Έχουν τα μοναχοπαίδια διαφορετική προσωπικότητα από τα παιδιά με αδέρφια;

Μία νέα έρευνα θέλει να διαλύσει τους μύθους για το μοναχοπαίδι.

Η μοίρα του μοναχοπαιδιού έχει συζητηθεί εδώ και πολύ καιρό, με μεγάλο ενδιαφέρον στη θεωρία της προσωπικότητας του Άλφρεντ Άντλερ. Ο Άντλερ ήταν εκείνος που πρώτος ερεύνησε τη συσχέτιση της σειράς γέννησης με τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα που φέρουν τα αδέρφια αλλά και τα παιδιά που δεν έχουν αδέρφια σε όλη τους τη ζωή.

Δεκαετίες αργότερα, η έρευνα για την επίδραση της σειράς γέννησης στην προσωπικότητα, δεν κατάφερε να δημιουργήσει αξιόπιστες διακρίσεις μεταξύ των μεγαλύτερων, μεσαίων και νεότερων παιδιών. Εν μέρει, η έλλειψη σαφών διαφοροποιήσεων μπορεί να αντανακλά την πολυπλοκότητα εντός των οικογενειών με βάση το φύλο του παιδιού, την ηλικία των γονέων, την ηλικία του παιδιού και μια σειρά από άλλες ιδιότητες των σχέσεων μέσα στις οικογένειες. Οι συγκρίσεις παιδιών με αδέρφια με μοναχοπαίδια γίνονται έτσι ακόμη πιο περίπλοκες.

Η Θεωρία του Μοναχοπαιδιού

Σε αυτό που θα μπορούσε να ονομαστεί τώρα η οριστική μελέτη σύγκρισης της προσωπικότητας των μοναχοπαίδων με εκείνων που έχουν αδέρφια, η Σαμάνθα Στρόνγκ και οι συνεργάτες της από το Πανεπιστήμιο του Auckland (2019) ξεκίνησαν να ερευνούν το θέμα. Άρχισαν την αναζήτησή τους με την παρατήρηση ότι τα μοναχοπαίδια μπορεί πράγματι να έχουν μια σειρά από πιθανά πλεονεκτήματα λόγω του ότι είναι το μόνο επίκεντρο των γονιών τους, που κυμαίνεται από οικονομικά έως συναισθηματικά.

Από την άλλη πλευρά, η «στέρηση αδερφού» μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ανάπτυξη της προσωπικότητάς του, λόγω της απώλειας των εμπειριών κοινωνικοποίησης με τα άλλα παιδιά στο σπίτι.

Συνολικά, λοιπόν, η Στρόνγκ και οι συνεργάτες της προτείνουν ότι τα μοναχοπαίδια «θα είναι πιο κακομαθημένα και εγωκεντρικά, χωρίς κοινωνικές δεξιότητες και με υψηλό άγχος». Ωστόσο, μπορεί να ισχύει και το αντίθετο. Επειδή είναι ο μόνος αποδέκτης της προσοχής και των πόρων της οικογένειας, θα πρέπει επίσης να είναι «πιο ώριμοι και να τα πηγαίνουν καλύτερα ακαδημαϊκά».

Η έλλειψη άλλων παιδιών στο σπίτι μπορεί επίσης να τα οδηγήσει να «εμπλακούν σε πιο ευφάνταστο παιχνίδι». Ωστόσο, με τις δημοσκοπήσεις να δείχνουν σταθερά ότι οι οικογένειες με μοναχοπαίδια θεωρούνται λιγότερο επιθυμητές στις ΗΠΑ, συν τα αρνητικά προσωπικά χαρακτηριστικά που οι περισσότεροι άνθρωποι συνδέουν με μοναχοπαίδια, ακόμη και «οι ψυχολόγοι περιμένουν χειρότερη πρόγνωση» για αυτά.

Παρ’ όλο που οι προηγούμενοι ερευνητές απέτυχαν να καθορίσουν αξιόπιστες διαφορές προσωπικότητας που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν αυτούς τους αρνητικούς χαρακτηρισμούς, οι συγγραφείς της έρευνας σημειώνουν ότι η προηγούμενη εργασία περιοριζόταν από μικρά μεγέθη δειγμάτων και ασυνέπειες στις μετρήσεις.

