PsychologyNow Team

Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τη σχέση με τα ναρκισσιστικά μέλη της οικογένειας;

Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε τη σχέση με τα ναρκισσιστικά μέλη της οικογένειας;

PsychologyNow Team
γυναίκα σκέφτεται πως μπορεί να διαχειριστεί τη σχέση με τα ναρκισσιστικά μέλη της οικογένειας
Image credit: MART PRODUCTION / pexels.com

Αν ένα μέλος της οικογένειάς σας έχει ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας, ίσως είναι χρήσιμο να γνωρίζετε πότε να διατηρήσετε την επαφή και πότε να κόψετε κάθε δεσμό μαζί του.


Μπορεί να αναρωτιέστε αν η σχέση σας με κάποιο αγαπημένο πρόσωπο με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας έχει ξεπεράσει τα όρια. Είτε είναι αδερφός ή αδερφή, γονιός ή κάποιος άλλος συγγενής, μπορεί να σας είναι δύσκολο να διαχειριστείτε συγκρούσεις – ειδικά όταν το άτομο εμφανίζει ναρκισσιστικά χαρακτηριστικά και συμπεριφορές. Επίσης, μπορεί να είναι πολύ οδυνηρό να μεγαλώνει κανείς με έναν υποτιμητικό γονιό ή νιώθοντας ότι είναι ανεπιθύμητος.

Αν βιώνετε κάτι τέτοιο, είναι απολύτως φυσιολογικό να νιώθετε μπερδεμένοι και διστακτικοί ως προς το τι να κάνετε. Υπάρχουν τρόποι να εξετάσετε πιο λεπτομερώς την κατάσταση, να θέσετε αναγκαία όρια και μετά να αποφασίσετε πώς θα προχωρήσετε με τη σχέση.

Λόγοι υπέρ του περιορισμού ή και της διακοπής της επαφής

Ένα μέλος της οικογένειας με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας μπορεί να δυσκολεύεται να εδραιώσει μια αυθεντική σχέση μαζί σας. Παρόλο που δεν βιώνουν όλοι τη ναρκισσιστική διαταραχή με τον ίδιο τρόπο, είναι πιθανό να έχουν περιορισμένη ενσυναίσθηση και να βασίζονται σε τακτικές χειραγώγησης. Επίσης, μπορεί να έχουν μια μεγαλειώδη αίσθηση του εαυτού τους και να πιστεύουν ότι πρέπει να αντιμετωπίζονται ως καλύτεροι από εσάς ή άλλους.

Αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να είναι δύσκολα για οποιονδήποτε έρχεται σε επαφή μαζί τους. Είναι ακόμα πιο δύσκολο όταν είναι κάποιος που υποτίθεται ότι πρέπει να νοιάζεται για εσάς άνευ όρων και να σας προστατεύει, εξηγεί η Σίμπιλ Κάμιν, αναγνωρισμένη επαγγελματίας σύμβουλος.

Ωστόσο, η ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας δεν είναι προσωπική επιλογή. Αυτές οι συμπεριφορές που μπορεί να σας πληγώνουν είναι συμπτώματα αυτής της πάθησης και, στις περισσότερες περιπτώσεις, το άτομο δεν τις συνειδητοποιεί ή δεν μπορεί να τις διορθώσει.

Αυτό, ίσως, να το κάνει ακόμα πιο δύσκολο για εσάς. Αυτός και άλλοι λόγοι μπορεί να σας κάνουν να αναλογιστείτε αν θα πρέπει να κρατήσετε αποστάσεις ή ακόμα και να διακόψετε την επαφή με αυτό το άτομο.

Ακολουθούν ορισμένα παραδείγματα συμπεριφορών που μπορεί να σας κάνουν να εξετάσετε το ενδεχόμενο περιορισμού της επαφής με έναν ναρκισσιστή συγγενή.

1. Οι ανάγκες σας φαίνεται να μην παίζουν κανένα ρόλο

Όταν μιλάτε για τη ζωή σας, το αγαπημένο σας πρόσωπο μπορεί να μη σας δίνει σημασία ή να στρέφει τη συζήτηση προς τον εαυτό του. Μπορεί να αισθάνεστε χωρίς υποστήριξη, παραμελημένοι ή συναισθηματικά εγκαταλειμμένοι.

2. Δεν σέβεται τα όριά σας

Μπορεί να έχετε εκφράσει επανειλημμένα τις ανάγκες σας, αλλά ο συγγενής σας με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας να μην τις σέβεται. Μπορεί να αισθάνεστε φοβισμένοι, μπερδεμένοι ή ντροπιασμένοι, όταν συμβαίνει αυτό.

