Όταν φεύγει η χρυσόσκονη, όταν φεύγει η μαγεία, τότε ακούμε καθαρότερα και αντιλαμβανόμαστε πως τα πρότυπα συμβίωσης δεν ήταν παρά σκέτοι άνθρωποι. Άνθρωποι με αδυναμίες, που κάνουν λάθη, που έχουν μεμπτά σημεία. Και τότε διασαλεύονται αρχές, αξίες, νοήματα.
Κάπου εκεί στην προεφηβεία σμιλεύουμε το (γονεϊκό ή άλλο) πρότυπο μας, μεταξύ γνώσης και άγνοιας! Λίγο αργότερα, στην εφηβεία, σείονται τα πρότυπα. Εκείνα τα άγρια χρόνια της έντονης αμφισβήτησης ο έφηβος απομονώνεται αλλά συνάμα ψάχνει εναγωνίως να βρει την ταυτότητα του. Θέλει να μοιάσει κάπου, αλλά που; Πολλές φορές ψάχνει αυτό που του λείπει. Αυτό που του λείπει είναι άρτια συνυφασμένο με τα βιώματα του. Η καταγωγή του είναι η παιδική του ηλικία και οι βιωματικές προσθαφαιρέσεις βγάζουν ενίοτε ελλειμματική διαφορά.
Επιλέγονται ή κατασκευάζονται από το σύστημα συνειδητά ή ασυνείδητα, κάποιοι άνθρωποι, που σκύβουν προς τα θελήματα του εφήβου, του δίνουν σημασία ή κερδίζουν την σημασία του. Και κείνοι γίνονται μύθοι. Αποκτούν μια μυθική αξία στα μάτια του νέου. Τον ακούς τον έφηβο, να μιλά για αυτούς με λαμπυρίζοντα μάτια, να τρέμει σύγκορμος στο άκουσμα της φωνής τους και να θέλει να τους ακούει να του μιλάνε ή να τον συμβουλεύουν. Αυτά είναι τα πρότυπα συμβίωσης υπάρχουν όμως και τα εικονικά πρότυπα. Αυτά τα εικονικά πρότυπα είναι εκείνα που γίνονται αφίσες στα εφηβικά δωμάτια.
Τα εικονικά πρότυπα δεν μπορούν να απομυθοποιηθούν εύκολα καθότι ζουν σε ένα παράλληλο σύμπαν. Ο έφηβος θέλει να μοιάσει στην εικόνα τους όχι στην πραγματική τους υπόσταση. Τα πρότυπα συμβίωσης, ωστόσο, έχουν πιο δυνατή παρουσία στη ζωή του εφήβου καθότι η δύναμη της ανάγκης του εφήβου να μοιάσει ουσιαστικά σε κάποιον τους δίνει χαρακτήρα ημίθεου.
Στην ενηλικίωση ο άνθρωπος δεν καλείται μονάχα να ανεξαρτητοποιηθεί συναισθηματικά και οικονομικά. Καλείται να νοηματοδοτήσει τη ζωή του και το πέρασμα του σε αυτήν. Και αυτή η νοηματοδότηση πολλές φορές στηρίζεται στην αφηγηματική σφαίρα των μυθικών προτύπων συμβίωσης. Όσο μεγαλώνει και ωριμάζει ο άνθρωπος μπορεί πιο εύκολα να αντιληφθεί καταστάσεις. Και κάποιες καταστάσεις πραγματικά τον ισοπεδώνουν.
Όταν φεύγει η χρυσόσκονη, όταν φεύγει η μαγεία ακούει καθαρότερα και αντιλαμβάνεται πως τα πρότυπα συμβίωσης του δεν ήταν παρά σκέτοι άνθρωποι. Άνθρωποι με αδυναμίες, που κάνουν λάθη, που έχουν μεμπτά σημεία. Και τότε διασαλεύονται αρχές, αξίες, νοήματα. Όλοι ψάχνουν για μια ωραία Ελένη αλλά μένουν με ένα πουκάμισο αδειανό. Πέφτουν τα κάστρα, γκρεμίζονται τα παλάτια και μένει μονάχα η ιδέα.
Αυτή η ιδέα πως υπάρχουν πρότυπα ανάμεσα μας.
Ενώ τα πρότυπα τα φτιάξαμε εμείς, αφηγηθήκαμε για αυτά μια ωραία ιστορία, τους δώσαμε ανιδιοτελή κίνητρα, φωτίσαμε τον ουρανό τους με στάλες αγιοσύνης, κτίσαμε πλαίσια και οχυρώσαμε την μνήμη μας. Την οχυρώσαμε για να δημιουργήσουμε σθεναρές μυθικές αναμνήσεις. Και όταν ήρθε η αποκαθήλωση των προτύπων, όταν τα φωτοστέφανα γιόμισαν αγκάθια, απομυθοποιήθηκε η έννοια της προτυποποίησης!
Μείναμε εμβρόντητοι να κοιτάμε το άδειο πουκάμισο μιας ξεχασμένης Ελένης, που την είπαν “Ωραία”. Μείναμε απορημένοι να κοιτάμε τις μεγάλες ιδέες και να ψάχνουμε τις λέξεις για να περιγράψουμε το τίποτα. Έτσι, χωρίς πρότυπα που μπορεί να φτάσει ένας απλός άνθρωπος;
Πρέπει να βρει κανείς το πρότυπο μέσα του, τον άνθρωπο μέσα του, την λύτρωση μέσα του. Έξω από μας δεν υπάρχουν παρά μόνο ιδέες, αφηρημένες έννοιες, κατασκευασμένες αφηγήσεις, σχήματα λόγου, αέρας!
