Σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας, οι μητέρες συνήθιζαν να κοιμούνται μαζί με τα μικρά τους. Ωστόσο στις σύγχρονες ανθρώπινες κοινωνίες του δυτικού κόσμου ο κοινός ύπνος θεωρείται περίεργος, επικίνδυνος και ότι θα κάνει το βρέφος εξαρτημένο από την μητέρα του. Τι είναι σωστό τελικά;
Cosleeping ή αλλιώς συγκοίμηση ονομάζεται ο κοινός ύπνος μητέρας και παιδιού στο ίδιο κρεβάτι. Σε όλη την ιστορία της ανθρωπότητας, οι μητέρες συνήθιζαν να κοιμούνται μαζί με τα μικρά τους. Ωστόσο στις σύγχρονες ανθρώπινες κοινωνίες του δυτικού κόσμου ο κοινός ύπνος θεωρείται περίεργος, επικίνδυνος και ότι θα κάνει το βρέφος εξαρτημένο από την μητέρα του.
Ωστόσο, τέτοιες απόψεις δεν υποστηρίζονται από τις ανθρώπινες εμπειρίες παγκοσμίως, όπου για εκατομμύρια χρόνια τα βρέφη κοιμόντουσαν διπλά σε έναν φροντιστή τουλάχιστον, συνήθως τη μητέρα τους, για να επιβιώσουν. Στην πραγματικότητα, με το να κοιμάται διπλά στη μητέρα του το βρέφος λαμβάνει προστασία, ζεστασιά, συναισθηματική επιβεβαίωση και μητρικό γάλα.
Ποια τα οφέλη της συγκοίμησης;
Αυτή η ρύθμιση ύπνου επιτρέπει στις μητέρες να ανταποκρίνονται αμέσως στις ανάγκες του μωρού. Ακόμη, αυτή η επαφή βοηθά να ρυθμιστεί η αναπνοή του βρέφους, ο ρυθμός της καρδίας και η θερμοκρασία του σώματος του. Η εγγύτητα της μητέρας ερεθίζει επίσης το βρέφος να τρέφεται συχνότερα και έτσι να λαμβάνει περισσότερα αντισώματα. Τέλος, η αυξημένη επαφή με τη θηλή προκαλεί αλλαγές στα επίπεδα ορμονών της μητέρας, που βοηθούν να αποτραπεί μια νέα εγκυμοσύνη προτού το βρέφος να είναι έτοιμο να απογαλακτιστεί.
Που βασίστηκε όμως ο αυξανόμενος φόβος για την συγκοίμηση;
Πολύ πριν το μεσαίωνα, η “κάλυψη” ή ο εσκεμμένος πνιγμός των βρεφών ήταν συνηθισμένο φαινόμενο, ιδιαίτερα ανάμεσα στους φτωχούς. Αυτή η μορφή βρεφοκτονίας οδήγησε την εκκλησία στο να θέσει νόμους που απαγόρευαν τους γονείς να κοιμούνται με τα παιδιά τους. Επίσης, συχνή ήταν η χρήση αλκοόλ ή οπιούχων ουσιών σε βρέφη για να κοιμηθούν. Υπό αυτές τις συνθήκες, τα μωρά δεν ξυπνούσαν και έτσι υπέθεταν ότι οι μητέρες πιθανόν να τα είχαν πλακώσει.
Σε κάποιες σύγχρονες δυτικές χώρες, οι υπεύθυνοι υγείας προωθούν το μήνυμα ότι η επαφή μητέρας και βρέφους στον ύπνο αυξάνει τις πιθανότητες του συνδρόμου αιφνίδιου θανάτου βρεφών. Η ερεύνα όμως δείχνει ότι ο κοινός ύπνος είναι επικίνδυνος μόνο όταν δεν πληρούνται κάποιες προϋποθέσεις, που αναφέρονται παρακάτω.
Οι έρευνες τι έχουν δείξει;
Έρευνες σε αργαστήρια ύπνου, έδειξαν ότι η συγκοίμηση, αντί του ύπνου σε χωριστά δωμάτια, σχεδόν διπλασίασε τα περιστατικά θηλασμού και τριπλασίασε το σύνολο της νυχτερινής διάρκειας θηλασμού. Τα βρέφη έκλαιγαν πολύ σπανιότερα όταν κοιμόταν διπλά στη μητέρα τους και περνούσαν λιγότερο χρόνο ξύπνια. Άλλες έρευνες έδειξαν ότι ο αποχωρισμός μητέρας-βρέφους έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην δυάδα μητέρα-βρέφος.
Οι ανθρωπολογικές θεωρίες επίσης προτείνουν ότι ο αποχωρισμός μητέρας-βρέφους θα πρέπει να είναι ελάχιστος.
Ωστόσο για να είναι ασφαλής η συγκοίμηση θα πρέπει να πληρούνται οι εξής προϋποθέσεις:
- Να μην καπνίζουν οι γονείς.
- Να μην πίνουν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ.
- Να μην χρησιμοποιούν κατασταλτικά φάρμακα, όπως αγχολυτικά κτλ.
- Να μην κάνουν χρήση ναρκωτικών ουσιών.
- Η μητέρα να μην είναι υπερβολικά κουρασμένη.
- Η μητέρα να θηλάζει. Έχει βρεθεί ότι οι μητέρες που δεν θηλάζουν κοιμούνται με την πλάτη τους στο παιδί και αντιδρούν λιγότερο στις ανάγκες του κατά την διάρκεια της νύχτας.
- Το μωρό να μην γεννήθηκε ελλιποβαρές ή πρόωρο.
- Το μωρό να μην έχει πυρετό ή οξεία ασθένεια.
- Να χρησιμοποιείται το διπλό κρεβάτι και όχι ο καναπές, η πολυθρόνα ή η καρέκλα.
- Το δωμάτιο να μην είναι πολύ κρύο ή ζεστό (ιδανική θερμοκρασία 18-22 βαθμούς Κελσίου) και να μην χρησιμοποιούνται βαριά σκεπάσματα.
- Το μωρό να μην φοράει πολλά ρούχα.
- Το μωρό να τοποθετείται ανάσκελα στην μέση του κρεβατιού.
- Το στρώμα του κρεβατιού να μην είναι τόσο μαλακό ώστε να βουλιάζει.
- Να μην υπάρχουν επικίνδυνα σημαία όπου θα μπορούσε να παγιδευθεί το παιδί.
- Ιδανικά να σκεπάζεται με μια ελαφριά κουβέρτα ή υπνόσακο, καθώς έρευνες έχουν δείξει ότι τα μωρά που κοιμούνται με τους γονείς βιώνουν πιο ζεστές συνθήκες σε σχέση με εκείνα που κοιμούνται ξεχωριστά.
- Να μην κοιμάται άλλο παιδί ή κατοικίδιο στο ίδιο κρεβάτι.
