PsychologyNow Team

H παιδική συναισθηματική παραμέληση στην εμφάνιση οριακής διαταραχής προσωπικότητας

H παιδική συναισθηματική παραμέληση στην εμφάνιση οριακής διαταραχής προσωπικότητας

PsychologyNow Team
ζωγραφιά γυναίκας με μια πλευρά ηλιόλουστη και την άλλη με καταιγίδα

Είναι τρομακτικό για ένα παιδί να μεγαλώνει σε ένα σπίτι που τιμωρεί την έκφραση των συναισθημάτων.


Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας (Borderline Personality Disorder): Ένα χρόνιο μοτίβο ασταθών διαθέσεων, ασταθών σχέσεων, απρόβλεπτων συναισθημάτων και αυθόρμητων ενεργειών.

Η οριακή διαταραχή προσωπικότητας είναι σαν να ζεις με έναν ιδιαίτερο πόνο και με επιπλέον προκλήσεις σε σχέση με το πώς ζουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Όταν έχετε Οριακή Διαταραχή Προσωπικότητας, μπορεί να νιώθετε θετικοί και ευτυχισμένοι τη μία στιγμή, ενώ την επόμενη στιγμή ακριβώς το αντίθετο. Μπορεί να αισθάνεστε υπέροχα λόγω της αγάπης κάποιου τη μία μέρα και μισητοί από το ίδιο πρόσωπο την επόμενη μέρα. Μπορεί να εξυψώνετε έναν φίλο, έναν συγγενή ή το σύντροφό σας, ενώ λίγο αργότερα τα ίδια πρόσωπα γίνονται για εσάς οι χειρότεροι εχθροί σας.

Η ζωή είναι απρόβλεπτη. Είναι δύσκολο να σας αρέσει ο εαυτός σας ή να έχετε ή και να διατηρείτε θετικά συναισθήματα στη ζωή σας. Έρευνες έχουν αναδείξει αρκετούς σημαντικούς παράγοντες ως υπεύθυνους για την εμφάνιση της OΔΠ, συμπεριλαμβανομένων των γενετικών παραγόντων καθώς και της ασταθούς ανατροφής και της κακοποίησης των παιδιών.

Συναισθηματική παραμέληση στην παιδική ηλικία:

Η παιδική ηλικία χαρακτηρίζεται από την απουσία επαρκούς συναισθηματικής φροντίδας, συναισθηματικής επικύρωσης και συναισθηματικής ανταπόκρισης από τους γονείς.

Η Σύλβια δεν το ξέρει, αλλά ζει με οριακή διαταραχή προσωπικότητας. Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που δεν ξέρει η Σύλβια είναι ότι μεγάλωσε με ακραία παιδική συναισθηματική παραμέληση.

 

Τυπική παιδική συναισθηματική παραμέληση

Τα παιδιά με συναισθηματική παραμέληση μεγαλώνουν σε ένα οικογενειακό περιβάλλον που ουσιαστικά είναι τυφλό απέναντι στο συναίσθημα.

Τα παιδιά, των οποίων τα συναισθήματα δεν παρατηρούνται από τους γονείς ή δεν ανταποκρίνονται εκείνοι επαρκώς σε αυτά, λαμβάνουν το υπόγειο, αλλά ισχυρό μήνυμα ότι τα συναισθήματά τους είναι αόρατα και άνευ σημασίας.

Προκειμένου να ανταπεξέλθουνσε αυτό που συμβαίνει στο σπίτι τους κατά την παιδική τους ηλικία, καταπιέζουν τα συναισθήματά τους, έτσι ώστε να μην επιβαρύνουν τον εαυτό τους ή τους γονείς τους. Αυτά τα παιδιά όταν μεγαλώσουν και γίνουν ενήλικες, έχουν πλέον χάσει την επαφή με τα συναισθήματά τους. Αυτό τους προκαλεί έναν συνεχή αγώνα ως ενήλικες, συμπεριλαμβανομένου των άδειων συναισθημάτων, της φτωχής αυτογνωσίας, της έλλειψης συναισθηματικών δεξιοτήτων, του αυτο-κατευθυνόμενου θυμού και της ντροπής.

Ένα παιδί με συναισθηματική παραμέληση ακούει δυνατά και καθαρά μόνο τα ακόλουθα δύο μηνύματα:

  • Τα συναισθήματά σου δεν έχουν σημασία.
  • ΕΣΥ δεν έχεις σημασία.