Μπορεί να αισθάνεστε ότι το να εκφράζετε αυτό που νιώθετε ή θέλετε δεν είναι αρκετό γι’ αυτούς, επομένως μια απόσταση ασφαλείας να σας φαίνεται ως η επόμενη καλύτερη λύση.

3. Νιώθετε ότι σας χρησιμοποιεί για τους πόρους σας

Κάποιος με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας μπορεί να χρησιμοποιήσει τακτικές χειραγώγησης, ώστε να αποκτήσει πρόσβαση στον χρόνο σας, στα χρήματά σας, στις διασυνδέσεις σας ή άλλους πόρους.

Μπορεί να αισθάνεστε ότι ο συγγενής σας με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας σας εκμεταλλεύεται, σας εξαπατάει ή ότι σας έχει παραπλανήσει.

4. Νιώθετε προδομένοι

Το συγγενικό σας πρόσωπο με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας μπορεί να χρησιμοποιήσει εκδικητικές τακτικές, όταν δεν κάνετε αυτά που θέλει, όπως το να σας πει ψέματα ή να ξεκινήσει μια εκστρατεία συκοφαντικής δυσφήμισης εναντίον σας.

Μπορεί να νιώθετε νευριασμένοι ή σοκαρισμένοι ή να έχετε χάσει άλλες σημαντικές διασυνδέσεις. Επίσης, μπορεί να παρατηρήσετε ότι αυτά τα άτομα έχουν την τάση να μπαίνουν στον ρόλο του θύματος, όταν θέλουν να κάνετε κάτι για λογαριασμό τους ή για να δικαιολογήσουν κάποιες από τις ενέργειές τους. Και αυτό θα μπορούσε να σας μπερδέψει.

5. Δεν νιώθετε ασφαλείς

Σε μερικές περιπτώσεις, άτομα με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας μπορεί να βιώσουν μια ναρκισσιστική κατάρρευση. Αυτό μπορεί να σας κάνει να αισθάνεστε τρομοκρατημένοι, σοκαρισμένοι ή υπερβολικά σε εγρήγορση, όταν βρίσκεστε κοντά τους.


Διαβάστε σχετικά: Πέντε πράγματα που μαθαίνει κάποιος με ναρκισσιστή γονιό


Πρέπει να διακόψετε κάθε επαφή με ένα άτομο με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας;

Είναι οικογένεια και τους αγαπάτε. Μπορεί να αισθάνεστε ότι τους το χρωστάτε να μείνετε κοντά τους, ή ότι δεν θέλετε να βλάψετε την οικογενειακή δυναμική με το να διακόψετε κάθε επαφή.

Είναι φυσιολογικό να αναρωτιέστε για όλα αυτά. Το να διακόψετε κάθε επαφή με την οικογένειά σας, μπορεί να είναι μια δύσκολη απόφαση.

Οι παρακάτω ερωτήσεις μπορεί να σας βοηθήσουν:

  • Πώς νιώθω πραγματικά όταν βρίσκομαι κοντά σε αυτό το πρόσωπο;
  • Μπορώ να μειώσω τις αλληλεπιδράσεις μου μαζί του;
  • Σε ποιους τομείς μπορώ να ενδυναμώσω τα όριά μου;
  • Θα μου προσφέρει ουσιαστική βοήθεια η ενδυνάμωση των ορίων μου;
  • Μπορώ να συνεχίσω γνωρίζοντας ότι μπορεί να μην αλλάξει ή ότι μπορεί να με πληγώσει πολύ;

Σε μερικές περιπτώσεις, η μειωμένη επαφή μπορεί να είναι η καλύτερη επιλογή για εσάς. Μπορεί ακόμα και να ξεκινήσετε με μειωμένη επαφή και να δείτε πώς αισθάνεστε, πριν διακόψετε κάθε επαφή με τον ναρκισσιστή συγγενή σας.

Αυτό μπορεί να γίνει:

  • Βάζοντας χρονικούς περιορισμούς στις συζητήσεις σας.
  • Φροντίζοντας να τον συναντάτε μόνο όταν είναι και άλλοι παρόντες.
  • Δίνοντας του χρήματα, μόνο όταν σας έχει επιστρέψει τα προηγούμενα.

Αν νιώθετε ότι τα έχετε προσπαθήσει όλα χωρίς όφελος, η διακοπή της επαφής μπορεί να είναι η επόμενη λύση.

Η διακοπή της επαφής είναι η καλύτερη επιλογή, όταν η διατήρηση της σχέσης με αυτό το άτομο καταστρέφει πολλούς τομείς της ζωής σας. Αυτοί οι τομείς μπορεί να είναι η σωματική σας υγεία, η συναισθηματική ή ψυχική σας υγεία, τα οικονομικά σας, η πνευματική ή η κοινωνική ευημερία σας, λέει η Κάμιν.

