουίντς είναι το πώς η πανδημία έχει αλλάξει την προσωπική σχέση μας με το άγγιγμα. Κάτι που συμβόλιζε εγγύτητα και οικειότητα τώρα αντιπροσωπεύει κάτι επικίνδυνο που πρέπει να αποφεύγουμε. Ακόμα κι αν δεν το συνειδητοποιούμε απόλυτα, η ιδέα της αγκαλιάς θα μας προκαλεί άγχος. Θα χρειαστεί χρόνος για να πάψει το άγγιγμα να μας βάζει σε κατάσταση συναγερμού.
Απόδοση: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
