Χρήσιμες τεχνικές για να μπορούν οι γονείς να βοηθήσουν το παιδί τους να αναπτύξει την ικανότητα αυτορρύθμισης.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας, πρέπει να είμαστε σε θέση να διαχειριζόμαστε τις σκέψεις και τη συμπεριφορά μας. Αυτό είναι απαραίτητο προκειμένου να πετυχαίνουμε τους στόχους μας και να έχουμε υγιείς σχέσεις με τους άλλους, ακόμη και αν υπάρχουν εμπόδια όπως περισπασμοί και παρορμήσεις.
Πρόκειται για την ικανότητα της αυτορρύθμισης η οποία αρχίζει να αναπτύσσεται μεταξύ της ηλικίας τριών και πέντε ετών.
Γιατί η ικανότητα της αυτορρύθμισης είναι σημαντική;
Η ικανότητα αυτορρύθμισης ενός παιδιού παίζει τεράστιο ρόλο στην επίτευξη βραχυπρόθεσμων αποτελεσμάτων, όπως το να κάνει και να διατηρεί φιλίες, να συμμετέχει στο σχολείο και να σημειώνει πρόοδο.
Η αυτορρύθμιση βοηθά τα παιδιά να συνεχίσουν μια εργασία ακόμα και σε δύσκολες συνθήκες και να διατηρούν τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά τους εστιασμένα στην επίτευξη του στόχου τους.
Για παράδειγμα, ένα παιδί που παίζει ένα παιχνίδι με τους φίλους του και που έχει την ικανότητα αυτορρύθμισης μπορεί να περιμένει τη σειρά του, να τηρεί τους κανόνες και να συνεχίζει να παίζει ακόμη και όταν χάνει. Αντιθέτως, ένα παιδί με ανεπαρκή αυτορρύθμιση μπορεί να αναστατώνεται εύκολα, να εκδηλώνει απογοήτευση και δυσλειτουργικότητα και να παθαίνει κρίσεις.
Αλλά μπορεί, επίσης, να υπάρξουν επιπλοκές αργότερα στη ζωή του. Η χαμηλή ικανότητα αυτορρύθμισης στην προσχολική ηλικία έχει συσχετιστεί με μια σειρά προβλημάτων στην ενήλικη ζωή, όπως ο τζόγος, η κατάχρηση ουσιών, η κακή υγεία, ο κακός ύπνος και η σημαντική αύξηση βάρους.
Η ικανότητα αυτορρύθμισης αναδύεται περίπου στην ηλικία των τριών ετών, όταν ο εγκέφαλος υφίσταται ταχεία ανάπτυξη. Η περίοδος της μέγιστης ανάπτυξης είναι συνήθως μεταξύ των τριών και πέντε ετών.
Η ικανότητα αυτορρύθμισης δεν επηρεάζεται μόνο από τη γενετική, αλλά και από το περιβάλλον των παιδιών και τις εμπειρίες τους. Σε αυτό το σημείο έρχονται στο προσκήνιο οι γονείς.
Όταν οι γονείς παρεμβαίνουν για να «βοηθήσουν»
Φυσικά, οι γονείς θέλουν να προστατεύσουν τα παιδιά τους από τις δυσκολίες. Αλλά μερικές φορές αυτή η επιθυμία να προστατεύσουν και να «βοηθήσουν» τα παιδιά τους μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξή τους.
Τα παιδιά αντιμετωπίζουν συνεχώς προκλήσεις: μπορεί να είναι το άνοιγμα ενός μπουκαλιού με νερό, η προσπάθεια να βρουν ένα συγκεκριμένο παιχνίδι στο δωμάτιό τους ή το δέσιμο των κορδονιών τους. Ως γονείς, συχνά σπεύδουμε να διορθώσουμε αμέσως το πρόβλημα.
Ωστόσο, είναι σημαντικό για την ανάπτυξη του εγκεφάλου των παιδιών να βιώνουν και να αντιμετωπίζουν από μόνα τους τις προκλήσεις. Όταν οι γονείς αφήνουν τα παιδιά να αντιμετωπίσουν ένα δύσκολο στόχο, αυτά μπορούν να μάθουν να σκέφτονται ευέλικτα, να βρίσκουν λύσεις και να επιμένουν προς την επίτευξη του στόχου τους. Τους μαθαίνει επίσης ότι μπορούν να διαχειρίζονται τα προβλήματα από μόνα τους.
