Στην παιδική ηλικία, τα παιδιά δεν έχουν την ικανότητα για να καταλάβουν πότε συμβαίνει κάτι κακό ή δυσλειτουργικό, παρά μόνο ότι πρέπει να υπομείνουν το τραύμα.
Ως αποτέλεσμα, αναπτύσσουν δεξιότητες αντιμετώπισης και μηχανισμούς για να το αντιμετωπίσουν, γεγονός που οδηγεί στην ενήλικη παθολογία. “Οι εμπειρίες της παιδικής ηλικίας επηρεάζουν κυριολεκτικά τη βιολογία του εγκεφάλου” σύμφωνα με έρευνα του Perry. (Perry, 2021). Περισσότεροι θεραπευτές γνωρίζουν πλέον τη σχέση μεταξύ του παιδικού τραύματος και των ενήλικων χαρακτηριστικών της προσωπικότητας.
Από την εμπειρία μου να εργάζομαι με ανθρώπους που έχουν βιώσει παιδικά τραύματα, πολλοί καταλήγουν με παρόμοια χαρακτηριστικά προσωπικότητας. Πολλά από αυτά τα χαρακτηριστικά μπορούν να εξηγηθούν με άλλα μέσα, όπως το να είναι νευροδιαφορετικοί. Ωστόσο, αν διαπιστώσετε ότι πληρείτε πολλά από αυτά, το ιστορικό σας μπορεί να τα έχει επηρεάσει. Επίσης, πολλά νευροδιαφορετικά άτομα βιώνουν τραύματα. Ακολουθούν τα πιο συνηθισμένα χαρακτηριστικά που έχω παρατηρήσει:
1. Συμπεριφορές που ικανοποιούν τους ανθρώπους: Τα παιδιά που έπρεπε να παλέψουν για την προσοχή των γονέων τους έμαθαν πώς να ασχολούνται με την ικανοποίηση των ανθρώπων. Αντί να υπομένουν τον συναισθηματικό πόνο που προκαλεί η απόρριψη από τον γονέα τους, τα παιδιά μαθαίνουν ότι το να τους κάνουν ευτυχισμένους κάνει τη ζωή τους ευκολότερη.
2. Υψηλές επιδόσεις ή τελειομανία: Τα παιδιά που μεγαλώνουν σε περιβάλλοντα συναισθηματικής παραμέλησης τείνουν να ευδοκιμούν κάτω από υψηλό στρες, αλλά είναι επίσης επιρρεπή στην τελειομανία.
3. Συνεχής σύγκριση με τους άλλους: Κάποιο επίπεδο σύγκρισης είναι φυσιολογικό μέρος της ανθρώπινης ύπαρξης. Αλλά αν παρατηρείτε ότι συγκρίνετε συνεχώς τον εαυτό σας με όλους, αυτό θα μπορούσε να είναι σημάδι χαμηλής αυτοεκτίμησης ή χαμηλής αυτοπεποίθησης, η οποία συχνά προέρχεται από παραμελητικές εμπειρίες.
4. Αποφεύγετε τις σχέσεις ή το να έρχεστε κοντά σε ανθρώπους: Αν πληγωθήκαμε ή εγκαταλειφθήκαμε στην παιδική μας ηλικία, ο φόβος μήπως πληγωθούμε ξανά μπορεί να μας κρατήσει σε φόβο να μην πλησιάσουμε τους άλλους.
5. Πηδώντας από σχέση σε σχέση ή παραμένοντας σε μια σχέση μετά την «ημερομηνία λήξης της»: Όπως ακριβώς η αποφυγή των σχέσεων μπορεί να σημαίνει αποφυγή του συναισθηματικού πόνου, έτσι και οι επιζώντες που πηδούν από τη μια σχέση στην άλλη συχνά προσπαθούν να γεμίσουν το κενό των τραυμάτων προσκόλλησης της παιδικής τους ηλικίας. Αν μπορούμε με κάποιο τρόπο να δείξουμε ότι αξίζουμε αγάπη και στοργή, αυτό θεραπεύει την εσωτερική φωνή μέσα μας που μας λέει συνεχώς ότι δεν είμαστε.