Αν η σωματική σας ασφάλεια βρίσκεται σε κίνδυνο, τότε η καλύτερη επιλογή είναι να δημιουργήσετε ένα σχέδιο ασφαλείας και να κόψετε κάθε επαφή, συμβουλεύει.

Πώς να διακόψετε κάθε επαφή

Υπάρχουν διάφοροι τρόποι με τους οποίους μπορείτε να μειώσετε ή να διακόψετε την επικοινωνία με έναν ναρκισσιστικό γονιό ή συγγενή.

1. Η τεχνική του γκρι βράχου

Αν αποφασίσετε να αφιερώσετε λίγο χρόνο πριν διακόψετε την επαφή, η τεχνική του γκρι βράχου μπορεί να σας βοηθήσει.

Σε αυτήν την τεχνική επικοινωνίας, απαντάτε μόνο στις ερωτήσεις που πρέπει να απαντηθούν και το κάνετε με τον πιο βαρετό, μη συναισθηματικό τρόπο – τόσο ενδιαφέρον όσο ένας γκρίζος βράχος, λέει η Κάμιν.

Αυτό σημαίνει ότι δεν εμπλέκεστε σε διαφωνίες ή λεπτομερείς συζητήσεις.

2. Ενδυνάμωση ορίων

Μπορεί να σας φανεί χρήσιμο να προσδιορίσετε περιοχές, όπου μπορείτε να θέσετε πιο ξεκάθαρα όρια.

Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι παίρνετε το δικό σας αυτοκίνητο όταν πάτε για καφέ, αντί να πηγαίνετε με ένα. Μπορείτε, επίσης, να κανονίζετε το οικογενειακό τραπέζι σε κάποιο εστιατόριο της περιοχής, αντί στο σπίτι σας, αν έτσι νιώθετε πιο ασφαλείς, λέει η Κέιτι Ζίσκιντ, αναγνωρισμένη θεραπεύτρια γάμου και οικογένειας.

3. Σταδιακή μείωση επαφής

Μπορεί να είναι επώδυνο και για τους δυο σας αν διακόψετε την επαφή ξαφνικά. Μπορεί εκείνοι να μην έχουν τις συναισθηματικές δεξιότητες να εκφράσουν αυτό το πένθος κατάλληλα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν το νιώθουν. Αντ’ αυτού, μπορεί να θέλετε να δοκιμάσετε να μειώσετε σταδιακά την επαφή και να εστιάσετε στα θετικά.

Σκεφτείτε έναν τρόπο με τον οποίο μπορείτε να νιώσετε θετικά με αυτή τη σχέση. Συνήθως, υπάρχει έστω μια μικρή ποσότητα καλού σε κάθε σχέση και κάποια θετικά στοιχεία σε κάθε άτομο, ακόμα και αν επικοινωνείτε μόνο μια φορά τον μήνα και αυτό μέσω τηλεφώνου, σχολιάζει η Ζίσκιντ.

4. Γράψτε του ένα γράμμα

Μπορεί να σας φανεί βοηθητικό να γράψετε ένα ειλικρινές γράμμα, το οποίο δεν θα στείλετε, και ένα γράμμα «χωρισμού», το οποίο θα στείλετε, επισημαίνοντας πώς σας πλήγωσε και ποιες ανάγκες σας σας ωθούν να προχωρήσετε μπροστά. Όταν το στείλετε, σιγουρευτείτε ότι θα κρατήσετε τα όριά σας σταθερά. Αυτό, πολλές φορές, εξελίσσεται στο δύσκολο μέρος του σχεδίου, ειδικά όταν το άλλο άτομο επιμένει να επικοινωνήσει μαζί σας.

5. Προστατέψτε τον εαυτό σας

Σε μερικές περιπτώσεις, τα όρια και η μείωση της επαφής δεν είναι αρκετά. Μπορεί να χρειαστεί να αλλάξετε το νούμερό σας και το e-mail σας, να τον διαγράψετε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να ενημερώσετε άλλα αγαπημένα σας πρόσωπα για την απόφασή σας.

Μπορεί να φτιάξει η σχέση σας με ένα ναρκισσιστικό άτομο;

Είναι φυσιολογικό να υπάρχουν ελπίδες ότι η σχέση θα βελτιωθεί. Ωστόσο, μπορεί να είναι βοηθητικό να προσαρμόσετε τις προσδοκίες σας. Η χαμηλή αυτεπίγνωση είναι ένα από τα συμπτώματα της ναρκισσιστικής διαταραχής προσωπικότητας, το οποίο σημαίνει ότι δύσκολα αλλάζει η δυναμική της σχέσης.

