Μία νέα μελέτη προσεγγίζει την έννοια της σοφίας σε σχέση με το πλαίσιο που την περιβάλλει.
Σύμφωνα με νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Waterloo, ενώ μέχρι τώρα θεωρούσαμε ότι κάποιοι άνθρωποι διακρίνονται σταθερά για τη σοφία τους, στην πραγματικότητα επιδεικνύουμε διαφορετικά επίπεδα σοφίας ανάλογα από την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε και το επίπεδο της σοφίας μας ενδέχεται να επηρεαστεί από διάφορους παράγοντες όπως το αν είμαστε μόνοι ή με φίλους.
Η μελέτη προσδιορίζει τη σοφία σαν «σοφό συλλογισμό», δηλαδή ένα συνδυασμό ικανοτήτων όπως είναι η πνευματική ταπεινοφροσύνη, η εξέταση των προοπτικών των άλλων ανθρώπων και η αναζήτηση για συμβιβασμό. Η εργασία δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Social Psychological and Personality Science.
«Αυτή η έρευνα δεν απορρίπτει ότι η προσωπικότητα είναι ένα συστατικό που συνθέτει τη σοφία, αλλά αυτή η θέση δεν μπορεί να μας δίνει ολόκληρη την εικόνα», υποστηρίζει ο καθηγητής Igor Grossmann, από το Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Waterloo και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης.
Οι καταστάσεις που βιώνουμε στην καθημερινή μας ζωή επηρεάζουν την προσωπικότητα μας και την ικανότητά μας να τις αντιμετωπίζουμε με σοφό συλλογισμό.
Η υποστήριξη ότι ο σοφός συλλογισμός ποικίλλει σημαντικά αναφορικά με όλες τις καταστάσεις της καθημερινής μας ζωής, δείχνει ότι ενώ η σοφία παρουσιάζει διακυμάνσεις, μπορεί να μην είναι τόσο σπάνια όσο νομίζουμε. Επιπλέον, κάποιοι άνθρωποι πιστεύουν, ότι αυτή η αξία μπορεί να ενθαρρυνθεί μόνο σε συγκεκριμένες περιπτώσεις.
«Υπάρχουν πολλά παραδείγματα κατά τα οποία ακόμα και άνθρωποι που είναι γνωστοί για την κριτική τους ικανότητα ή και για το ηθικό ιστορικό τους, φαίνεται να πέφτουν θύματα της έλλειψης οξύνοιας ή ηθικής συμπεριφοράς. Τα παρόντα ευρήματα υποδεικνύουν ότι τα παραδείγματα αυτά δεν πρέπει να λαμβάνονται ως διαφορετικά», προσθέτει ο Grossman. «Είναι επικίνδυνο να γενικεύουμε βασιζόμενοι στις περιπτώσεις που οι άνθρωποι επιδεικνύουν σοφία στην προσωπική τους ζωή ή κατά τη διδασκαλία τους σε άλλους».
Εξετάζοντας τις συνθήκες και τις καταστάσεις κάτω από τις οποίες οι άνθρωποι μπορεί ή όχι να επιδεικνύουν σοφία στη ζωή τους, οι ερευνητές και οι επαγγελματίες μπορούν να μάθουν περισσότερα για την ενθάρρυνση της σοφίας στην καθημερινή ζωή και να δημιουργήσουν εκ νέου αυτές τις καταστάσεις, ώστε να μεταδώσουν τους τρόπους για την αξία της σοφίας στους ανθρώπους που έρχονται σε επαφή.
Για την επόμενη φάση του έργου τους, ο Grossmann και η ομάδα του ετοιμάζουν ένα εργαλείο για την αξιολόγηση της σοφίας ανάλογα με την κατάσταση. Στόχος τους είναι η διεξαγωγή της πρώτης διαχρονικής μελέτης που θα επιδιώξει να διδάξει στους ανθρώπους τη σοφία στη δική τους ζωή.