6. Πολύ άκαμπτα ή πολύ χαλαρά όρια: Ο καθορισμός πολύ χαλαρών ορίων είναι ένα κοινό χαρακτηριστικό των επιζώντων που προέρχονται από περιβάλλοντα όπου τα όριά τους δεν έγιναν σεβαστά. Ομοίως, όσοι έχουν πολύ άκαμπτα όρια, σε σημείο που να μην αφήνουν τους άλλους να μπουν μέσα, μπορεί επίσης να προσπαθούν να προστατεύσουν τον εαυτό τους.
7. Η ανάγκη να “διορθώσουν” τους άλλους: Τα παιδιά που μεγάλωσαν σε περιβάλλοντα γεμάτα δυσλειτουργία μπορεί να μεταφέρουν την ανάγκη να βοηθήσουν και να θεραπεύσουν τους άλλους στις ενήλικες σχέσεις τους.
8. Διαταραγμένη διατροφή: Υπάρχει ισχυρή σύνδεση μεταξύ των παιδικών τραυμάτων και της διαταραγμένης διατροφής. “Πολλοί άνθρωποι με διατροφικές διαταραχές συχνά αναφέρουν ότι έχουν υποστεί κάποιο παιδικό τραύμα” (Rabito-Alcón et al. 2021). Πολλοί θεραπευόμενοι με διαταραχή αδηφαγίας, για παράδειγμα, προσπαθούν να γεμίσουν τη χρόνια μοναξιά ή το κενό που νιώθουν.
9. Αυτοθεραπεύονται με ουσίες ή με κατάχρηση ουσιών: Οι άνθρωποι που βίωσαν πόνο συχνά αναζητούν τρόπους για να τον μουδιάσουν. Ενώ οι προηγούμενες γενιές δεν ασχολήθηκαν με τη σχέση μεταξύ της χρήσης ουσιών και του τραύματος, τώρα γνωρίζουμε ότι υπάρχει άμεση σχέση μεταξύ της κατάχρησης ουσιών ή του εθισμού και του τραύματος και μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε αυτές τις πληροφορίες στη θεραπεία των πελατών.
Διαβάστε σχετικά: Τα παιδικά τραύματα επηρεάζουν έντονα τόσο την ψυχική όσο και τη σωματική υγεία
10. Συναισθήματα κατάθλιψης, άγχους ή θυμού που δεν υποχωρούν: Τα περιστασιακά συναισθήματα κατάθλιψης, άγχους ή θυμού είναι φυσιολογικά και μπορεί να είναι καταστασιακά. Ωστόσο, μελέτες έχουν δείξει ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ αυτών των σωματικών και ψυχικών συμπτωμάτων, και του παιδικού τραύματος, ιδίως αν είναι επαναλαμβανόμενα.
11. Εμπειρίες χρόνιου πόνου: Πολλές μελέτες έχουν συνδέσει τον χρόνιο πόνο στην ενήλικη ζωή με τα συμπτώματα σωματικής και ψυχικής υγείας από την εμπειρία παιδικού τραύματος, ιδίως κακοποίησης ή παραμέλησης.
12. Ευαισθησία στην απόρριψη: Αφού μεγαλώσετε σε ένα περιβάλλον όπου οι φροντιστές ήταν απορριπτικοί, συναισθηματικά μη διαθέσιμοι ή μη υποστηρικτικοί, είναι σύνηθες να αναπτύξετε ευαισθησία στην απόρριψη.
13. Δεν αισθάνεστε ότι σας βλέπουν ή σας ακούνε: Η μη ικανοποίηση αυτών των αναγκών στην παιδική ηλικία, αφήνει στους επιζώντες ανεκπλήρωτες ανάγκες. Το να παραλείπονται ή να μην συμπεριλαμβάνονται σε συζητήσεις, κοινωνικές συγκεντρώσεις ή άλλα γεγονότα μπορεί επίσης να προκαλέσει το αίσθημα ότι δεν συμπεριλαμβάνονται στην οικογένεια καταγωγής.
