Η κοινωνία μας αποτελείται από ανθρώπους που διαθέτουν πολύ διαφορετικά στοιχεία στο χαρακτήρα και την προσωπικότητά τους.
Πολλά από αυτά είναι διακριτά από τις συμπεριφορές που υιοθετούν κατά τη διάρκεια της ζωής τους και με αυτό τον τρόπο και χαρακτηρίζονται. Όμως πέρα από τις διακριτές συμπεριφορές, υπάρχουν πολλά ακόμα στοιχεία που βοηθούν στο να ξεκλειδώσει κανείς την προσωπικότητα ενός ατόμου: αυτά εντοπίζονται στο ανθρώπινο σώμα και στη βιολογία του.
Έρευνες που είδαν πρόσφατα το φως της δημοσιότητας αναφέρουν ότι η προσωπικότητά μας συνδέεται με βιολογικούς παράγοντες, από τις ορμόνες και το ανοσοποιητικό σύστημα, μέχρι τα μικρόβια του στομάχου. Τα ευρήματα αυτά κρίνονται σημαντικά, καθώς η προσωπικότητα, και ιδιαίτερα στοιχεία της όπως η σχολαστικότητα και η νευρικότητα, συνδέονται με τη μελλοντική ψυχική κατάσταση του ατόμου, την υγεία του και τη διάρκεια της ζωής του. Ξετυλίγοντας το νήμα του που βασίζεται τελικά η προσωπικότητα του ανθρώπου, θα μπορούσαμε να εξηγήσουμε τα παραπάνω.
Το 1987, ο Βρετανός ψυχολόγος, Hans Eysenck, δημοσίευσε τη «Βιολογική Βάση της Προσωπικότητας», έναν επιστημονικό «χάρτη» που συνέδεε την ψυχολογία με τη φυσιολογία. Η έρευνά του με δίδυμα παιδιά είχε αποδείξει πως η προσωπικότητα έχει γενετική βάση και, αφού αυτό ίσχυε, τότε θα αντικατοπτριζόταν σε συγκεκριμένες δομές στη φυσιολογία, σε βιοχημικές εκκρίσεις και άλλα βιολογικά χαρακτηριστικά των οργανισμών.
Ο Eysenck και άλλοι επιστήμονες πίστευαν τότε ότι η προσωπικότητά μας διαμορφώνεται σε μεγάλο βαθμό από τα επίπεδα εγρήγορσης του εγκεφάλου και οι ιδέες της επιστημονικής κοινότητας επικεντρώνονταν συνεπώς στις διαφορές μεταξύ εσωστρεφών και εξωστρεφών ατόμων. Όμως τα τωρινά στοιχεία ερευνών διαφέρουν.
Όταν ένα άτομο βιώνει μια συνθήκη που του προκαλεί στρες, ξεκινά η έκκριση της ορμόνης της κορτιζόλης. Οι πρώιμες έρευνες που συνέδεαν την κορτιζόλη με την προσωπικότητα είχαν όμως αντιφατικά αποτελέσματα. Αυτές οι έρευνες βασίζονταν σε σποραδικά δείγματα σιέλου, γεγονός όμως που δεν τα καθιστούσε αξιόπιστα, καθώς τα επίπεδα κορτιζόλης στο σώμα μεταβάλλονται συνεχώς.
Μια έρευνα όμως που δημοσιεύθηκε στα τέλη του 2017 έδωσε λύση στο πρόβλημα αυτό, αναλύοντας τα επίπεδα κορτιζόλης στα μαλλιά 2000 συμμετεχόντων. Οι ίδιοι συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια σχετικά με την προσωπικότητά τους, ενώ οι ερευνητές αφαίρεσαν 3 εκατοστά τρίχας από τους εθελοντές, τα οποία παρείχαν μετρήσεις κορτιζόλης που είχε συσσωρευθεί τους τρεις τελευταίους μήνες.
