Αυτή είναι η πρώτη μελέτη στην οποία οι ερευνητές εξέτασαν τα γράμματα των παιδιών στον Άγιο Βασίλη.
Αυτό το ερώτημα προσπάθησαν να διερευνήσουν οι Halkoaho και Laaksonen σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Young Consumers το 2009.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι το ουσιαστικό χριστουγεννιάτικο πνεύμα, μάλλον έχει μεταφερθεί από την εκκλησία στα εμπορικά κέντρα, με τους ανθρώπους να επιδίδονται σε ψώνια, ξεχνώντας το νόημα αυτού του εορτασμού. Η συγκεκριμένη έρευνα, μέσω εξέτασης γραμμάτων παιδιών στον Άγιο Βασίλη, προσπάθησε να διερευνήσει εάν τα παιδιά και οι επιλογές των δώρων τους, έχουν επηρεαστεί από όλο αυτό το κλίμα ή αν βασίζονται ακόμα στο αλτρουιστικό και μυθικό πνεύμα των Χριστουγέννων.
Στη μελέτη αυτή, συγκεντρώθηκαν 314 παιδικά γράμματα από τη Μεγάλη Βρετανία. Αποκλείσθηκαν γράμματα που δεν ήταν πλήρως κατανοητά, καθώς και αυτά που ήταν γραμμένα από ενηλίκους. Όμως, γράμματα που ενώ ήταν γραμμένα από παιδιά, είχαν επηρεαστεί από ενήλικες ή συνομήλικους, δεν μπορούσαν να διαχωριστούν.
Τα ευρήματα της έρευνας έχουν αρκετό ενδιαφέρον. Αρχικά, το κάθε γράμμα περιλάμβανε κατά μέσο όρο 5.2 δώρα. Οι δύο βασικοί άξονες στους οποίους στηρίχτηκαν οι ερευνητές ήταν οι εξής: Ο πρώτος εξετάζει το κατά πόσο τα αιτήματα είναι συγκεκριμένα, δηλαδή αφορούν κάποιο επώνυμο προϊόν ή να ανήκουν σε μια πιο γενική κατηγορία προϊόντων. Η διάκριση αυτή υπογραμμίζει τη διαφορά της επιθυμίας από την ανάγκη.
Σε δεύτερο στάδιο, συζητήθηκε εάν τα αιτήματα είναι εκφράσεις απλών, συνηθισμένων και υλικών επιθυμιών ή βασίζονται και επηρεάζονται από το μύθο του Αϊ – Βασίλη και τη φαντασία. Ουσιαστικά, τα υλικά δώρα είναι μια αντανάκλαση του υλισμού και εκπροσωπούν τα θέλω και τις επιθυμίες του παιδιού, ενώ ένα αίτημα δώρου που αντιπροσωπεύει μυθικές και ευφάνταστες ιδέες, αναδεικνύει την πιο πνευματική φύση των Χριστουγέννων, τις πτυχές του ονείρου και της ελπίδας.
Τα αποτελέσματα της μελέτης διαχωρίστηκαν σε πέντε κατηγορίες:
1. A paradise of presents (Ένας παράδεισος από δώρα)
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ομάδα (202 γράμματα), η οποία περιλαμβάνει δώρα επώνυμα και μη. Μάλιστα, κάποια ήταν τόσο λεπτομερή που περιείχαν τον αριθμό του παιχνιδιού στον κατάλογο δώρων του καταστήματος, καθώς και την τιμή. Αξίζει να σημειωθεί, ότι υπήρχε γράμμα με 51 δώρα!!!
Ακόμη, σε έτοιμες φόρμες για γράμμα στον Άγιου Βασίλη, οι οποίες έχουν συγκεκριμένο αριθμό γραμμών, τα παιδιά αυτής της κατηγορίας φρόντισαν να τις χρησιμοποιήσουν όλες. Ο μεγάλος αριθμός δώρων σε κάποια γράμματα, ερμηνεύεται από τους συγγραφείς περισσότερο από τη σφαίρα του ονειροπόλου και της φαντασίας, παρά στο ότι όντως το παιδί θα περίμενε να πάρει στην πραγματικότητα όλα αυτά τα δώρα.
