Tα τεστ προσωπικότητας στο διαδίκτυο δεν είναι κάτι καινούριο, αλλά πρόσφατα έχουν εκτοξευθεί σε δημοτικότητα. Kάθε μέρα, όλο και κάποιος φίλος ή γνωστός μας θα ανεβάσει στο Facebook νέα αποτελέσματα από ένα τεστ προσωπικότητας που έχει συμπληρώσει.
Tα οnline τεστ προσωπικότητας έχουν επεκταθεί πέρα από την παραδοσιακή μορφή τους, όπου μας έδειχναν συμπερασματικά ορισμένα χαρακτηριστικά, αν και μερικά από αυτά κυκλοφορούν ακόμα. Τώρα, υπάρχουν επίσης τεστ που μας δίνουν πληροφορίες για τους εαυτούς μας μέσα από τη σύγκριση μας με τους ανθρώπους ή τους χαρακτήρες που γνωρίζουμε ("Με ποιον star θα διασκέδαζες" ή "Ποιος χαρακτήρας παιδικού βιβλίου είσαι;") και συγκρίνοντας συγκεκριμένες συμπεριφορές ή γνώσεις με τους άλλους ("Πόσες κλασικές ταινίες τρόμου έχετε δει;" ή "Πόσο καλά ξέρεις τους στίχους ορισμένων τραγουδιών;").
Ανεξάρτητα από το είδος του τεστ προσωπικότητας που προτιμάτε (δεν είναι σίγουρο ότι όλα αυτά μπορούν να θεωρηθούν τεστ προσωπικότητας), αυτά τα τεστ έχουν δύο κοινά: μας ρωτούν πράγματα για εμάς και στη συνέχεια μας αποκαλύπτουν στοιχεία για τους εαυτούς μας. Αλλά, μήπως δεν είμαστε εμείς οι ειδικοί για τους εαυτούς μας; Γιατί θα πρέπει να κάνουμε αυτά τα τεστ για να καταλάβουμε ποιοι είμαστε; Αν τα στοιχεία της προσωπικότητάς μας, βρίσκονται μέσα μας, υπάρχουν τρεις λόγοι που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως κίνητρα για να κάνουμε αυτά τα τεστ προσωπικότητας.
1. Μας βοηθούν να δημιουργήσουμε ταυτότητα
Οι έφήβοι, ιδίως οι νεαροί ενήλικες, προσπαθούν να δημιουργήσουν και να επιτύχουν μια συνεκτική ταυτότητα. Αναζητούμε στοιχεία από τους άλλους ανθρώπους και μέσα από τον εαυτό μας, για να σχηματίσουμε μια εικόνα μας που φαίνεται σταθερή και συνεπής. Οι σαφείς ταυτότητες μας βοηθούν να περιηγηθούμε στον κόσμο, καθοδηγούν τις δικές μας συμπεριφορές και κάνουν προβλέψεις για το τι “θα” και “δεν θα” μας αρέσει. Τα τεστ προσωπικότητας μπορούν να μας δώσουν πληροφορίες που αισθανόμαστε ότι είναι χρήσιμες ή θεωρούμε πιο ακριβείς από ό, τι οι γνώσεις που έχουμε αποκτήσει μέσω της ενδοσκόπησης στη διαμόρφωση απόψεων για τους εαυτούς μας.
Επιπλέον, όταν έχουμε στόχο τη δημιουργία ταυτότητας του εαυτού μας, (δηλαδή ένα στόχο για μια συγκεκριμένη ταυτότητα, όπως αθλητική ή φεμινιστική) μπορούμε να χρησιμοποιούμε τα τεστ προσωπικότητας για να μας βοηθήσουν να αισθάνομαστε ότι έχουμε επιτύχει αυτό το στόχο. Έρευνες σχετικά με τους στόχους της ταυτότητας, υποδεικνύουν ότι θα μπορούμε να συμμετέχουμε σε μια ποικιλία δραστηριοτήτων για να ισχυριστούμε ότι έχουμε επιτύχει τους στόχους μας, όπως η απόκτηση δεξιοτήτων σχετικών με την ταυτότητα ή να περιγράφουμε τους εαυτούς μας με τρόπους σύμφωνους με την ταυτότητα αυτή.