Οι εθελοντές που έρχονταν πρώτοι σε σχέση με το επίπεδο της σχολαστικότητάς τους (που είναι συνδεδεμένη με την αυτοπειθαρχία, την τάξη και τη φιλοδοξία), είχαν και χαμηλότερες μετρήσεις κορτιζόλης στα μαλλιά τους. Οι ερευνητές ταυτόχρονα μετρούσαν το πόσο υγιείς ήταν οι συμμετέχοντες, ελέγχοντας τη διατροφή, την άσκηση και την πρόσληψή τους σε αλκοόλ. Η σχολαστικότητα ήταν συνυφασμένη με τα πιο καλά αποτελέσματα εξετάσεων, ενώ η σύνδεση μεταξύ της κορτιζόλης των μαλλιών και αυτής διατηρήθηκε, ακόμα και μετά από διαφοροποιήσεις συμπεριφορών που σχετίζονται με την υγεία.
Η μελέτη αυτή παρέχει αποδείξεις για το γεγονός ότι οι άνθρωποι που διακρίνονται για τη σχολαστικότητά τους είναι επίσης λιγότερο πιθανό να βιώνουν το αίσθημα του στρες. Τα άτομα αυτά, δεν έχουν μόνο χαμηλότερα επίπεδα κορτιζόλης επειδή έχουν μια υγιέστερη καθημερινότητα σε σχέση με άλλα άτομα, αλλά και επειδή σε επίπεδο φυσιολογίας είναι λιγότερο ευαίσθητα στο άγχος. Το γεγονός αυτό μπορεί να συμβάλει στη μακροζωία και στην πιο ισορροπημένη ζωή από άλλους ανθρώπους.
Υπάρχει ένα άλλο χαρακτηριστικό της προσωπικότητας που συνδέεται στενά με την υγεία και αυτό δεν είναι άλλο από το νευρωτισμό. Οι άνθρωποι που διαθέτουν σε μεγάλο βαθμό αυτό το χαρακτηριστικό είναι επιρρεπείς στο θυμό, τις διενέξεις, την άσχημη διάθεση και τη συνεχή ανησυχία. Επίσης κινδυνεύουν περισσότερο από κακή σωματική υγεία. Νέα επιστημονικά ευρήματα αναφέρουν πώς αυτή η συνθήκη θα μπορούσε να αντανακλάται σε ένα σε μεγάλο βαθμό στο σώμα του ανθρώπου, στα μικροβακτήρια που ζουν στο έντερο.
Σε άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2017, ερευνητές ανέλυσαν το DNA από 672 δείγματα περιττωμάτων από εθελοντές που είχαν συμπληρώσει ερωτηματολόγια προσωπικότητας. Ακόμα και μετά τον έλεγχο για διαφορές στη διατροφή, οι ερευνητές βρήκαν μια μικρή, αλλά σημαντική, σχέση μεταξύ υψηλότερων μετρήσεων στον νευρωτισμό και στα επίπεδα των βακτηρίων Gammaproteobacteria, τα οποία περιλαμβάνουν πολλά παθογόνα.
Τα Gammaproteobacteria περιλαμβάνουν δυνητικά επιβλαβή βακτηρίδια. Τα αυξημένα επίπεδα σε αυτά μπορούν να υποδηλώνουν ενδείξεις χρόνιας φλεγμονής (η οξεία φλεγμονή βοηθά το σώμα να αντιμετωπίσει τραυματισμό και μόλυνση, αλλά η χρόνια φλεγμονή είναι επιβλαβής).
Από την άλλη πλευρά υπάρχουν τα καλά μικρόβια που, αντίθετα, μπορούν να συμβάλουν στην υγεία και είναι σημαντικά για την ανάπτυξη του εγκεφάλου. Σε αυτή την έρευνα, η σχολαστικότητα σχετιζόταν επίσης με τα βακτήρια: οι λιγότερο σχολαστικοί συμμετέχοντες έτειναν να έχουν χαμηλότερα επίπεδα των «φιλικών» βακτηρίων Lachnospiraceae, τα οποία βοηθούν στην πρόληψη της χρόνιας φλεγμονής και στην εξασφάλιση της διατήρησης ισορροπημένου βάρους.
Το γεγονός ότι η προσωπικότητα συνδέεται και επηρεάζεται και από τα βακτήρια του σώματος θα μπορούσε να εξηγήσει το γεγονός ότι τα άτομα που εμφανίζουν μια πιο νευρωτική προσωπικότητα είναι πιο φιλάσθενα.