Ιδιαίτερα τα μικρά μεγέθη δειγμάτων θα μπορούσαν να αποτελέσουν πρόβλημα, δεδομένου ότι οι συγκρίσεις με μοναχοπαίδια και εκείνων με αδέρφια, γίνονται πιο περίπλοκες λόγω της διαφορετικής σύνθεσης των οικογενειών. Η μελέτη της Στρόνγκ σχεδιάστηκε για να ξεπεράσει αυτούς τους περιορισμούς.

Διαβάστε σχετικά: Μοναχοπαίδια: τι σημαίνει στην πραγματικότητα να είσαι το μόνο παιδί στην οικογένεια;

Μια ευρύτερη ματιά στο Μοναχοπαίδι

Έχοντας αυτό το υπόβαθρο κατά νου, ίσως αναρωτιέστε πώς η Στρόνγκ και οι συνεργάτες της θα μπορούσαν ενδεχομένως να ξεπεράσουν όλες τις πιθανές περιπλοκές της ανακάλυψης του τρόπου με τον οποίο διαφέρουν τα μόνα παιδιά από τους συνομήλικούς τους σε οικογένειες με πολλά παιδιά.

Αρχικά, οι συγγραφείς μπόρεσαν να επωφεληθούν από ένα εκτεταμένο πολυετές δείγμα ενηλίκων από τη Νέα Ζηλανδία, που αντιπροσωπεύει όλους τους ενήλικες που έχουν δικαίωμα ψήφου. Το 2016, το δείγμα περιελάμβανε σχεδόν 21.000 ενήλικες κατά μέσο όρο ηλικίας 50 ετών (63% γυναίκες), εκ των οποίων το 88% αναγνωριζόταν ως Ευρωπαίοι της Νέας Ζηλανδίας.

Για τη μέτρηση της προσωπικότητας, οι ερευνητές του Ώκλαντ ζήτησαν από τους συμμετέχοντες να συμπληρώσουν ένα σύντομο ερωτηματολόγιο μοντέλου πέντε παραγόντων, το οποίο αξιολόγησε τα συστατικά στοιχεία:

Άνοιγμα στην εμπειρία («Έχω ζωηρή φαντασία»)

Ευσυνειδησία («Κάνω τις μικροδουλειές αμέσως»)

Εξωστρέφεια («Είμαι η ζωή του πάρτι»)

Συμφωνία («Συμπαθώ με τα συναισθήματα των άλλων»)

Και νευρωτισμός («Έχω συχνές εναλλαγές διάθεσης»)

Προσθέτοντας τον έκτο παράγοντα που χρησιμοποιείται συχνά στις μελέτες προσωπικότητας, την Ειλικρίνεια-Ταπεινοφροσύνη, οι συγγραφείς συμπεριέλαβαν επίσης στοιχεία όπως «Μου αξίζουν περισσότερα πράγματα στη ζωή».

Έχετε ήδη αρχίσει να κατασκευάζετε τις δικές σας υποθέσεις σχετικά με το τι μπορεί να ανακάλυψαν οι συγγραφείς; Αυτός ο τελευταίος παράγοντας για το ότι «αξίζω περισσότερα από όλους τους άλλους» σας φάνηκε να ισχύει καθώς σκεφτόσασταν τα αισθήματα του μοναχοπαιδιού; Φαντάζεστε ότι οι άνθρωποι που μεγαλώνουν με άλλα παιδιά στο σπίτι είναι ικανοί να δείχνουν ενσυναίσθηση

Αν ναι, τότε θα εκπλαγείτε όταν μάθετε ότι τα μοτίβα χαρακτηριστικών της προσωπικότητας σε όλες τις ηλικιακές ομάδες για τα μοναχοπαίδια ήταν σχεδόν αδιάκριτα από τα πρότυπα στην ενήλικη ζωή που έδειχναν άτομα από νοικοκυριά με πολλά παιδιά.

Τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του νευρωτισμού και της ανοιχτότητας διέφεραν ανάλογα με την ηλικιακή ομάδα, δείχνοντας ελαφρές πτώσεις στη μετέπειτα ενήλικη ζωή και η ειλικρίνεια-ταπεινότητα είχε ανοδική τάση. Ωστόσο, η σύγκριση μεταξύ αδελφών και μη αδερφών, έδωσε διαφορές που ήταν αμελητέες ή, όπως συμπεραίνουν οι συγγραφείς «πάρα πολύ μικρές».

