Τα Χριστούγεννα είναι η συμβολική γιορτή της γεννήσεως της ελπίδας και της προσμονής για κάτι νέο που με τον καιρό θα επιφέρει τη λύτρωση. Είναι ως εκ τούτου μια κατανυκτική εορτή που απαιτεί αφενός μεν βαθιά ενδοσκόπηση αφετέρου δε συνειδητότητα της ύπαρξής μας.
Παράλληλα, οι γιορτές των Χριστουγέννων αποτελούν και μια νοητή αποτύπωση της οικογενειακής θαλπωρής και ασφάλειας. Η οικογένεια μετατρέπεται στη φάτνη μας, τον τόπο όπου ανεξάρτητα από τις εξωτερικές συνθήκες, ο καθένας μας μπορεί να αισθάνεται ασφαλής. Η οικογένεια ειδικά για κάθε παιδί που γεννιέται και μεγαλώνει στους κόλπους της γίνεται η προστατευτική φάτνη, ο ασφαλής τους τόπος.
Αντιλαμβάνεστε βεβαίως πως δεν μιλάμε μόνο για βιοπορισμό, αλλά και για συναισθηματική ασφάλεια, αυτή που κάνει τα παιδιά να νιώθουν ατρόμητα να εξερευνήσουν τον κόσμο τους. Τώρα θα μου πείτε τι σχέση έχουν όλα τα παραπάνω με την γιγάντωση των καταναλωτικών Χριστουγέννων, αυτών δηλαδή που διεγείρουν την ανασφάλεια και παρασύρουν τον άνθρωπο πίσω από μια «επιθυμία».
Τόσο μεγάλος μάλιστα έγινε ο συσχετισμός της γιορτής των Χριστουγέννων με την κοινωνία της υπερκατανάλωσης, που ακόμη και φέτος, εν μέσω της πανδημικής κρίσης, συζητούμε για το άνοιγμα της αγοράς κι όχι της καρδιάς μας. Προφανώς όλοι αναλογιζόμαστε την οικονομική ζημία και την αναγκαιότητα στήριξης όλων των ανθρώπων που βιοπορίζονται από τη λειτουργία της αγοράς.
Προτιμότερο είναι όμως σε κάθε περίπτωση να αναζητήσουμε ως οργανωμένη πολιτεία διαφορετικούς τρόπους αναχαίτισης των οικονομικών συνεπειών, παρά να «ανοίξουμε» την πόρτα στη φρίκη και τον κίνδυνο του θανάτου. Ειδάλλως, μοιάζει το άνοιγμα της αγοράς, σαν να μπαίνουμε σε ένα νοερό πόλεμο με αθέατες σφαίρες κι όποιον πάρει ο χάρος, γιατί προφανώς δεν θα ασθενήσουμε όλοι ή δεν θα έχουμε όλοι επικίνδυνα συμπτώματα, αλλά αυτό δεν μπορεί να μας καθησυχάζει.
Διαβάστε σχετικά: Φέτος τα Χριστούγεννα θα είναι διαφορετικά
Ας θυμηθούμε για πρώτη φορά μετά από πολλά ίσως χρόνια, ότι δεν έχουμε ανάγκη την κατανάλωση αγαθών για να γιορτάσουμε. Αντιθέτως, περισσότερο από κάθε άλλη φορά έχουμε την ανάγκη να ζήσουμε κατανυκτικά και να βιώσουμε και οι ίδιοι τους συμβολισμούς που αναφέραμε και προηγουμένως ενσυνείδητα κι ολόχαρα. Να στήσουμε εν ολίγοις ένα σκηνικό ασφάλειας για τις οικογένειές μας, όχι μόνο από τους κινδύνους της πανδημίας, αλλά κι από αυτούς της εξωστρέφειας της κατανάλωσης.
Και τελικά, μέσα σε αυτό το ασφαλές «κουκούλι», να φανταστούμε το νέο που θέλουμε να γεννηθεί μέσα στις καρδιές μας και στις σχέσεις με τους δικούς μας ανθρώπους. Ειδικά όσοι είμαστε γονείς ας μη λησμονούμε πως αυτό το έχουν περισσότερο ανάγκη τα παιδιά μας. Και οι ενήλικες με τη σειρά μας, ας θυμόμαστε πως πλέον αυτή την ασφαλή συνθήκη οφείλουμε να τη δημιουργήσουμε εμείς για τον εαυτό μας και τους οικείους μας, χρειάζεται δηλαδή να γίνουμε γονείς του εαυτού μας και αυτών που αγαπάμε.
Η περίοδος των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, όπως στη συνέχεια και των Φώτων αποτελούν μια υπενθύμιση της υπαρξιακής μας ανάγκης να νιώθουμε ασφαλείς, ώστε να επιτρέψουμε να γεννηθεί μέσα μας αυτό το νέο, το οποίο στη συνέχεια θα αναβαπτισθεί, δηλαδή θα μετάσχει στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Αποτελούν με άλλα λόγια αυτές οι γιορτές το συμβολικό χτίσιμο της οικογενειακής μας φάτνης, της αίσθησης του ανήκειν σε ένα πλαίσιο που μας κάνει να νιώθουμε ασφαλείς και ελεύθεροι.
Σας προτείνω λοιπόν μια άσκηση, μέσω της οποία μπορείτε να αναστοχαστείτε στο ζήτημα της δικής σας συναισθηματικής «ασφάλειας».
Άσκηση: Οι γονείς έχουν μια βασική αποστολή, η οποία εμπεριέχει δύο φαινομενικά αντιφατικές κατευθύνσεις: να προστατεύουν τα παιδιά τους και παράλληλα να τους επιτρέπουν τη διαφοροποίηση και την αυτονομία. Έχουν δηλαδή ως βασική αποστολή να μεγαλώσουν τα παιδιά τους, να τα καταστήσουν ικανά και να τους επιτρέψουν να φύγουν.
- Σκεφτείτε πως σας προστατεύαν οι γονείς σας και ανακαλύψτε πως «προστατεύετε» τον ενήλικα εαυτό σας, όπως κάποτε οι γονείς σας και πως αντίστοιχα επαναλαμβάνεται το «παιδί» στη σχέση μαζί τους.