Αυτό που δεν έχει προσδιοριστεί ακόμα με σαφήνεια είναι το αν επηρεάζει η προσωπικότητα τη μικροχλωρίδα στο έντερο ή το αντίστροφο. Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι τα δύο στοιχεία συνδέονται από πολύ μικρή ηλικία: μια μελέτη του 2015 διαπίστωσε ότι τα διάφορα χαρακτηριστικά των βακτηριδίων του εντέρου συσχετίζονται με την ιδιοσυγκρασία στα νήπια ηλικίας μόλις 18-27 μηνών. Για παράδειγμα, τα παιδιά που χαρακτηρίστηκαν ως πιο ευτυχισμένα και πιο δραστήρια από τις μητέρες τους, έτειναν επίσης να έχουν πιο ποικιλόμορφα βακτηρίδια του εντέρου, κάτι που είναι καλό για την υγεία και δεν διαμορφώνεται εξ’ ολοκλήρου λόγω διαφοροποιήσεων στη διατροφή.
Άλλοι δείκτες χρόνιας φλεγμονής στο σώμα σχετίζονται επίσης με την προσωπικότητα. Σύμφωνα με μελέτη του 2014, περισσότεροι από 26.000 άνθρωποι διαπίστωσαν ότι τα άτομα με την εντονότερη σχολαστικότητα παρήγαγαν επίσης χαμηλότερα επίπεδα ορισμένων πρωτεϊνών, που απελευθερώνονται από το ανοσοποιητικό σύστημα για την καταπολέμηση ασθενειών, συμπεριλαμβανομένης της πρωτεΐνης C-reactive και της ιντερλευκίνης -6.
Οι πτυχές του σώματός μας με τις οποίες είμαστε πιο εξοικειωμένοι και που γνωρίζουμε περισσότερα, συμπεριλαμβανομένης της αρτηριακής πίεσης και του καρδιακού μας σφυγμού, σχετίζονται επίσης με την προσωπικότητα. Για παράδειγμα, μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2017 με δείγματα από περισσότερους από 5.000 Βρετανούς ηλικίας 50 ετών, διαπίστωσε ότι οι ασθενείς με υπέρταση είχαν περισσότερες πιθανότητες νευρωτικών χαρακτηριστικών και περιορισμένης σχολαστικότητας, επισημαίνοντας έναν διαφορετικό τρόπο με τον οποίο τα χαρακτηριστικά αυτά μπορεί να επηρεάσουν τη σωματική μας υγεία.
Εν τω μεταξύ, παρόλο που οι χαμηλοί καρδιακοί παλμοί θεωρούνται συνήθως ένδειξη καλής σωματικής υγείας, όταν πρόκειται για την προσωπικότητα του ανθρώπου, τα πράγματα διαφέρουν. Αρκετές μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι όσο χαμηλότερος είναι ο σφυγμός ενός ανθρώπου, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες εμφάνισης ενός είδους ψυχοπάθειας. Οι άνθρωποι που ανταποκρίνονται σε αυτή την περιγραφή παρουσιάζουν μια επιφανειακή γοητεία και παρορμητικότητα. Αυτό δεν είναι πολύ περίεργο, δεδομένου ότι μελέτες συνδέουν τον χαμηλό ρυθμό καρδιακής συχνότητας με επιθετική και εγκληματική συμπεριφορά. Φυσικά, είναι απαραίτητη περαιτέρω έρευνα για να επιβεβαιωθούν τα παραπάνω.
Η προσωπικότητά μας είναι από ό,τι φαίνεται βαθιά συνδεδεμένη με τη φυσική σύνθεση του σώματος. Στο όχι και τόσο μακρινό μέλλον, η ανάλυση της προσωπικότητας του ανθρώπου θα μπορούσε να είναι δυνατή με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Πλέον μια εξέταση αίματος, η παρακολούθηση των καρδιακών σφυγμών και η αξιολόγηση πρωτεϊνών, ορμονών και μικροβίων του σώματος κρίνονται απαραίτητα για την ανάλυση αυτή.
Πηγή: tvxs.gr
