Η αβεβαιότητα και η ανασφάλεια που δημιουργεί η οικονομική κρίση δεν επηρεάζει μόνο τους ενήλικες αλλά και τα παιδιά.
Μάλιστα, επειδή τα παιδιά δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν το μέγεθος και τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης, κινδυνεύουν να βιώσουν μεγαλύτερο άγχος από τους ενήλικες. Για αυτόν ακριβώς τον λόγο, οι γονείς, ανεξάρτητα από την δική τους ψυχολογική κατάσταση, πρέπει να προστατευόσουν τα παιδιά όσο καλύτερα μπορούν.
Τι μπορείτε, λοιπόν, να κάνετε;
1. Συζητήστε με το παιδί σας σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση.
Εξηγήστε του, ανάλογα με την ηλικία του, τις αλλαγές που βιώνει η χώρα και δώστε του την ευκαιρία να μιλήσει σχετικά με τα όσα ακούει στο σχολείο αλλά και από τους φίλους. Συχνά, μπορεί να έχει αντιληφθεί με λανθασμένο τρόπο τα όσα ακούει ή να ανησυχεί υπερβολικά για παράδειγμα για έναν φίλο που βλέπει ότι δεν μπορεί να συνεχίσει την προπόνηση λόγω οικονομικών δυσχερειών.
2. Εξηγήστε στο παιδί τα μελλοντικά σας σχέδια προκειμένου να αντιμετωπίσετε την κρίση.
Ανεξάρτητα με το αν θα μιλήσετε αναλυτικά στο παιδί σας ή σε ένα γενικότερο πλαίσιο, το θέμα είναι να νιώσει ότι το σχέδιό σας θα βοηθήσει την οικογένεια να αντεπεξέλθει στις μελλοντικές οικονομικές δυσκολίες. Μερικά παραδείγματα: «Αν και ο μισθός του μπαμπά έχει μειωθεί, η δουλειά του είναι σταθερή», «Έχουμε κάποια χρήματα στην άκρη που μας είναι αρκετά μέχρι να βρει η μαμά μια νέα δουλειά», «Επειδή τώρα είναι μια δύσκολη περίοδος, θα μείνουμε για λίγο καιρό με τον παππού και τη γιαγιά προκειμένου να μοιραζόμαστε τα έξοδα».
3. Η παιδική καθημερινότητα περνάει κρίση.
Ανεξάρτητα από τις αλλαγές που μπορούν να επιφέρουν τα οικονομικά προβλήματα είναι σημαντικό για τα παιδιά να συνεχίζουν να ακολουθούν το πρόγραμμα τους, όσον αφορά την εκπαίδευση, τον ύπνο, το παιχνίδι κ.τ.λ. Η συνέχιση μιας συγκεκριμένης ρουτίνας, έστω και τροποποιημένη, δημιουργεί ένα αίσθημα ασφάλειας. Όταν τα παιδιά διαισθάνονται ότι κάτι έχει αλλάξει στην ατμόσφαιρα του σπιτιού, επιζητούν περισσότερη φυσική επαφή και προσοχή. Γι’ αυτό λοιπόν, κατά την διάρκεια κρίσιμων περιόδων, οι γονείς έχουν έναν λόγο παραπάνω να δείχνουν την αγάπη τους και να περνούν περισσότερο χρόνο με τα παιδιά τους.
4. Μην ξεχνάτε να ενημερώνετε το παιδί σας για κάθε εξέλιξη σχετικά με την κρίση.
Εάν τα νέα είναι άσχημα, φροντίστε να είστε οι πρώτοι που θα τα εξηγήσετε στο παιδί σας, ώστε να έχει χρόνο να τα κατανοήσει αλλά και να καλύψει τυχόν απορίες του. Αντίστοιχα, εάν υπάρχουν ευχάριστες εξελίξεις μη διστάσετε να τις μοιραστείτε μαζί του.
5. Σε γενικές γραμμές, είναι σημαντικό να θυμάστε πως τα παιδιά έχουν ανάγκη από τη δική σας διαβεβαίωση ότι όλα θα πάνε καλά, ακόμα και αν χρειαστούν κάποιες αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες.
Τα παιδιά παρακολουθούν και αντιλαμβάνονται τα πάντα. Ακόμα και αν δεν συζητάτε μπροστά τους σχετικά με τους φόβους και τις ανησυχίες σας, εκείνα μπορεί να νιώσουν ότι κάτι κακό συμβαίνει. Τα παιδιά τείνουν να βλέπουν τα πράγματα ως άσπρο – μαύρο, αλλά και να παίρνουν στην κυριολεξία τα όσα τους λέτε. Αποφύγετε εκφράσεις όπως «δε θα έχουμε ψωμί να φάμε» ή «θα μείνουμε άστεγοι», προκειμένου να δείξετε στην άσχημη κατάσταση στην οποία βρίσκεστε.
6. Κλείστε την τηλεόραση.
Η υπερβολική έκθεση, όχι μόνο των παιδιών αλλά και εσάς των ίδιων, στις δίχως τέλος συζητήσεις για την οικονομική κρίση μπορεί να αυξήσει τα επίπεδα στρες και ανασφάλειας.
7. Η αισιοδοξία προσαρμόζεται.
Επειδή, όμως, για να μεταφέρουμε αισιόδοξα μηνύματα στο παιδί, πρέπει πρώτα να υιοθετήσουμε την ανάλογη οπτική και για τον εαυτό μας, πρωταρχικό χρέος των ενηλίκων είναι να φροντίζουν τον εαυτό τους και να διατηρούν την ψυχραιμία τους.
Μην ξεχνάτε ότι τα παιδιά έχουν δικαίωμα να είναι ενημερωμένα για τα όσα συμβαίνουν γύρω τους, αλλά και την υποχρέωση να συμβάλουν με τον δικό τους τρόπο στα της οικογένειας. Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως είναι σημαντικό να μη τους στερούμε την παιδικότητά τους, μπαίνοντας στη διαδικασία να τα επιφορτίζουμε με ευθύνες που δεν είναι αντίστοιχες της ηλικίας τους.
