Η παρακολούθηση βίαιων σκηνών κατά την προσχολική ηλικία μπορεί να οδηγήσει σε μεταγενέστερους κινδύνους ψυχολογικής και ακαδημαϊκής εξασθένησης μέχρι και πριν από την έναρξη του γυμνασίου.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Αναπτυξιακής και Συμπεριφορικής Παιδιατρικής.
Μέχρι τώρα δεν ήταν σαφές σε ποιο βαθμό η έκθεση σε τυπικό βίαιο περιεχόμενο οθόνης στην πρώιμη παιδική ηλικία, μια ιδιαίτερα κρίσιμη φάση στην ανάπτυξη του εγκεφάλου, μπορεί να προβλέψει μεταγενέστερη ψυχολογική δυσφορία και ακαδημαϊκούς κινδύνους, δήλωσε η Παγκάνι.
Η ανίχνευση πρώιμων τροποποιήσιμων παραγόντων που επηρεάζουν τη μετέπειτα ευημερία ενός παιδιού είναι ένας σημαντικός στόχος για τη λήψη ατομικών και κοινοτικών πρωτοβουλιών υγείας και η ψυχολογική προσαρμογή και τα ακαδημαϊκά κίνητρα είναι απαραίτητα στοιχεία για την επιτυχή μετάβαση στην εφηβεία, προσθέτει. Συνεπώς, θέλαμε να διαπιστώσουμε τη μακροπρόθεσμη επίδραση της τυπικής έκθεσης σε βίαιες σκηνές στην οθόνη σε παιδιά προσχολικής ηλικίας και φυσιολογικής ανάπτυξης, με βάση αρκετούς βασικούς δείκτες προσαρμογής των νέων στην ηλικία των 12 ετών.
Για να γίνει αυτό, η Παγκάνι και η ομάδα της εξέτασαν τις βίαιες σκηνές που οι γονείς ανέφεραν ότι είδαν τα παιδιά τους μεταξύ 3 1/2 και 4 1/2 ετών και στη συνέχεια έκαναν follow up όταν τα παιδιά έφτασαν στην ηλικία των 12 ετών.
Στη συνέχεια, λήφθησαν δύο αναφορές: πρώτον, για το τι παρατήρησαν οι εκπαιδευτικοί και δεύτερον, για το πώς τα ίδια τα παιδιά κατά το τέλος της ΣΤ’ τάξης Δημοτικού, περιέγραψαν την ψυχολογική και ακαδημαϊκή τους πρόοδο. Σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους του ίδιου φύλου που δεν εκτέθηκαν σε βίαιες σκηνές στην οθόνη, τα αγόρια και τα κορίτσια που εκτέθηκαν σε τυπικό βίαιο περιεχόμενο ήταν πιο πιθανό να βιώσουν επακόλουθες αυξήσεις της συναισθηματικής δυσφορίας, δήλωσε η Παγκάνι.
Τα συγκεκριμένα παιδιά παρουσίασαν επίσης μειώσεις στη συμμετοχή στην τάξη, τα ακαδημαϊκά επιτεύγματα και τα ακαδημαϊκά κίνητρα μέχρι το τέλος της έκτης τάξης, πρόσθεσε. Για τους νέους, η μετάβαση στο Γυμνάσιο αντιπροσωπεύει ήδη ένα κρίσιμο στάδιο στην ανάπτυξή τους ως έφηβοι. Το να αισθάνονται θλίψη και άγχος και να εμφανίζουν ρίσκο ακαδημαϊκών δυσκολιών τείνει να περιπλέξει την κατάστασή τους.
Oι ερευνητές κατέληξαν στα συμπεράσματά τους αφού εξέτασαν δεδομένα από μια ομάδα παιδιών που γεννήθηκαν το 1997 ή το 1998 και αποτελούν μέρος της Διαχρονικής Μελέτης του Κεμπέκ για την Ανάπτυξη του Παιδιού, που συντονίζεται από το Institut de la Statistique du Québec.
Διαβάστε σχετικά: Πως να αναγνωρίσεις τα σημάδια επικίνδυνης συμπεριφοράς σε ένα μικρό παιδί
Μελετήθηκαν σχεδόν 2.000 παιδιά
Συνολικά, οι γονείς 978 κοριτσιών και 998 αγοριών συμμετείχαν στη μελέτη της τηλεθέασης βίαιων σκηνών στην προσχολική ηλικία. Στην ηλικία των 12 ετών, τα παιδιά και οι δάσκαλοί τους βαθμολόγησαν τα ψυχοκοινωνικά και ακαδημαϊκά επιτεύγματα, τα κίνητρα και τη συμμετοχή των παιδιών στις δραστηριότητες της τάξης.