Διαβάστε σχετικά: Η δυναστεία της χαράς, κι άλλες Χριστουγεννιάτικες ιστορίες
2. The one that I want (Το ένα που θέλω)
Χαρακτηριστικό γνώρισμα αυτής της κατηγορίας (65 γράμματα), είναι ότι τα παιδιά αιτούνταν 1 ή 2 δώρα. Εδώ οι ερευνητές υποθέτουν ότι το δώρο που ζητάει το παιδί είναι ιδιαίτερα σημαντικό γι’ αυτό. Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, συνήθως εκφράζουν τις επιθυμίες τους με σχέδια. Εύρημα εύλογο, καθώς σε αυτή την ηλικία δεν έχουν αναπτυχθεί ακόμα οι δεξιότητες γραφής. Επίσης, σε αυτή τη κατηγορία τα δώρα δεν είναι ιδιαίτερα ακριβά, με τα αγόρια να ζητούν παιχνίδια και αυτοκίνητα και τα κορίτσια κούκλες και σετ μεικ – απ.
3. Dreams come true (Τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα)
Στην τρίτη κατηγορία, αντιστοιχούν 21 γράμματα, των οποίων κοινό γνώρισμα είναι η φαντασίωση του παιδιού να γίνει κάποιος (π.χ. το κορίτσι να γίνει πριγκίπισσα) ή να αποκτήσει κάτι (π.χ. ένα πόνυ) το οποίο όμως είναι αδύνατο. Στην πλειοψηφία τους, τα γράμματα αυτά ήταν γραμμένα από κορίτσια και ίσως αυτό να σημαίνει ότι τα κορίτσια «ονειρεύονται» περισσότερο από τα αγόρια.
4. The choice of Santa Claus (Η επιλογή του Άγιου Βασίλη)
Αυτή η κατηγορία (13 γράμματα), αποτελείται από γράμματα κάπως απροσδιόριστα και με πιο γενικά αιτήματα δώρων, δίνοντας στον Άγιου Βασίλη τη δυνατότητα να επιλέξει εκείνος τι δώρο θα φέρει. Ίσως, για εκείνα τα παιδιά η έννοια της έκπληξης να ήταν πιο σημαντική. Χαρακτηριστικό της ομάδας αυτής, ήταν η ευγένεια των παιδιών και ο ταπεινός τρόπος γραφής τους.
5. Waiting for a Christmas miracle (Περιμένοντας το θαύμα των Χριστουγέννων)
Η πέμπτη και τελευταία ομάδα, περιλαμβάνει 13 γράμματα παιδιών τα οποία επικαλούνται το πνεύμα των Χριστουγέννων και ελπίζουν σε κάποιο θαύμα, πιστεύοντας ότι ο Άγιος Βασίλης μπορεί να πραγματοποιήσει τα πάντα, ακόμα κι αν φαντάζουν αδύνατα. Τα γράμματα αυτά έχουν έντονη συναισθηματική και ανιδιοτελή χροιά με αιτήματα όπως «Θα πάρετε στον πατέρα μου μια χαρούμενη καρδιά;».
Τα αποτελέσματα δυστυχώς καθιστούν τα παιδιά, θύματα της καταναλωτικής υστερίας των Χριστουγέννων. Η πρώτη ομάδα, αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα. Η δεύτερη ομάδα, διαφέρει ως προς τον αριθμό των δώρων, αλλά και πάλι επικρατούν τα επώνυμα ή μη συγκεκριμένα αγαθά. Για την τέταρτη κατηγορία, μεγαλύτερη σημασία έχει μάλλον η έκπληξη, η διαδικασία αυτής της ευχάριστης αναμονής και της περιπέτειας, όπως μπορεί αν το βλέπουν κάποια παιδιά, παρά το δώρο αυτό καθ’ αυτό.
Η τελευταία, αποκαλύπτει τη φαντασία που έχουν κάποια παιδιά και την ελευθερία να εκφράσουν αυτό που θέλουν, έξω από κάθε κριτήριο ορθολογικής σκέψης. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί, ότι σε αρκετά γράμματα όλων των ομάδων υπάρχουν ευχαριστίες, ευχές για δώρα για άλλους ανθρώπους, η έμφαση στην καλή συμπεριφορά του παιδιού όλο τον προηγούμενο χρόνο, αλλά και η αμοιβαιότητα των δώρων, αφού σε κάποια αναφέρουν ότι θα υπάρχουν τρόφιμα για τους τάρανδους του Άγιου Βασίλη.
Συνεπώς, το παραδοσιακό στοιχείο και το πραγματικό νόημα των Χριστουγέννων, φαίνεται πως δεν έχουν εξαλειφθεί εντελώς. Αφενός, ο καταναλωτισμός και ο υλισμός έχει εισβάλλει στη σημερινή κοινωνία, αφετέρου, η φαντασία και ο αλτρουισμός υπάρχουν ακόμα στη φύση των παιδιών.
Βιβλιογραφία:
Halkoaho, J . & Laaksonen, P. (2009).”Understanding what Christmas gifts mean to children”, Young Consumers, 10(3), 248 – 255.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