Αμελητέα δεν σημαίνει ασήμαντη όμως, και ορισμένες συγκρίσεις απέδωσαν «στατιστικά σημαντικές» διαφορές. Ωστόσο, με ένα τόσο μεγάλο δείγμα, υπάρχει ένα χαμηλό όριο για να δείξουμε ότι η μία μέση βαθμολογία διαφέρει από την άλλη. Με άλλα λόγια, όπως σημειώνουν οι συγγραφείς, υπάρχει 52,5% πιθανότητα ένα μοναχοπαίδι να έχει χαμηλότερη ειλικρίνεια-ταπεινότητα από ένα με αδέρφια, που συγκρίνεται με την 92% πιθανότητα ένας άντρας να είναι ψηλότερος από μια γυναίκα.

Σύμφωνα με τα λόγια τους, «Ακόμα κι αν οι άνθρωποι ήταν αρκετά οξυδερκείς ώστε να παρατηρήσουν φυσικά μια τόσο μικρή διαφορά προσωπικότητας, δεν θα δικαιολογούσε την έκταση των αρνητικών πεποιθήσεων για τα μοναχοπαίδια».

Είστε έτοιμοι να εγκαταλείψετε αυτόν τον μύθο;

Η μελέτη της Νέας Ζηλανδίας υποστηρίζει ότι αν δεν είχατε ποτέ κάποιον να γιορτάσετε την Ημέρα Αδελφών, δεν υπάρχει τίποτα κακό με εσάς. Ακόμα όμως κι αν στέλνετε ευχετήριες κάρτες στα αδέρφια σας, αυτό σημαίνει ότι απολαμβάνετε μια ισόβια καλύτερα προσαρμοσμένη προσωπικότητα από τα μοναχοπαίδια φίλους σας; Είναι πιο σημαντική όμως, η σειρά γέννησής σας και η ιδιότητα του μοναχοπαιδιού που επηρεάζει τη μοίρα σας;

Η θέση του παιδιού στην οικογένεια είναι αναμφισβήτητα βασικό συστατικό της ταυτότητας στην οποία ωριμάζουν οι άνθρωποι ως ενήλικες. Θα είστε πάντα εκείνο το μέλος της νεότερης γενιάς του οποίου η θέση καθορίζεται από το πότε σας απέκτησαν οι γονείς σας και πόσα άλλα παιδιά απέκτησαν επίσης, ακόμα κι αν αυτά τα άλλα παιδιά προέρχονταν από έναν ή δύο διαφορετικούς γονείς.

Ωστόσο, με βάση τα ευρήματα αυτής της έρευνας, δεν υπάρχει λόγος να εξομοιώσετε αυτό το τυχαίο γεγονός της γέννησής σας με τις μακροπρόθεσμες προοπτικές σας στη ζωή. Επιπλέον, οι διαφορές μεταξύ των ηλικιακών ομάδων που αποκαλύφθηκαν σε αυτή τη μελέτη επιβεβαιώνουν προηγούμενες μελέτες που έδειχνε ότι η προσωπικότητα μπορεί να αλλάξει στην ενήλικη ζωή.

Συνοψίζοντας, μπορεί να είναι διασκεδαστικό να σκέφτεστε ότι το να είσαι μοναχοπαίδι ή μη, βοηθά να προσδιορίσετε τον ενήλικα που είστε σήμερα. Ωστόσο, με βάση τα ευρήματα της Νέας Ζηλανδίας, μπορεί επιτέλους να είναι καιρός να δείτε την προσωπική σας ανάπτυξη ως συνάρτηση πολλών άλλων ιδιοτήτων που συμβάλλουν στο ποιος/α είστε καθώς συνεχίζετε το δικό σας μοναδικό ταξίδι της ζωής σας.

Έρευνα: Only children in the 21st century: Personality differences between adults with and without siblings are very, very small. Journal of Research in Personality, 83.
Απόδοση: Καισαρίδου Αλκμήνη, Ψυχολόγος
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή