H επαναλαμβανόμενη αρνητική σκέψη επιταχύνει τη γνωστική εξασθένιση

Ο εγκέφαλός μας «αλλοιώνεται» με τη συνεχή αρνητική σκέψη σε σημείο επικινδυνότητας εμφάνισης άνοιας.

Μία έρευνα¹ η οποία δημοσιεύθηκε το 2015, υποστήριξε την καινοτόμο θεωρία του «γνωστικού χρέους», η οποία υποστηρίζει ότι η επαναλαμβανόμενη αρνητική σκέψη μπορεί να συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ.

Μία πρόσφατη μελέτη² διερεύνησε τη σύνδεση μεταξύ της επαναλαμβανόμενης αρνητικής σκέψης και διαφόρων δεικτών της νόσου Αλτσχάιμερ (η πιο κοινή μορφή άνοιας) σε μια ομάδα 292 ατόμων, ηλικίας άνω των 55 ετών. Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Alzheimer’s & Dementia.

Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τρείς διαφορετικές μετρήσεις για να εκτιμήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας: την υποκειμενική γνωστική εξασθένιση, τα καθολικά επίπεδα β-αµυλοειδούς πρωτεΐνης στον εγκέφαλο και την εναπόθεση της πρωτεΐνης Ταυ (Tau) στον ενδορρινικό φλοιό.

Επίσης, όλοι οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν αυτό-αναφερόμενα ερωτηματολόγια επαναλαμβανόμενης αρνητικής σκέψης, άγχους και κατάθλιψης. Περίπου το ένα τρίτο (n = 113) της συνολικής ομάδας(N = 292) υπεβλήθη σε τομογραφία εκπομπής ποζιτρονίων (PET) για τη μέτρηση της β-αµυλοειδούς πρωτεΐνης και της πρωτεΐνης Ταυ.

Για δύο χρόνια, όλοι οι συμμετέχοντες ανέφεραν ότι βίωναν την τυπική διαδικασία σκέψης στην καθημερινή ζωή τους. Τα ερωτηματολόγια για την αξιολόγηση της επαναλαμβανόμενης αρνητικής σκέψης είχαν σχεδιαστεί για τον εντοπισμό χρόνιων μοτίβων υπερανάλυσης αναφορικά με παρελθοντικά γεγονότα ή έντονης ανησυχίας για το μέλλον με τρόπους που περιλάμβαναν την καταστροφολογία.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η επαναλαμβανόμενη αρνητική σκέψη συσχετίζεται με ταχύτερη γνωστική εξασθένιση και αυξημένη εναπόθεση β-αμυλοειδούς πρωτεΐνης και πρωτεΐνης Ταυ, σε ηλικιωμένους.

Με βάση αυτά τα εμπειρικά στοιχεία, οι ερευνητές υποθέτουν ότι η επαναλαμβανόμενη αρνητική σκέψη είναι ένας από τους πολλούς, δυνητικά τροποποιήσιμους ψυχολογικούς παράγοντες, που μπορεί να αποτελεί δείκτη αυξημένου κινδύνου εμφάνισης της νόσου Αλτσχάιμερ.

Πιστεύουμε ότι η επαναλαμβανόμενη αρνητική σκέψη μπορεί να είναι ένας νέος παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση άνοιας, καθώς μπορεί να συμβάλει στην εκδήλωσή της με έναν μοναδικό τρόπο, αναφέρουν οι ερευνητές.

Ποια είναι η διαφορά μεταξύ του θετικού επεξηγηματικού στυλ και της επαναλαμβανόμενης αρνητικής σκέψης; Με απλά λόγια, κάποιος με θετικό επεξηγηματικό στυλ τείνει να βλέπει τη φωτεινή πλευρά των πραγμάτων και βρίσκει δημιουργικούς τρόπους για να αναδιαμορφώσει τις δυσμενείς εμπειρίες της ζωής του μέσω ενός μιας πιο αισιόδοξης οπτικής, όπως βλέποντας το ποτήρι μισογεμάτο.

Αντίθετα, κάποιος που είναι επιρρεπής σε επαναλαμβανόμενες αρνητικές σκέψεις έχει πρόβλημα να εντοπίσει το θετικό, τείνει να βλέπει το παροιμιώδες ποτήρι διαρκώς ως μισοάδειο και συνήθως είναι απαισιόδοξος.

Σε συνδυασμό με άλλες μελέτες³, οι οποίες συνδέουν την κατάθλιψη και το άγχος με τον κίνδυνο εκδήλωσης άνοιας (Gimson et al., 2018), αναμένουμε ότι τα μοτίβα χρόνιας αρνητικής σκέψης μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας, δηλώνουν οι ερευνητές.

Η κατάθλιψη και το άγχος στη μέση και τη μεγαλύτερη ηλικία είναι ήδη γνωστό ότι αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την άνοια. Αυτή η μελέτη βρήκε ότι συγκεκριμένα μοτίβα σκέψης, τα οποία εμπλέκονται στην κατάθλιψη και το άγχος μπορεί να είναι ένας υποκείμενος λόγος που τα άτομα με αυτές τις διαταραχές είναι πιο πιθανό να αναπτύξουν άνοια.

Διαβάστε σχετικά: Μήπως μπαίνεις συχνά στην παγίδα πως για όλα φταις εσύ;

Γιατί η επαναλαμβανόμενη αρνητική σκέψη αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας;

Οι ερευνητές υποθέτουν ότι η επαναλαμβανόμενη αρνητική σκέψη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας μέσω των νευρικών και ενδοκρινών οδών που σχετίζονται με το χρόνιο στρες. Μία παλαιότερη έρευνα⁴ για το Αλτσχάιμερ (Dong & Csernansky, 2009) εντόπισε μια σχέση μεταξύ υψηλότερων επιπέδων ορμονών του στρες όπως η κορτιζόλη και αυξημένων επιπέδων β-αμυλοειδούς πρωτεΐνης και πρωτεΐνης Ταυ.

Μια άλλη μελέτη⁵ (Justice, 2018) αναφορικά με τη συσχέτιση μεταξύ της νόσου Αλτσχάιμερ και του «φαύλου κύκλου του στρες» συμπέρανε ότι ολοένα και περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι οι σωματικοί και ψυχοκοινωνικοί στρεσογόνοι παράγοντες, οι οποίοι ενεργούν εν μέρει μέσω του άξονα υποθαλάμου-υπόφυσης-επινεφριδίων, μπορεί να επιταχύνουν τη διαδικασία εκδήλωσης της νόσου Αλτσχάιμερ.

Οι ερευνητές ελπίζουν ότι τα τελευταία ευρήματά τους σχετικά με τη σύνδεση της αρνητικής επαναλαμβανόμενης σκέψης και της νόσου Αλτσχάιμερ, θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη συγκεκριμένων στρατηγικών με στόχο τη μείωση κινδύνου εμφάνισης άνοιας, μέσω της καθοδήγησης για τη μείωση των επαναλαμβανόμενων μοτίβων αρνητικών σκέψεων.

Επίσης, η συνεχιζόμενη κρίση εξαιτίας του κορωνοϊού έχει αυξήσει την επαναλαμβανόμενη αρνητική σκέψη για πολλούς ανθρώπους, σε όλο τον κόσμο.

Λαμβάνοντας υπόψη το παγκόσμιο στρες που έχει δημιουργηθεί από τη νέα πανδημία, οι ερευνητές συμπεραίνουν ότι η ψυχική υγεία είναι ζωτικής σημασίας για την πρόληψη και τη θεραπεία της άνοιας.

Έρευνες: