Ο φόβος συνήθως ορίζεται ως ένα ανεπιθύμητο συναίσθημα, που προκαλείται από μια απειλή ότι κάτι είναι επικίνδυνο, ότι μπορεί να μας βλάψει ή να μας πονέσει. Ωστόσο, είναι συχνά απαραίτητος για να δράσουμε αντίστοιχα στην εκάστοτε απειλή, είτε αυτή σχετίζεται με προφανή ερεθίσματα, είτε σχετίζεται με ενδόμυχες σκέψεις ή συναισθήματα.
Αρκετά συχνά οι φόβοι μας είναι δύσκολο να προσδιοριστούν και βασίζονται στην αβεβαιότητα. Ακόμα και αν πρόκειται να γίνει μια θετική αλλαγή, η ιδέα της αλλαγής μπορεί να μας τρομάξει, καθώς προϋποθέτει την έξοδό μας από τη «ζώνη άνεσής» μας και την αλλαγή της οπτικής μας.
Σε μια πρόσφατη μελέτη από το ευρύτερο πεδίο της οργανωσιακής ψυχολογίας και συμπεριφοράς, εξηγούνται οι βασικοί λόγοι για τους οποίους οι άνθρωποι αντιστέκονται στην αλλαγή (Schuler, 2014):
- Ο κίνδυνος της αλλαγής φαντάζει μεγαλύτερος από τον κίνδυνο να παραμείνει κανείς στο ίδιο μοτίβο
- Οι άνθρωποι αισθάνονται συνδεδεμένοι με άλλους ανθρώπους που ταυτίζονται με τον ίδιο τρόπο
- Οι άνθρωποι δεν έχουν πρότυπο ρόλο για τη νέα δραστηριότητα
- Οι άνθρωποι φοβούνται ότι δεν έχουν την ικανότητα να αλλάξουν
- Οι άνθρωποι αισθάνονται άνετα με αυτό που ήδη γνωρίζουν
- Οι άνθρωποι έχουν την ικανότητα του σκεπτικισμού και θέλουν να επιβεβαιώσουν ότι είναι οι νέες ιδέες έχουν βάσιμο έδαφος να υλοποιηθούν
- Οι άνθρωποι φοβούνται τις «κρυφές αντζέντες» μεταξύ αυτών που οργανώνουν τη μεταρρύθμιση
- Οι άνθρωποι νιώθουν ότι η προτεινόμενη αλλαγή μπορεί να απειλήσει την αυτό-εικόνα τους
- Οι άνθρωποι διαπραγματεύονται το αν θα υπάρξει απώλεια μιας κατάστασης ή της ποιότητας ζωής τους
- Οι άνθρωποι γενικότερα δεν έχουν συνηθίσει τις αλλαγές και τις φοβούνται
Διαβάστε σχετικά: Αλλαγή: Θα βελτιωθώ; Θα προσπαθήσω;
Η αντίσταση και ο φόβος για την αλλαγή δεν σχετίζονται μόνο με τη λειτουργία του συναισθήματος, όπως περιγράφεται παραπάνω. Για να επιτευχθεί η δέσμευση των ανθρώπων στην εκάστοτε αλλαγή, πρέπει να δεσμευτούν τόσο σε συναισθηματικό όσο και σε λογικό επίπεδο, ξεκινώντας από την απλή συνειδητοποίηση, ότι υπάρχει ανάγκη για αλλαγή σε ένα σύστημα.
Στην παραπάνω μελέτη δόθηκε έμφαση στους συναισθηματικούς παράγοντες, γιατί από την εμπειρία των επαγγελματιών που δραστηριοποιούνται στο οργανωσιακό πεδίο (δηλαδή το σύγχρονο διεπιστημονικό πεδίο που μελετά την πολυπλοκότητα που αναδύεται από την αλληλεπίδραση του ατόμου με την ομάδα, τον οργανισμό και το ευρύτερο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτισμικό περιβάλλον), έχει βρεθεί ότι είναι οι συχνότεροι παράγοντες, που είναι πιο δύσκολο να επιλυθούν ή να γίνουν αντιληπτοί στην εξίσωση της προτεινόμενης αλλαγής.
Πηγές:
- Schuler, A. J. (2003). Overcoming resistance to change: Top ten reasons for change resistance. Retrieved September 24, 2, 2014.
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
