Τι είναι η μελαγχολία των εορτών και πως μπορείτε να την αντιμετωπίσετε

Η κατανόηση της αιτίας που οδηγεί στη θλίψη των γιορτών, θα σας βοηθήσει να ελέγχετε τα ερεθίσματα που την πυροδοτούν πριν αυτά κλονίσουν την ευτυχία σας.

Τα συναισθήματα θλίψης που διαρκούν καθ’ όλη τη διάρκεια των εορτών, ιδιαίτερα τους μήνες Νοέμβριο και Δεκέμβριο, αναφέρονται ως μελαγχολία ή κατάθλιψη των εορτών.

Οι γιορτές θεωρούνται συνήθως μια περίοδος ευτυχίας και χαράς. Ωστόσο, για μερικούς ανθρώπους, μπορεί να είναι μια περίοδος οδυνηρού προβληματισμού, θλίψης, μοναξιάς, άγχους και κατάθλιψης.

Ακόμη και οι άνθρωποι που αγαπούν τις διακοπές μπορεί να βιώσουν τη μελαγχολία κατά τη διάρκεια αυτής της πολυάσχολης περιόδου. Οι διακοπές είναι συχνά μια περίοδος έντονων συναισθημάτων και απαιτήσεων, που μπορεί να οδηγήσει πολλούς ανθρώπους να αισθάνονται αγχωμένοι και εξαντλημένοι.

Σημάδια & συμπτώματα

Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα της κατάθλιψης των εορτών είναι ένα επίμονο ή επαναλαμβανόμενο αίσθημα θλίψης που εμφανίζεται μέσα στην εορταστική περίοδο. Το συναίσθημα αυτό μπορεί να ποικίλλει σε ένταση και διάρκεια. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να αισθάνονται κατάθλιψη περιοδικά, αλλά να βιώνουν σύντομες περιόδους που αισθάνονται πιο αισιόδοξοι.

Ορισμένα σημάδια της κατάθλιψης των διακοπών μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Αλλαγές στην όρεξη ή στο βάρος
• Αλλαγές στις συνήθειες του ύπνου
• Καταθλιπτική ή ευερέθιστη διάθεση
• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Αισθήματα αναξιότητας ή ενοχής
• Αίσθημα μεγαλύτερης κόπωσης από το συνηθισμένο
• Αίσθημα έντασης, ανησυχίας ή άγχους
• Απώλεια της ευχαρίστησης για πράγματα που σας άρεσαν παλαιότερα

Το αίσθημα θλίψης κατά τους χειμερινούς μήνες και τους μήνες των διακοπών μπορεί επίσης να αποτελεί ένδειξη Εποχικής Συναισθηματικής Διαταραχής (SAD). Πρόκειται για μια μορφή Μείζονος Καταθλιπτικής Διαταραχής (ΜΚΔ) που εμφανίζεται σε εποχιακά διαστήματα κατά τη διάρκεια ορισμένων μηνών του έτους.

Κατάθλιψη των εορτών αντί Εποχικής Συναισθηματικής Διαταραχής

Η κατάθλιψη των εορτών και η Εποχική Συναισθηματική Διαταραχή μπορεί να είναι δύσκολο να διακριθούν, ωστόσο η διάρκεια και η σοβαρότητα των συμπτωμάτων είναι συνήθως οι καλύτερες ενδείξεις.

Αν περάσουν οι γιορτές και εξακολουθείτε να αισθάνεστε κατάθλιψη ή άγχος, θα πρέπει να μιλήσετε με τον γιατρό σας ή έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας για να διαπιστώσετε αν αυτό που βιώνετε είναι μια πιο σοβαρή διαταραχή της διάθεσης.

Διάγνωση της μελαγχολίας των εορτών

Η μελαγχολία των εορτών δεν αποτελεί αναγνωρισμένη ψυχιατρική πάθηση στο Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο Ψυχικών Διαταραχών (DSM-5), το εγχειρίδιο που χρησιμοποιείται από τους γιατρούς για τη διάγνωση των παθήσεων ψυχικής υγείας.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να μιλήσετε στον γιατρό σας για τυχόν ανησυχητικά συμπτώματα. Κατά τη διάρκεια του ραντεβού σας, ο γιατρός σας θα σας κάνει ερωτήσεις σχετικά με τα είδη των συμπτωμάτων που αντιμετωπίζετε, συμπεριλαμβανομένης της διάρκειας και της σοβαρότητάς τους.