Κάνοντας αυτά τα τεστ προσωπικότητας μπορεί να είναι ένας τρόπος για να αποσπάσουμε περιγραφικές πληροφορίες σύμφωνα με την ταυτότητα που θέλουμε να έχουμε (π.χ. δείτε αυτό το προφίλ Αθλητικών Ψυχολογικών Ικανότητήτων που σας λέει αν έχετε τις ψυχολογικές δεξιότητες που απαιτούνται από έναν αθλητή). Επιπλέον, μπορούμε να κάνουμε και στη συνέχεια τεστ προσωπικότητας με την ανάρτηση των αποτελεσμάτων ώστε να τα δουν οι φίλοι μας απευθείας. Η αίσθηση ότι αυτές οι πληροφορίες είναι κοινωνικά αναγνωρισμένες, μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη συναίσθηση ότι έχουμε επιτύχει την ταυτότητα που είχαμε βάλει στόχο.
2. Μας αρέσει να παίρνουμε ανατροφοδότηση που επιβεβαιώνει τις απόψεις που έχουμε για τον εαυτό μας
Τα αποτελέσματα των τεστ προσωπικότητας συνήθως δεν είναι τόσο βαθιά και διορατικά, αλλά με κάποιο τρόπο αυτό δεν μας σταματά από το να τα κάνουμε. Αυτό είναι πιθανό διότι απολαμβάνουμε περισσότερο τη διαδικασία για την απόκτηση πληροφοριών που ήδη γνωρίζουμε. Οι ψυχολόγοι γνωρίζουν ότι οι άνθρωποι προτιμούν να λαμβάνουν ανατροφοδότηση που επιβεβαιώνει την ταυτότητά τους από ό, τι μία ανατροφοδότηση που δεν το κάνει. Διαλέγοντας ένα τεστ προσωπικότητας και επιλέγοντας προσεκτικά τις απαντήσεις, συνήθως μπορώ να κάνω τον υπολογιστή να μου δώσει πληροφορίες για τον εαυτό μου που ταιριάζει με αυτό που ήδη σκέφτομαι για αυτόν. Παίρνοντας αυτές τις πληροφορίες πίσω, αισθάνομαι καλά και αυτό είναι κάτι που με βοηθάει να επαναβεβαιώσω την ταυτότητά μου.
Συνεπής με τη διαπίστωση ότι μας αρέσει να παίρνουμε ανατροφοδότηση που ευθυγραμμίζεται με την άποψη που έχουμε για τον εαυτό μας, είναι η αίσθηση που έχουμε ότι μας αρέσει να μας βλέπουν οι άλλοι άνθρωποι όπως βλέπουμε τους εαυτούς μας. Γνωρίζοντας ότι γινόμαστε αντιληπτοί με ό, τι πιστεύουμε για τον εαυτό μας, μας δείχνει ότι οι αλληλεπιδράσεις μας με τους άλλους θα είναι προβλέψιμες και διαχειρίσιμες. Όταν παίρνουμε ένα αποτέλεσμα ενός τεστ προσωπικότητας που ευθυγραμμίζεται με τη δική μας αυτογνωσία, πιθανότατα να αισθανόμαστε καλά ότι μας αναγνωρίζουν για το ποιοι είμαστε (ή τουλάχιστον ποιοι νομίζουμε ότι είμαστε). Ναι, μπορεί να αναγνωριζόμαστε από έναν υπολογιστή, αλλά αυτό είναι ένα τεστ που σχεδιάστηκε από έναν άνθρωπο. Προφανώς ένας άνθρωπος θα έχει την ίδια αντίληψη με μας, με βάση αυτές τις ίδιες πληροφορίες.
Έχει ενδιαφέρον, ότι όταν στοχεύουμε στην τάση να αυτοεπαληθευόμαστε ή να αναζητάμε πληροφορίες που ευθυγραμμίζονται με την άποψη που έχουμε για τον εαυτό μας, αυτό δείχνει ότι οι άνθρωποι θέλουν να τους βλέπουν οι άλλοι όπως βλέπουν τους εαυτούς τους, ακόμη και σε σχέση με τα αρνητικά χαρακτηριστικά. Με άλλα λόγια, αν νιώθω ότι είμαι ανήσυχος, τότε θέλω οι άλλοι να με βλέπουν αγχώδη, ακόμη και αν αυτό καθιστά τη συνολική αξιολόγησή τους για μένα πιο αρνητική. Πράγματι, τα τεστ προσωπικότητας το κάνουν αυτό, πάρα πολύ. Δεν είναι πάντα θετικές πληροφορίες που παρέχουν σχετικά με μας και μερικές φορές μας λένε επίσης ποιες είναι οι αδυναμίες μας.