Ο συγγενής σας μπορεί να αλλάξει, αλλά μόνο όταν συνειδητοποιήσει την επιβλαβή συμπεριφορά του, όταν πραγματικά θελήσει να βελτιώσει τα συμπτώματά του και να ζητήσει επαγγελματική βοήθεια. Δεν μπορεί να το κάνει για εσάς – πρέπει να το κάνει για τον εαυτό του. Ούτε μπορείτε να το κάνετε εσείς γι’ αυτόν.

Μπορεί να σας φανεί πιο θεραπευτικό να εστιάσετε στο δικό σας ταξίδι, ενώ διατηρείτε άλλες σχέσεις, οι οποίες μπορεί να βοηθούν τις συναισθηματικές σας ανάγκες.


Διαβάστε σχετικά: Το τραυματικό αποτύπωμα μιας ναρκισσιστικής σχέσης


Πώς να θεραπευτείτε, όταν διακόψετε κάθε επαφή

Αν φτάσατε μέχρι εδώ, μάλλον έχετε περάσει πολλά. Ασχέτως με το πώς νιώθετε τώρα, να ξέρετε ότι υπάρχει θεραπεία.

1. Ψυχοθεραπεία

Μερικές φορές είναι ωφέλιμο να δείτε τα πράγματα από την οπτική ενός ξένου. Και εδώ είναι που μπαίνει η ψυχοθεραπεία στο παιχνίδι.

Μπορεί να σας βοηθήσει να κατανοήσετε πώς η σχέση σας έχει επηρεάσει σε βαθύτερο επίπεδο και να αρχίσετε να αντιμετωπίζετε μερικές από αυτές τις συναισθηματικές ουλές. Η ψυχοθεραπεία μπορεί, επίσης, να σας βοηθήσει να αξιολογήσετε τους τρόπους με τους οποίους είχατε επιτρέψει αυτή τη δυναμική σχέσης, καθώς και να αναγνωρίσετε πράγματα που θα μπορούσατε να είχατε κάνει διαφορετικά. Η ψυχοθεραπεία είναι πάντα ένα καλό μέρος για ενδοσκόπηση, θεραπεία και ανάπτυξη, λέει η Έρικα Κρέιμερ, κοινωνική λειτουργός.

2. Δώστε χρόνο στον εαυτό σας

Η απώλεια παραμένει απώλεια, ακόμα και όταν αφορά κάποιον που σας πλήγωσε. Προσπαθήστε να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας και αφήστε τον χώρο και τον χρόνο να βοηθήσουν στην επεξεργασία της θλίψης σας. Μπορεί να σας φανεί χρήσιμο να γράφετε για τα συναισθήματά σας, να ελαφρύνετε το πρόγραμμα της δουλειά σας ή να μιλήσετε με αγαπημένα σας πρόσωπα.

3. Μάθετε περισσότερα για το ναρκισσισμό

Όπως και κάθε άλλη πάθηση ψυχικής υγείας, η ναρκισσιστική προσωπικότητα είναι μια περίπλοκη πάθηση. Μέρος της θεραπευτικής σας διαδικασίας μπορεί να περιλαμβάνει το να μάθετε περισσότερα για να κατανοήσετε τον ναρκισσισμό και να βρείτε μια ομάδα υποστήριξης.

Η διακοπή της επικοινωνίας με κάποιον είναι ένα δραστικό μέτρο και συνιστάται να χρησιμοποιείται ως έσχατη λύση, ειδικά όταν αφορά μέλη της οικογένειας.

Είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να μιλήσετε με αυτό το άτομο, να εδραιώσετε όρια και να δημιουργήσετε μια σχέση, η οποία να μην επηρεάζει αρνητικά τη ζωή σας, εξηγεί η Κρέιμερ.

Αλλά, αν το να κρατήσετε επαφές με έναν συγγενή με ναρκισσιστική διαταραχή προσωπικότητας είναι πολύ επώδυνο ή επιβλαβές, η διακοπή κάθε επαφής μπορεί να είναι η καλύτερη λύση για την ψυχική σας υγεία. Να θυμάστε ότι το κάνετε επειδή η λογική, η αυτοεκτίμηση και η ευημερία σας σημαίνουν περισσότερα για εσάς από το να διατηρείτε μια σχέση με ένα ναρκισσιστικό μέλος της οικογένειας.


Sof Andr
Απόδοση: Ανδριανάκη Σοφία – Μετάφραση ξενόγλωσσων άρθρων

Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, επιμελήτρια κειμένων
Πηγή

 

*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*

2. banner diafhmishs mypsychologist koino

Κάντε like στην σελίδα μας στο Facebook 
Ακολουθήστε μας στο Twitter 

Βρείτε μας στα...