Η επιμονή όταν παίζουν ένα παιχνίδι μπορεί να μεταφραστεί σε υπομονή όταν δένουν τα κορδόνια τους και, με τον καιρό, σε λιγότερες εκρήξεις.
Τι πρέπει να κάνουν οι γονείς αντί αυτού;
Σίγουρα δεν θα πρέπει να αγνοήσετε το παιδί σας εάν είναι πολύ ταραγμένο ή αν έχει πέσει και έχει τραυματιστεί.
Αλλά υπάρχουν πολλές άλλες περιπτώσεις που μπορείτε να περιμένετε ή να βοηθήσετε με λιγότερο προφανείς τρόπους.
Για παράδειγμα, αν ένα παιδί δυσκολεύεται να βρει το σωστό κομμάτι του παζλ, οι γονείς θα πρέπει να περιμένουν είτε το παιδί να ζητήσει βοήθεια είτε να δείξει ορατά σημάδια απογοήτευσης.
Αν είναι δυνατόν, ξεκινήστε απλά με τη χρήση καθοδηγητικών λέξεων για να βοηθήσετε, αντί να ακολουθήσετε μια πρακτική προσέγγιση. Θα μπορούσατε να δοκιμάσετε την ενθάρρυνση και μέσω ερωτήσεων ή υποδείξεων να οδηγήσετε το παιδί σας στη λύση. Για παράδειγμα, «δοκίμασες αν μπαίνει κάποιο άλλο κομμάτι σε αυτή τη θέση;».
Ή αν παίζει με Lego, οι γονείς μπορούν να υπενθυμίσουν στο παιδί την τελευταία του επιτυχία ή να το ρωτήσουν τι δείχνει το σχεδιάγραμμα. Μπορούν επίσης να δώσουν μια συμβουλή όπως «μερικές φορές χρειάζεται να κάνουμε κάποια βήματα πίσω για να βρούμε πού κάναμε λάθος» ή να πουν απευθείας, «τι θα έλεγες να δούμε μαζί ένα-ένα τα βήματα;».
Αυτός ο τύπος καθοδήγησης σημαίνει ότι το παιδί εξακολουθεί να είναι αυτό που λύνει το πρόβλημα.
Βελτιώστε την προσέγγισή σας
Εάν το παιδί εξακολουθεί να είναι προβληματισμένο, οι γονείς μπορούν με τα χέρια τους να προσφέρουν περισσότερη καθοδήγηση.
Αφού έχει ολοκληρώσει το παιδί ένα μέρος του παζλ, ο γονέας μπορεί να μετακινήσει κάποια κομμάτια πιο κοντά στο παιδί για να επιστήσει την προσοχή του σε αυτά.
Εάν χρειαστεί, μια πιο άμεση προσέγγιση θα ήταν να εντοπίσει το κομμάτι που ψάχνει το παιδί και να του το δώσει για να το βάλει το ίδιο ώστε να παραμείνει δραστηριοποιημένο και να ολοκληρώσει το παζλ.
Το παιδί μπορεί να προσπαθεί να βάλει το κομμάτι παζλ με τη λάθος πλευρά, οπότε ο γονιός θα πρέπει να επιστρέψει στη χρήση λεκτικής καθοδήγησης για να το ενθαρρύνει ή για να του προτείνει να γυρίσει το κομμάτι και από την άλλη πλευρά για να δει αν ταιριάζει.
Τα παιδιά εξακολουθούν να είναι υπεύθυνα
Το βασικό που πρέπει να θυμάστε είναι ότι το παιδί είναι αυτό που θα πρέπει να καθοδηγεί την προσέγγισή σας για να το βοηθήσετε.
Μην επεμβαίνετε χωρίς να σας το ζητήσει και μην προσφέρετε αμέσως πλήρη υποστήριξη.
Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ενθάρρυνση και υποδείξεις και στη συνέχεια πρακτική βοήθεια. Συνεχίστε να προσφέρετε στο παιδί σας την ευκαιρία να επεξεργάζεται τα στοιχεία από μόνο του και να ξέρετε ότι ο τρόπος που θα λύσει το πρόβλημα μπορεί να είναι διαφορετικός από τον δικό σας.
Με πληροφορίες από το Medicalxpress
