PsychologyNow Team

Η αυταπάτη του «φυσιολογικού»

Η αυταπάτη του «φυσιολογικού»

PsychologyNow Team
μία κόκκινη τουλίπα ξεχωρίζει και δεν είναι φυσιολογική ανάμεσα σε άλλες κίτρινες τουλίπες
Image credit: Eric Prouzet / unsplash.com

Μπορείτε να φανταστείτε πόσο βαρετή θα ήταν η ζωή αν ήμασταν όλοι ίδιοι; Ο καθένας από εμάς διακατέχεται από διαφορετικά και μοναδικά γνωρίσματα και ποιότητες. Όταν αρνείστε στον εαυτό σας την μοναδικότητά του, τότε και όσοι βρίσκονται γύρω σας θα την παραλείπουν. Να είστε πάντα ο εαυτός σας και να είστε περήφανοι για αυτό.


Κατά γενική ομολογία, οι άνθρωποι επιθυμούν να είναι αρεστοί. Για πολλούς αυτό σημαίνει ότι θέλουν να ταιριάζουν αρμονικά μέσα στο πλήθος. Για να συμβεί όμως αυτό, απαιτείται υπερβολική πίεση ως προς τον τρόπο σκέψης και συμπεριφοράς. Το πρόβλημα εμφανίζεται όταν κανείς προσπαθεί τόσο πολύ να ενταχθεί στο πλαίσιο που οι άλλοι ορίζουν και θεωρούν φυσιολογικό, με αποτέλεσμα να χάνει ένα σημαντικό κομμάτι του εαυτού του.

Παρακάτω δίνονται επτά επιχειρήματα με θέμα το γιατί θα πρέπει να σταματήσουμε να επιδιώκουμε να γίνουμε «φυσιολογικοί»:

1. Το φυσιολογικό πιθανώς να σημαίνει ότι ζούμε εκ του ασφαλούς

Θέλει θάρρος και κουράγιο να σταθεί κανείς απέναντι από το πλήθος και να αποφασίσει να ακολουθήσει το δικό του μονοπάτι. Ίσως είναι ευκολότερο να επιλέξει να κάνει ότι και όλοι υπόλοιποι, αλλά μάλλον αυτό δεν βρίσκεται ούτε κατά διάνοια κοντά στην αυτοπραγμάτωση που ο καθένας επιδιώκει.

Σπαταλάτε ένα μεγάλο ποσό ενέργειας στο χρονοβόρο κυνήγι της φυσιολογικότητας. Όταν αποφασίσετε να επιλέξετε το φυσιολογικό, ίσως δυστυχώς αφήσετε στην άκρη κάτι πραγματικά δικό σας. Αντ’ αυτού μπορείτε να υποστηρίξετε τον εαυτό σας, επιλέγοντας να είστε αυθεντικοί και πιστοί σε αυτό που πραγματικά είστε.

Η επιλογή είναι δική σας. Από την μια πλευρά, υπάρχει ο περιορισμός που τίθεται από το «φυσιολογικό», ενώ από την άλλη η ελευθερία του εαυτού και το να ζει κανείς την ζωή του με βάση τα δικά του πρότυπα. Κανείς ποτέ δεν θα ξέρει τι θα μπορούσε να συμβεί μέχρι να αποφασίσει να το δοκιμάσει. Συνεπώς, αντί να προσπαθείτε να επιτύχετε την «κανονικότητα», χρησιμοποιήστε αυτή σας την ενέργεια για να ανακαλύψετε και να οικοδομήσετε το δικό σας προσωπικό δυναμικό.


Διαβάστε σχετικά: Πώς ξεπερνιέται η ανασφάλεια;


2. Το φυσιολογικό είναι ένα υποκειμενικό ιδανικό

Η έννοια του φυσιολογικού είναι περισσότερο μια υποκειμενική θέση παρά μια αντικειμενική πραγματικότητα. Κάθε πολιτισμός ορίζει με διαφορετικό τρόπο την έννοια αυτή. Ως εκ τούτου, αυτό που σε ένα πολιτισμό φαντάζει φυσιολογικό σε κάποιον άλλον μπορεί να είναι μια απόκλιση από αυτό.

Αυτό που ο κόσμος ορίζει ως φυσιολογικό σχετίζεται με την ύπαρξη του σωστού και του λάθους της ανθρώπινης ύπαρξης. Δεν υπάρχει το «φυσιολογικό». Κυριαρχεί ένα φάσμα αποδεκτής συμπεριφοράς σε κοινωνίες με νομικό πλαίσιο σαν και τις δικές μας.