Στη συνέχεια, η ομάδα της Παγκάνι ανέλυσε τα δεδομένα για να εντοπίσει τυχόν σημαντική σχέση μεταξύ προβλημάτων με αυτές τις πτυχές και του βίαιου περιεχομένου οθόνης στο οποίο εκτέθηκαν στο νηπιαγωγείο, ενώ προσπάθησε να εξηγήσει όσο το δυνατόν περισσότερες πιθανές προκαταλήψεις και συνυπάρχουσες επιρροές. Στόχος μας ήταν να εξαλείψουμε τυχόν προϋπάρχουσες δυσκολίες των παιδιών ή των οικογενειών που θα μπορούσαν να δώσουν μια εναλλακτική εξήγηση ή να ρίξουν ένα διαφορετικό φως στα αποτελέσματά μας, δήλωσε η Παγκάνι.
Η παρακολούθηση τηλεόρασης είναι ένα κοινό χόμπι της πρώιμης παιδικής ηλικίας και μερικά από τα παιδιά στη μελέτη εκτέθηκαν σε βία, ενώ άλλα όχι. Η ψυχολογική και ακαδημαϊκή εξασθένηση των παιδιών προκαλεί αυξανόμενη ανησυχία στους εργαζόμενους στον τομέα της εκπαίδευσης και της δημόσιας υγείας. Σύμφωνα με την Παγκάνι, τα προβλήματα κατά την έναρξη του γυμνασίου έχουν τις ρίζες τους στην πρώιμη παιδική ηλικία.
Ταύτιση με φανταστικούς χαρακτήρες
Τα παιδιά προσχολικής ηλικίας τείνουν να ταυτίζονται με χαρακτήρες στην τηλεόραση και να αντιμετωπίζουν όλα όσα βλέπουν ως πραγματικά, δήλωσε η Παγκάνι. Συγκεκριμένα, είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε χιουμοριστικές απεικονίσεις ένδοξων ηρώων και κακοποιών που χρησιμοποιούν τη βία ως δικαιολογημένο μέσο για την επίλυση προβλημάτων.
Επιπλέον προσθέτει η επαναλαμβανόμενη έκθεση σε γρήγορες σκηνές δράσης που προκαλούν αδρεναλίνη και σαγηνευτικά ειδικά εφέ θα μπορούσε να ενισχύσει τις πεποιθήσεις, τις στάσεις και τις εντυπώσεις ότι η συνήθης βία στις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις είναι ‘φυσιολογική’. Τέλος, η εκμάθηση βασικών κοινωνικών δεξιοτήτων με εσφαλμένο τρόπο μπορεί να δυσκολέψει την προσαρμογή στο σχολείο.
Ακριβώς όπως το να βλέπεις βία στην πραγματική ζωή, η επανειλημμένη έκθεση σε έναν εχθρικό και βίαιο κόσμο που κατοικείται μερικές φορές από παράξενα πλάσματα θα μπορούσε να προκαλέσει φόβο και άγχος και να οδηγήσει αυτά τα παιδιά να αντιληφθούν την κοινωνία ως επικίνδυνη και τρομακτική προσθέτουν οι ερευνητές.
Αυτό με τη σειρά του μπορεί να οδηγήσει στην παγίωση υπερβολικών αντιδράσεων σε διφορούμενες κοινωνικές καταστάσεις. Στα νηπιαγωγεία, ο αριθμός των ωρών σε μια μέρα είναι περιορισμένος και όσο περισσότερα παιδιά εκτίθενται σε επιθετικές αλληλεπιδράσεις στις οθόνες, τόσο περισσότερο μπορεί να πιστεύουν ότι είναι φυσιολογικό να συμπεριφέρονται με αυτόν τον τρόπο.
Ωστόσο καταλήγει η έρευνα, η έκθεση σε πιο κατάλληλες κοινωνικές καταστάσεις, μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αναπτύξουν βασικές κοινωνικές δεξιότητες που αργότερα θα είναι χρήσιμες και τελικά θα διαδραματίσουν βασικό ρόλο στην προσωπική και οικονομική τους επιτυχία.
Έρευνα: Prospective associations between preschool exposure to violent televiewing and psycho-social and academic risks in early adolescent boys and girls, Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics (2022).
Απόδοση: Κατερίνα Κακουλάκη, Σχολική/Εκπαιδευτική Ψυχολόγος
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