 

Έντονη παιδική συναισθηματική παραμέληση

Εκείνοι που αναπτύσσουν οριακή διαταραχή προσωπικότητας έχουν συχνά (και φυσικά όχι πάντα επειδή η γενετική είναι επίσης ένας παράγοντας εμφάνισης της διαταραχής) μεγαλώσει με μία υπερβολική και περισσότερο τιμωρητική εκδοχή της συναισθηματικής παραμέλησης σε μία συνήθως έντονα συναισθηματική οικογένεια. Οι γονείς ενός ατόμου με ΟΔΠ, όχι μόνο αγνοούσαν τα συναισθήματά του, αλλά το ακύρωναν συνεχώς. Οι γονείς της Σύλβιας, για παράδειγμα, πραγματικά απέρριψαν και τιμώρησαν τα συνήθη συναισθήματα που είχε ως παιδί. Δεδομένου ότι τα συναισθήματά της είναι ένα έντονο προσωπικό χαρακτηριστικό της, ένα βιολογικό μέρος του ποια είναι, η Σύλβια έλαβε δυνατά και καθαρά αυτά τα μηνύματα:

  • Τα συναισθήματά σου είναι άσχημα και απαράδεκτα.
  • ΕΙΣΑΙ κακή και απαράδεκτη.

Οι  5 επιπτώσεις της έντονης παιδικής συναισθηματικής παραμέλησης

1. Έχετε μάθει ότι τα συναισθήματά σας, όχι μόνο δεν έχουν σημασία, αλλά είναι και κακά.

2. Έχετε μάθει όχι μόνο ότι δεν έχετε σημασία, αλλά ότι είστε κακός άνθρωπος.

3. Δεν έχετε μάθει τις δεξιότητες συναισθημάτων που μαθαίνουν τα άλλα παιδιά με φυσικό τρόπο στην παιδική τους ηλικία: πώς να εντοπίζετε, να ανέχεστε, να διαχειρίζεστε, να εκφράζετε ή να χρησιμοποιείτε τα συναισθήματά σας.

4. Απορρίπτετε ενεργά τον συναισθηματικό εαυτό σας και αυτό σας αφήνει να νιώθετε άδειοι, δεδομένου ότι έχετε απορρίψει το πιο βαθύ προσωπικό κομμάτι του εαυτού σας.

5. Η ταυτότητά σας ή η αντίληψη του εαυτού σας, κατακερματίζεται γιατί έχετε απορρίψει σημαντικά κομμάτια του εαυτού σας.

Έτσι, η Σύλβια έμαθε, όχι μόνο να καταπιέζει τα συναισθήματα της, αλλά έμαθε επίσης να τιμωρεί τον εαυτό της για το γεγονός ότι έχει συναισθήματα.

Δεν έχει άλλη επιλογή από το να απορρίψει τον αληθινό εαυτό της. Αισθάνεται άβολα στο σώμα της και δεν της αρέσει πολύ ο εαυτός της. Δεν έχει μάθει πώς να απαλύνει το δικό της συναισθηματικό πόνο και αυτό την κάνει να είναι πολύ πιο ευάλωτη στην κατάθλιψη και το άγχος.

 

Η περίπτωση της Σύλβια

Μόλις χθες, η Σύλβια ξεκίνησε να νιώθει σαν να βρίσκεται στην κορυφή του κόσμου. Οι συνάδελφοί της φαίνονταν να είναι υπερβολικά καλοί μαζί της, κάτι που την έκανε να αισθάνεται ευτυχισμένη. Μετά τη δουλειά συνάντησε τυχαία έναν παλιό γνωστό που είχε τσακωθεί χρόνια πριν και έκαναν μια ωραία κουβέντα, σχεδόν σαν να μην είχε συμβεί ποτέ τίποτα κακό μεταξύ τους.