Επιπλέον, δεν υφίσταται ένας σαφής ορισμός για το πως οι άνθρωποι θα πρέπει να συμπεριφέρονται. Η ιδέα ότι υπάρχει ένα ιδανικό πρότυπο, με το οποίο όλοι οι άνθρωποι θα πρέπει να συμβαδίζουν, δεν είναι ρεαλιστική και υποκρύπτει ψυχολογικούς περιορισμούς. Το μόνο που μπορείτε να κάνετε είναι να έχετε εμπιστοσύνη στον εαυτό σας, στις αξίες σας και να κάνετε αυτό που σας οδηγεί στην πραγματική για εσάς ευτυχία.

3. Το φυσιολογικό δεν μπορεί εύκολα να οριστεί

Συνήθως, είναι εύκολο για τον κόσμο να ορίζει με σαφήνεια τι δεν είναι φυσιολογικό από το τι είναι. Το γεγονός αυτό οφείλεται στο ότι δεν φαίνεται να υφίσταται κάποιος ξεκάθαρος ορισμός για το τι είναι τελικά το «φυσιολογικό». Μόνον όταν κάποιος αποκλίνει από το πρότυπο αυτό, ασχολούμαστε με τέτοιου είδους ετικέτες.

Οι άνθρωποι συχνά είναι υπέρμαχοι της φράσης: «Πάντα μπορώ και καλύτερα». Κάνοντας όμως κάτι τέτοιο, πολλές φορές τείνουν να αρνούνται και να απορρίπτουν διάφορες ευκαιρίες που επικυρώνουν τις προσπάθειές τους. Θα ήταν καλό να αρχίσουν να εξοικειώνονται περισσότερο με την φράση: «Έκανα το καλύτερο που μπορούσα».

4. Η τελειότητα δεν υφίσταται

Στην πραγματικότητα, όταν οι άνθρωποι προσπαθούν να είναι φυσιολογικοί, προσπαθούν να είναι τέλειοι. Παρ’ όλα αυτά, η τελειότητα είναι ανέφικτη και καθώς κάποιος μάχεται τόσο πολύ για να την πετύχει είναι πιο πιθανό να εστιάζει στις ατέλειες παρά στις δυνάμεις του.

Ένα μεγάλο μειονέκτημα αυτής της επιδίωξης είναι ότι καθοδηγούμαστε από το συναίσθημα ότι ποτέ δεν είμαστε αρκετά καλοί. Η αυτοεκπληρούμενη προφητεία του τελειομανή οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο δυσαρέσκειας, καθώς το άτομο δίνει συνέχεια το 110% των δυνατοτήτων του, αλλά στην πραγματικότητα δεν πιστεύει ότι αξίζει.

Ο άνθρωπος δεν είναι ένα τέλειο ον. Λάθη συμβαίνουν συνέχεια και αποτελούν τρόπο μάθησης. Επιλέξτε να βρείτε την ομορφιά μέσα από τις ατέλειες σας. Αν ήταν ήδη όλα τέλεια, δεν θα υπήρχε χώρος για περαιτέρω ανάπτυξη και εξέλιξη.

5. Οι άνθρωποι χάνουν την μοναδικότητά τους

Όταν προσδιορίζετε τον εαυτό σας ως φυσιολογικό, πιθανότατα χάνεται ένα σημαντικό κομμάτι από την προσωπική σας ταυτότητα. Όλοι έχουμε τις ιδιαιτερότητές μας. Αποδεχθείτε τις δικές σας και μάθετε να σέβεστε αυτές των άλλων.

Μπορείτε να φανταστείτε πόσο βαρετή θα ήταν η ζωή αν ήμασταν όλοι ίδιοι; Ο καθένας από εμάς διακατέχεται από διαφορετικά και μοναδικά γνωρίσματα και ποιότητες. Όταν αρνείστε στον εαυτό σας την μοναδικότητά του, ολόκληρος ο κόσμος την παραλείπει. Να είστε πάντα ο εαυτός σας και να είστε περήφανοι για αυτό.