Ο γιατρός σας μπορεί να αξιολογήσει τα συμπτώματά σας και να προσδιορίσει τι αντιπροσωπεύουν. Μπορεί, επίσης, να πραγματοποιήσει εξετάσεις για να ελέγξει τυχόν υποκείμενες ιατρικές παθήσεις που μπορεί να συμβάλλουν στα συμπτώματά σας. Ο υποθυρεοειδισμός, για παράδειγμα, μπορεί μερικές φορές να οδηγήσει σε κόπωση και συμπτώματα παρόμοια με αυτά της κατάθλιψης.

Αιτίες

Υπάρχουν διάφοροι λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι μπορεί να παρουσιάσουν κατάθλιψη μέσα στις γιορτές. Ορισμένες από τις πιθανές αιτίες περιλαμβάνουν:

• Έλλειψη ύπνου: Ένα κουραστικό εορταστικό πρόγραμμα μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη ύπνου, η οποία αυξάνει το άγχος.

• Υπερβολική κατανάλωση φαγητού και αλκοόλ: Δυστυχώς, οι άνθρωποι μερικές φορές στρέφονται σε ανθυγιεινούς μηχανισμούς αντιμετώπισης της θλίψης και του άγχους των εορτών. Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ και φαγητού μπορεί να κάνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης των εορτών ακόμη πιο έντονα.

• Οικονομικό άγχος: Το να κάνετε υπερβολικά έξοδα ή να δυσκολεύεστε να πληρώσετε δώρα για την οικογένεια και τους φίλους σας, μπορεί να δημιουργήσει ένα πρόσθετο βάρος οικονομικού στρες.

• Απομόνωση και μοναξιά: Το γεγονός ότι δεν μπορείτε να περάσετε τις γιορτές με την οικογένεια και τους φίλους σας μπορεί να κάνει την περίοδο των γιορτών να φαίνεται ιδιαίτερα μοναχική.

• Μη ρεαλιστικές προσδοκίες: Μερικές φορές ακόμη και το να έχετε υψηλές προσδοκίες για το πως να περάσετε τις γιορτές μπορεί να οδηγήσει σε άγχος και θλίψη. Η υπερ-εμπορευματοποίηση των εορτών μπορεί να δημιουργήσει την προσδοκία ότι οι άνθρωποι υποτίθεται ότι πρέπει να αισθάνονται ατελείωτη χαρά και γιορτινή διάθεση, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει πίεση να αισθανθείτε με έναν πολύ συγκεκριμένο τρόπο, προσθέτοντας έναν ακόμη στρεσογόνο παράγοντα σε μια ήδη πιεστική εποχή του έτους.

Επειδή οι γιορτές σηματοδοτούν την επικείμενη νέα χρονιά, οι άνθρωποι μπορεί επίσης να αρχίσουν να αναλογίζονται το περασμένο έτος και να βιώνουν συναισθήματα λύπης ή αποτυχίας. Μπορεί να σκέφτονται τους στόχους που είχαν θέσει και τα πράγματα που ήθελαν να πετύχουν και να νιώσουν απογοητευμένοι που δεν ανταποκρίθηκαν στις προσδοκίες αυτές.

Δεν είναι μόνο οι ενήλικες επιρρεπείς στην εποχιακή θλίψη. Οι αλλαγές στη ρουτίνα, η αντιμετώπιση οικογενειακών προβλημάτων, η έλλειψη φίλων και το άγχος κατά τη διάρκεια των γιορτών μπορούν να συμβάλουν σε συναισθήματα θλίψης και κατάθλιψης ακόμη και στα παιδιά. Παρατηρήστε τυχόν σημάδια και μιλήστε με τον παιδίατρο σας, εάν ανησυχείτε.

Θεραπεία

Αν δεν έχετε διαγνωστεί με μείζονα κατάθλιψη, ο γιατρός σας πιθανότατα δεν θα σας συνταγογραφήσει φάρμακα για να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα της κατάθλιψης των εορτών. Σε πολλές περιπτώσεις, η κατάθλιψη των εορτών μπορεί να αντιμετωπιστεί με τις αλλαγές στον τρόπο ζωής σας και την κοινωνική υποστήριξη. Ο γιατρός σας μπορεί να σας παραπέμψει σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας για ψυχοθεραπεία.

Αν και η μελαγχολία των εορτών είναι συνήθως βραχυπρόθεσμη, η συζήτηση με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας μπορεί να βοηθήσει. Ο ψυχοθεραπευτής σας μπορεί να δουλέψει μαζί σας για να εντοπίσετε μοτίβα αρνητικής σκέψης που συμβάλλουν στα συναισθήματα θλίψης και κατάθλιψης και να αντικαταστήσετε αυτές τις σκέψεις με πιο χρήσιμες.

Η ψυχοθεραπεία μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να αναπτύξετε καλύτερες δεξιότητες διαχείρισης του άγχους, επικοινωνίας και σχέσεων, οι οποίες μπορεί να σας φανούν χρήσιμες τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα.

Διαβάστε σχετικά: Χριστούγεννα με ψυχική υγεία

Αντιμετωπίζοντας τη μελαγχολία των εορτών

Εκτός από το να μιλήσετε με τον γιατρό σας ή με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας, υπάρχουν ορισμένα πράγματα που μπορείτε να κάνετε από μόνοι σας για να διαχειριστείτε καλύτερα την εορταστική περίοδο.

1. Να πίνετε αλκοόλ υπεύθυνα

Το αλκοόλ λειτουργεί κατασταλτικά και η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να επιδεινώσει τα αρνητικά συναισθήματα που ήδη μπορεί να έχετε. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να κόψετε τελείως το ποτό. Αντίθετα, περιορίστε την κατανάλωσή του και αποφύγετε να το χρησιμοποιείτε ως τρόπο αντιμετώπισης ή αποφυγής δύσκολων συναισθημάτων. Αν επιλέξετε να πίνετε αλκοόλ, προσπαθήστε να περιοριστείτε σε ένα ή δύο ποτά όταν βρίσκεστε σε κοινωνικές εκδηλώσεις.

Μην πίνετε αλκοόλ αν αισθάνεστε πεσμένοι ψυχολογικά. Η υπερβολική κατανάλωση, το μόνο που θα κάνει, είναι είναι να αυξήσει τα συναισθήματα κατάθλιψης.

2. Μην απομονώνεστε

Η κοινωνική απομόνωση μπορεί να αποτελέσει σημαντικό παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση κατάθλιψης. Το πρόβλημα είναι ότι η θλίψη συχνά σας κάνει να θέλετε να μείνετε μόνοι σας στο σπίτι. Και αν είστε μόνοι σας, χωρίς την οικογένειά σας μέσα στις γιορτές, το να βρείτε κοινωνική υποστήριξη μπορεί να είναι ακόμα πιο δύσκολο.

Αναζητήστε τρόπους με τους οποίους μπορείτε να απολαμβάνετε τις κοινωνικές επαφές, ακόμη και αν δεν μπορείτε να πάτε στο σπίτι σας για τις γιορτές. Αν αισθάνεστε μοναξιά, ζητήστε από έναν φίλο να έρθει για να μιλήσετε. Γίνετε μέλος μιας τοπικής λέσχης, εργαστείτε εθελοντικά για κάτι που πιστεύετε ή μπορείτε να επισκεφθείτε έναν ειδικό ψυχικής υγείας για υποστήριξη.

3. Ασκηθείτε τακτικά

Αν και μπορεί να είναι δύσκολο να τηρήσετε ένα πρόγραμμα γυμναστικής όταν αισθάνεστε πεσμένοι ψυχολογικά, έρευνες έχουν δείξει ότι η τακτική σωματική δραστηριότητα μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στην πρόληψη και τη μείωση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης.

Έτσι, ενώ το να πηγαίνετε στο γυμναστήριο μπορεί να είναι δύσκολο όταν είστε αγχωμένοι, πολυάσχολοι και θλιμμένοι, προσπαθήστε να θυμάστε ότι δεν χρειάζεται να περάσετε ώρες στο διάδρομο ή στο μηχάνημα με τα βάρη για να νιώσετε τα οφέλη της άσκησης.

Ακόμη και μια περιστασιακή δραστηριότητα, όπως ένας σύντομος περίπατος κάθε μέρα, μπορεί να είναι αρκετή για να σας βοηθήσει να κρατήσετε μακριά τη μελαγχολία των εορτών.

4. Μάθετε να λέτε «Όχι»

Οι διακοπές συχνά σημαίνουν ότι υπάρχουν περισσότεροι άνθρωποι που αναζητούν τη βοήθειά σας και έχουν απαιτήσεις από εσάς. Οι προσκλήσεις για γιορτινές εκδηλώσεις μπορεί να μετατραπούν σε αγχωτικές κοινωνικές υποχρεώσεις. Μικρές χάρες για φίλους μπορεί να μετατραπούν σε τεράστιες υποχρεώσεις που δεν είχατε προβλέψει. Αποφύγετε την υπερβολική δέσμευση, γνωρίζοντας τα όριά σας και μαθαίνοντας πώς να λέτε «όχι».

5. Βρείτε χρόνο για τον εαυτό σας

Βεβαιωθείτε ότι αφιερώνετε αρκετό χρόνο στον εαυτό σας για να χαλαρώσετε. Ακόμη και 15 με 20 λεπτά την ημέρα για να απολαύσετε λίγη ησυχία, να διαβάσετε ένα βιβλίο, να ακούσετε μουσική, να κάνετε μπάνιο, να κάνετε διαλογισμό ή κάποια άλλη χαλαρωτική δραστηριότητα μπορεί να κάνει θαύματα στη μείωση του άγχους σας.

6. Ορίστε ρεαλιστικές προσδοκίες

Είναι ωραίο να είστε ενθουσιασμένοι με τις γιορτές και να κάνετε σχέδια για τα πράγματα που θέλετε να κάνετε. Αλλά είναι επίσης σημαντικό να διατηρείτε τις προσδοκίες σας ρεαλιστικές και εφικτές.

Οι διακοπές αλλάζουν όπως αλλάζουν και οι άνθρωποι. Τα παιδιά μεγαλώνουν, οι άνθρωποι μετακομίζουν και νέοι άνθρωποι μπορεί να γίνουν μέρος της ζωής σας. Το κλειδί είναι να εστιάσετε σε αυτές τις συνδέσεις, να δημιουργήσετε νέες παραδόσεις και να θυμάστε τις προηγούμενες γιορτές με αγάπη, ενώ παράλληλα να απολαμβάνετε τις γιορτές που βρίσκονται μπροστά σας. Επικεντρωθείτε στην απόλαυση της εμπειρίας και του χρόνου που περνάτε με τους αγαπημένους σας και όχι στην επίτευξη ενός τέλειου τελικού αποτελέσματος.

Οι διακοπές δεν χρειάζεται να είναι τέλειες για να είναι ξεχωριστές. Δεν χρειάζεται να μοιάζουν ακριβώς με τις διακοπές του παρελθόντος για να είναι εξίσου σημαντικές και αξέχαστες.

Πώς να πάρετε βοήθεια

Αν η μελαγχολία των γιορτών μετατραπεί σε κάτι πιο σοβαρό ή αν η θλίψη σας δεν υποχωρεί μετά το τέλος τους, τα συμπτώματά σας μπορεί να είναι σημάδι για κάτι άλλο. Μπορεί να πάσχετε από μια πάθηση όπως η μείζων καταθλιπτική διαταραχή και ίσως χρειαστεί να διερευνήσετε άλλες θεραπευτικές επιλογές, όπως η ψυχοθεραπεία ή η φαρμακευτική αγωγή.

Εάν τα συμπτώματά σας δεν βελτιώνονται ή δυσκολεύεστε να είστε λειτουργικοί όπως συνήθως, είναι καιρός να μιλήσετε με τον γιατρό σας ή με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας.

Η κατάθλιψη των εορτών μπορεί να μετατρέψει τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο σε μια περίοδο τρόμου και απόγνωσης, ωστόσο υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αντιστρέψετε την κατάσταση. Ξεκινήστε δίνοντας προσοχή στα πράγματα που συμβάλλουν στο στρες και το άγχος σας. Κατανοώντας τι οδηγεί στην εποχιακή θλίψη σας, μπορείτε να αρχίσετε να λάβετε μέτρα για να ελέγχετε τα ερεθίσματα που την πυροδοτούν πριν αυτά κλονίσουν την ευτυχία σας.

Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή

*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*