Αλλά σήμερα, όλα αυτά είχαν αντιστραφεί στο μυαλό της. Ήταν υπερβολικά απασχολημένη στην δουλειά και ο συνάδελφός της, της ζήτησε να βιαστεί με έναν τρόπο που η Σύλβια αισθάνθηκε ότι ήταν αγενής. Αυτό την έκανε να αισθάνεται άδεια και ευάλωτη. Στη συνέχεια, όταν έφτασε στο αυτοκίνητό της, είδε ότι είχε ένα σκασμένο λάστιχο. Σε εκείνο το σημείο η Σύλβια ξέσπασε σε δάκρυα. Έχοντας αισθήματα οργής για τους άλλους ανθρώπους που της συμπεριφέρθηκαν άσχημα, ​​για αυτούς που της έσκασαν το λάστιχο και για τον εαυτό της για όλα αυτά, άφησε το αυτοκίνητό της όπως ήταν και πήρε ταξί για να επιστρέψει σπίτι, παρόλο που ήταν ένα έξοδο εκτός του προϋπολογισμού της.

Τώρα, με το κεφάλι της ανάμεσα στα χέρια της, η Σύλβια είναι καταβεβλημένη από αισθήματα οργής και πόνου. Δάκρυα κυλούν στα μάγουλά της. «Πάλι εδώ, ολομόναχη. Γιατί δεν μπορώ να εμπιστευθώ κανέναν; Γιατί με μισεί τόσο πολύ ο κόσμος;» λέει κλαίγoντας με απελπισία.

Θεραπευτική προσέγγιση για την οριακή διαταραχή προσωπικότητας

Το ενδιαφέρον είναι ότι, παρ’ όλο που η παιδική συναισθηματική παραμέληση δεν αναφέρεται γενικά ως παράγοντας που συμβάλλει στην εμφάνιση της οριακής διαταραχής προσωπικότητας, η πιο αποτελεσματική μέθοδος θεραπείας που έχει εντοπιστεί μέχρι σήμερα από έρευνες και που στοχεύει συγκεκριμένα στην αντιμετώπιση των βασικών συμπτωμάτων της παιδικής συναισθηματικής παραμέλησης, είναι η διαλεκτική συμπεριφορική θεραπεία (Dialectical Behavior Therapy) ή αλλιώς DBT.

Η  διαλεκτική συμπεριφορική θεραπεία (DBT) οδηγεί στη μάθηση ενός συνδυασμού, ενσυνειδητότητας, διαπροσωπικών δεξιοτήτων, διαχείρισης θλίψης και ελέγχου των συναισθημάτων. Πρόκειται για μία πολύ συγκεκριμένη, δομημένη μέθοδο, η οποία σας βοηθά να αρχίσετε να παρεμβαίνετε μεταξύ των συναισθημάτωνκαι των ενεργειών σας, έτσι ώστε να μπορέσετε να γίνετε λιγότερο συναισθηματικά παρορμητικοί και να μάθετε να ελέγχετε τις αντιδράσεις και τις συμπεριφορές σας στις σχέσεις αλλά και στον εσωτερικό σας κόσμο.

Μελέτες δείχνουν ότι ακόμη και αν η οριακή διαταραχή προσωπικότητας (BPD) είναι αρκετά επώδυνη και δύσκολη, είναι δυνατόν να μπορέσετε να μειώσετε τα συμπτώματα της και να γίνετε πιο σταθεροί και ανθεκτικοί συναισθηματικά, με αφοσιωμένη και επίμονη δουλειά και με αποτελεσματική βοήθεια με την πάροδο του χρόνου.

Έτσι, υπάρχει ελπίδα για την Σύλβια. Μπορεί να μάθει ότι τα συναισθήματα της δεν είναι κακά και ότι στην πραγματικότητα την εμπλουτίζουν και την καθοδηγούν, εάν μάθει τις δεξιότητες που έχασε στην παιδική της ηλικία. Μπορεί να μάθει ότι δεν είναι λάθος ή κακιά. Μπορεί να συνειδητοποιήσει ότι ο κόσμος δεν την μισεί.

Αλλά για να αποφασίσει η Σύλβια να αναλάβει δράση για να αλλάξει τη ζωή της, χρειάζεται να συνειδητοποιήσει μία αλήθεια ζωτικής σημασίας που εσείς και εγώ ήδη γνωρίζουμε: Ότι έχει αξία σαν άνθρωπος.


Πηγή: psychcentral.com
Aπόδοση – Επιμέλεια: Psychologynow.gr
Συγγραφέας: Jonice Webb, Ph.D.
* Το περιεχόμενο του Psychologynow.gr δεν παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες, ούτε κάνει διαγνώσεις. Αν αντιμετωπίζετε ψυχολογικές δυσκολίες απευθυνθείτε σε έναν ψυχολόγο.

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...