Ένα βασικό χαρακτηριστικό των ζωντανών συστημάτων είναι η προσπάθεια συνέχιση τους. Ως ζωντανός οργανισμός, η οικογένεια συμβάλλει με διάφορους τρόπους στη διατήρηση της. Από τη στιγμή της σύστασης της, με τον γάμο, ξεκινά μία προσπάθεια οριοθέτησης του νέου συστήματος από τα προηγούμενα συστήματα, στα οποία ανήκε το ζευγάρι.
Ο χώρος του σπιτιού για παράδειγμα, το μέσα και το έξω, η προσβασιμότητα στο σπίτι, ποιος έχει κλειδιά είναι στοιχεία που ορίζουν την προστασία του φυσικού χώρου της οικογένειας. Ο φυσικός χώρος προσφέρει ένα πρώτο βασικό όριο στο νέο σύστημα, για να ξεκινήσει την ύπαρξη του.
Μέσα στον φυσικό χώρο μπορούν να αναπτυχθούν και τα συμβολικά όρια, όπως οι αξίες και η ιδεολογία της οικογένειας, που ορίζουν τον ψυχολογικό χώρο της οικογένειας. Ο χώρος ορίζει το πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορεί να λειτουργήσει και να αναπτυχθεί μία οικογένεια.
Όρια χώρου υπάρχουν και μέσα στο σπίτι, για τα μέλη της ίδιας οικογένειας. Όσο πιο μικρό είναι ένα παιδί, τόσο πιο περιορισμένος και ελεγχόμενος είναι ο χώρος του. Ξεκινάει από την κούνια και το δωμάτιο του, όπου η πόρτα παραμένει ανοιχτή, για να έχουν πρόσβαση οι γονείς στις ανάγκες του. Καθώς μεγαλώνει, ανοίγει το πλαίσιο του παιδιού, για να το εμπεριέξει. Κινείται και σε εξωτερική συστήματα, όπως το σχολικό και το φιλικό.
Διαβάστε σχετικά: Οριοθετώντας τη σχέση μας με το παιδί
Σταδιακά, αυξάνεται η ανεξαρτησία του από τους γονείς. Στην εφηβεία, η πόρτα του εφήβου κλείνει, για να οριοθετήσει και τον φυσικό και τον ψυχικό του χώρο. Είναι ένα εξελικτικό στάδιο που δηλώνει τη διαφοροποίηση του από τους γονείς. Για να μπούμε σε μία κλειστή πόρτα, πρέπει πρώτα να χτυπήσουμε και να μας επιτραπεί η είσοδος.
Με τον ίδιο τρόπο, μαθαίνουμε με λεκτικούς ή μη λεκτικούς κανόνες ότι δεν έχουμε πρόσβαση στο δωμάτιο των γονιών, σε συγκεκριμένα συρτάρια ή σε χρήματα, χωρίς πρώτα να ρωτήσουμε ή να ενημερώσουμε. Προβλήματα προκαλούνται, όταν το ζευγάρι δεν έχει διαφοροποιηθεί από τις πατρικές τους οικογένειες, στις οποίες επιτρέπει την εμπλοκή σε θέματα που άπτονται του ζευγαριού.
Κλειδιά που μένουν πάνω στην πόρτα, εύκολη πρόσβαση στους χώρους τους σπιτιού από τους παππούδες, εμπλοκή τους σε θέματα του ζευγαριού, των παιδιών, του φαγητού ναρκοθετούν τη σχέση του ζευγαριού.
Συχνά, στη θεραπευτική διαδικασία οι άνθρωποι καλούνται να βάλουν όρια που δεν μπόρεσαν να θέσουν οι γονείς τους και να επαναπροσδιορίσουν μέσα τους τους ρόλους των γονιών και των παππούδων. Ορίζοντας εκ νέου τις σχέσεις στην πατρική μας οικογένεια, μπορούμε να ορίσουμε με νέους όρους τις σχέσεις στη δική μας πυρηνική οικογένεια.
Βιβλιογραφία:
Παπαδιώτη- Αθανασίου, Β. (2006). Οικογένεια και όρια. Συστημική Προσέγγιση. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
Εάν δυσκολεύεσαι να χαρείς κάτι θετικό στη ζωή σου και δεν συνεργάζεσαι ήδη με κάποιο ψυχολόγο/ψυχοθεραπευτή, ξεκίνα σήμερα. Επικοινώνησε με έναν ψυχολόγο στον #ΜyPsychologist, τον έγκυρο Επαγγελματικό Οδηγό Ειδικών Ψυχικής Υγείας!