14. Η ανάγκη για υπερβολικές εξηγήσεις ή δικαιολογίες: Σε ένα περιβάλλον όπου τα συναισθήματα ντροπιάζονται ή οδηγούν σε τιμωρία, τα παιδιά μεγαλώνουν με το μήνυμα ότι ορισμένα συναισθήματα ή εμπειρίες είναι “κακά” ή “λάθος”. Μπορεί να αισθάνονται υποχρεωμένα να υπερεξηγηθούν από φόβο μήπως δεν γίνουν πιστευτά.
15. Συναισθήματα ντροπής και ενοχής: Οι επιζώντες του οικογενειακού τραύματος της παιδικής ηλικίας συχνά φέρουν έντονο αίσθημα ντροπής και ενοχής. Τα παιδιά έχουν μια φυσική τάση να αυτοκατηγορούνται και συχνά υποθέτουν ότι αυτό που τους συνέβη ή δεν τους συνέβη είναι δικό τους λάθος.
16. Κακή αυτοεκτίμηση ή αυτοεικόνα: Ελλείψει φροντιστών που διδάσκουν στα παιδιά ότι είναι πολύτιμα, τα παιδιά εσωτερικεύουν το μήνυμα ότι δεν είναι.
17. Έλλειψη ικανότητας να σχετίζονται με τους άλλους ή αυτοσυνειδησία: Αφού μεγαλώνουν σε ένα περιβάλλον με ανασφαλείς ενήλικες, είναι φυσιολογικό να αποδίδουν ανασφαλείς συμπεριφορές σε άτομα εκτός οικογένειας, γεγονός που μπορεί να εμποδίσει τους επιζώντες να εμπιστευτούν ποτέ πλήρως τους άλλους.
18. Δυσκολία στην έκφραση συναισθημάτων: Η ανατροφή σε ένα περιβάλλον όπου τα συναισθήματα αποδοκιμάζονταν, απορρίπτονταν ή ακόμη και γελοιοποιούνταν, τα προετοιμάζει για μια ζωή δυσφορίας στην έκφραση δυσάρεστων συναισθημάτων.
19. Φόβοι για κοινωνικές καταστάσεις: Όταν μεγαλώνουμε σε περιβάλλοντα όπου η αλληλεπίδραση με τους άλλους ήταν τρομακτική ή ακόμη και επικίνδυνη, είναι φυσιολογικό να μεγαλώνουμε με φόβο να επαναλάβουμε αυτές τις αλληλεπιδράσεις.
20. Ενεργούμε με δυσλειτουργικούς ή ανθυγιεινούς τρόπους απέναντι στους άλλους: Ο πιο συνηθισμένος πρόδρομος της κακοποίησης ή της βίας είναι η εμπειρία αυτής στην παιδική ηλικία. Οι δυσλειτουργικές ή κακές συμπεριφορές βρίσκονται σε ένα φάσμα, και όλοι παρουσιάζουμε κάποιες κακές συμπεριφορές σε κάποιο σημείο της ζωής μας- αυτό δεν σημαίνει ότι είμαστε κακοί άνθρωποι. Αυτό δεν έχει σκοπό να δικαιολογήσει τη συμπεριφορά που την προκάλεσε, αλλά να μας βοηθήσει να φωτίσουμε τον λόγο που την προκάλεσε και να δώσουμε χώρο για να αναπτυχθούμε και να θεραπευτούμε.
Αν παλεύετε με κάποια από τα παραπάνω χαρακτηριστικά ή γνωρίσματα της προσωπικότητας, η αναζήτηση ενός θεραπευτή μπορεί να σας βοηθήσει, ειδικά ενός θεραπευτή με γνώση και κατανόηση του οικογενειακού τραύματος.
Απόδοση: Νικολέτα Παπαβίδη – Ψυχολόγος
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