3. Tα τεστ μας βοηθούν να δικαιολογήσουμε τη συμπεριφορά μας
Όταν σκεφτόμαστε ότι η συμπεριφορά μας είναι λιγότερο από αυτή που θα έπρεπε να είναι, τα τεστ προσωπικότητας μπορεί να καθησυχάσουν τη συνείδησή μας και να μας κάνουν να πιστεύουμε ότι οι ενέργειές μας οφείλονται σε ορισμένα χαρακτηριστικά που διαθέτουμε. Ενώ εμείς συχνά αναφέρουμε την κατάσταση ως μία αιτία για τις δικές μας αδυναμίες (π.χ. νομίζοντας ότι απέτυχα στις εξετάσεις επειδή τα ίδια τα τεστ ήταν τρομερά δύσκολα ή ο δάσκαλός μου δεν ήταν πολύ εξειδικευμένος), μπορούμε επίσης να χρησιμοποιήσουμε την προσωπικότητά μας ως δικαιολογίες για ορισμένες συμπεριφορές. Αν πιστεύουμε ότι τα τεστ προσωπικότητας, μας δίνουν έγκυρες πληροφορίες για τους εαυτούς μας, πιθανόν να μπορούμε να αποκτάμε μόνο περισσότερες δικαιολογίες για επιβλαβείς ή αμφίβολες συμπεριφορές που δεν θέλουμε να ελέγχουμε.
Για παράδειγμα, φανταστείτε να δώσουν αυτά τα τεστ προσωπικότητας σε μαθητές λυκείου που υποτίθεται ότι θα τους βοηθήσουν να μάθουν περισσότερα για τους εαυτούς τους και τον τρόπο που αλληλεπιδρούν με τους άλλους. Νέοι 17 ετών θα μάθουν ότι σύμφωνα με τα τεστ πολλοί από αυτούς είναι παρορμητικοί, αυθόρμητοι και τους αρέσει να αναλαμβάνουν κινδύνους. Τέλεια! Αυτό θα παρείχε δικαιολογίες για γρήγορη οδήγηση, κοπάνα από το μάθημα και κατανάλωση οινοπνεύματος. Οι ανθρώποι πολύ εύκολα θα αναφέρουν αυτά τα γνωρίσματα της προσωπικότητας ως δικαιολογία για τη συμπεριφορά τους με το σκεπτικό ότι αφού είναι έτσι, δεν μπορεί να τους βοηθήσει κανείς.
Ως προειδοποίηση, αυτή είναι ιδιαίτερα προβληματική, εφόσον πολλά τεστ προσωπικότητας "αποκαλύπτουν" την προσωπικότητα, ζητώντας από τους ανθρώπους το πώς θα ανταποκριθούν σε διαφορετικές καταστάσεις. Στη συνέχεια χρησιμοποιούν αυτές τις συμπεριφορές για να τους πουν κάτι για την "αληθινή” τους προσωπικότητα. Δικαιολογώντας μια συμπεριφορά όπως το να πίνουν πάρα πολύ επειδή έχουν το χαρακτηριστικό της παρορμητικότητας, είναι παρόμοιο με το να δικαιολογούν την ίδια συμπεριφορά, γιατί ήπιαν πάρα πολύ την προηγούμενη εβδομάδα. Η συλλογιστική είναι εσφαλμένη. Ως εκ τούτου, είναι προτιμότερο να μην υποθέσουν ότι τα τεστ προσωπικότητας δείχνουν κάτι διορατικό για τον εαυτό τους που δεν μπορεί να αλλάξει!
Αυτοί είναι μόνο τρεις λόγοι που προτείνονται για τους οποίους οι άνθρωποι κάνουν τα τεστ προσωπικότητας. Φυσικά, τα κάνουν και για άλλους λόγους. Μερικές φορές θέλουν να συγκρίνουν τους εαυτούς τους με τους φίλους τους και άλλες φορές θέλουν απλώς να αισθάνονται πιο κοντά έχοντας κάτι κοινό με τις διασημότητες ή τους χαρακτήρες σε μία ταινία, στην τηλεόραση ή σε βιβλίο που λατρεύουν. Αν έχετε αναρωτηθεί γιατί κάνετε κλικ σε αυτά τα λινκ με τα τεστ προσωπικότητας, ελπίζουμε ότι αυτό το κείμενο να ρίξει λίγο φως στη συμπεριφορά σας. Αν όχι, ίσως χρειαστεί να κάνετε ακόμα μερικά τεστ για να καταλάβετε ποιοι πραγματικά είστε.
Πηγή: mindhacks