Αν «κανονικότητα» σημαίνει να είμαστε ίδιοι με τους άλλους, τότε τα οφέλη της διαφορετικότητας συνοψίζονται στην έννοια της αναγνώρισης, κάτι που ισχύει ιδιαίτερα στους δημιουργικούς ανθρώπους. Η συνεχής προσπάθεια για το φυσιολογικό, μεγεθύνει τελικά τον φόβο της αποτυχίας, ενώ παράλληλα μειώνει και την δημιουργικότητα. Η περιέργεια και η δημιουργικότητα προϋποθέτουν την λήψη ριψοκίνδυνων αποφάσεων. Οι ανησυχίες για την ζωή εκτός των επιθυμητών προτύπων, μεταθέτει το άτομο από την διαδικασία στο αποτέλεσμα.

Τελικά, η έμφαση στο αποτέλεσμα, και η αναζήτησης της αποδοχής από το περιβάλλον δεν φαίνεται να είναι τόσο βοηθητική στην πραγματική ολοκλήρωση. Οι πιθανότητες εύρεσής της είναι περισσότερες μέσα από την αυτό-αποδοχή. Αντί να προσπαθείτε να πείσετε τους άλλους, αγαπήστε απλά τον εαυτό σας.


Διαβάστε σχετικά: Ο εαυτός μου και οι άλλοι


6. Η ετικέτες μπαίνουν σε κονσέρβες, όχι σε ανθρώπους

Οι ετικέτες μπορούν να φανούν ιδιαίτερα χρήσιμες σε κάποια αντικείμενα, αλλά δεν έχουν θέση στον περίπλοκο χώρο των ανθρώπινων συναισθημάτων και χαρακτηριστικών. Ακόμα και μια ψυχολογική διάγνωση μπορεί να είναι μια δύσκολη διαδικασία, καθώς δεν είναι δυνατόν να διαγνωστούν δύο άτομα εξαιτίας της ομοιότητάς τους. Αν το φυσιολογικό ισοδυναμεί με το «status quo», τότε το μη φυσιολογικό απαντάται ως μη συμμόρφωση.

Ο Αμερικάνικος Ψυχιατρικός Σύλλλογος και το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο των Ψυχικών Διαταραχών, αποτελούν ένα καλό παράδειγμα μιας διαδικασίας, στην οποία έμμεσα ορίζεται η κανονικότητα, μέσα από ένα διαγνωστικό σύστημα που αφορά στις διαταραχές. Δημιουργείται μια αίσθηση αντικανονικότητας όταν κάποιος διαγιγνώσκεται με μια ψυχική διαταραχή. Οι αδικίες ενός τέτοιου ταξινομικού συστήματος συναντώνται τόσο στην εξάλειψη του πολιτισμικού στοιχείου όσο και στην έλλειψη ενός σαφή ορισμού της κανονικότητας.

Δεν είναι εύκολη η κατηγοριοποίηση των ανθρώπων, κάτι που ίσως να είναι και το καλύτερο. Η ανθρώπινη ζωή είναι κατά βάση οργανική, γεγονός που δυσκολεύει την αυστηρή κατηγοριοποίησή της. Το φυσιολογικό θα μπορούσε να είναι κάτι παραπάνω από μια ιδέα, αλλά όχι από την ανθρώπινη εμπειρία.

7. Το φυσιολογικό δεν αλλάζει τον κόσμο

Το κανονικό μπορεί να μοιάζει με το συνηθισμένο, το τυπικό, το μέσο, το αναμενόμενο και ως εκ τούτου συνεπάγεται, σύμφωνα με τα προκαθορισμένα πρότυπα, τον πιθανό περιορισμό της ανθρώπινης δύναμης. Πιθανώς να μην μπορέσετε ποτέ να πετύχετε κάτι μεγάλο αν επιλέγετε συνέχεια να παραμένετε στα συνηθισμένα, καθώς στην θέση αυτή τα όρια δεν ανοίγουν ποτέ.

Το φυσιολογικό δεν σημαίνει ούτε ελεύθερη σκέψη ούτε επιτυχία. Συνήθως, μπορούμε να εμπλακούμε συγκριτικά με αυτό που θεωρούμε εμείς φυσιολογικό ή με αυτό που θα πρέπει να είναι το ιδανικό όταν προβληματιζόμαστε για μια παρελθοντική συνθήκη ή φανταζόμαστε πως θα μπορούσαμε να είμαστε μελλοντικά.

Μην είστε φυσιολογικοί, να είστε απλά ο εαυτός σας.


apostolidoy anna
Πηγή: goodtherapy.org

Επιμέλεια – Απόδοση: Άννα Αποστολίδου, Ψυχολόγος

 

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...