Η μητρότητα είναι μια εμπειρία που δεν μοιάζει με καμία άλλη – μια περίοδος χαράς, προσμονής και αγάπης. Όμως, για ορισμένες γυναίκες, η νέα μητρότητα μπορεί να συνοδεύεται από δύσκολα συναισθήματα που οδηγούν στην επιλόχειο κατάθλιψη.
Πολλές γυναίκες παλεύουν με συναισθήματα θλίψης, άγχους και συντριπτικής εξάντλησης. Αυτοί οι συναισθηματικοί αγώνες, σε συνδυασμό με τις σωματικές απαιτήσεις της φροντίδας ενός νεογέννητου, μπορεί να είναι σημάδια μιας κατάστασης που ονομάζεται επιλόχειος κατάθλιψη – EK (postpartum depression).
Τι είναι η επιλόχειος κατάθλιψη;
Περίπου 1 στις 7 γυναίκες αναπτύσσουν EΚ. Αυτή η διαταραχή της διάθεσης συμβαίνει μετά τον τοκετό. Χαρακτηρίζεται από επίμονα συναισθήματα θλίψης, άγχους και απόγνωσης που μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά την ικανότητα της γυναίκας να λειτουργεί και να φροντίζει τον εαυτό της και το μωρό της.
Συμπτώματα κατάθλιψης μετά τον τοκετό
Η ΕΚ συνήθως ξεκινά μέσα στις πρώτες εβδομάδες μετά τον τοκετό, αν και μπορεί να αναπτυχθεί έως και 6 μήνες μετά τον τοκετό. Η ακριβής αιτία της δεν είναι πλήρως κατανοητή, αλλά οι ορμονικές αλλαγές, οι συναισθηματικοί παράγοντες και οι παράγοντες που συμβάλλουν στον τρόπο ζωής, όπως η έλλειψη υποστήριξης, η στέρηση ύπνου και το άγχος, μπορούν να συμβάλουν.
Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της επιλόχειας κατάθλιψης περιλαμβάνουν:
- Επίμονη θλίψη, απελπισία και αίσθημα κενού
- Αλλαγές στην όρεξη, που οδηγούν σε σημαντική απώλεια ή αύξηση βάρους
- Διαταραχές του ύπνου, συμπεριλαμβανομένης της αϋπνίας ή του υπερβολικού ύπνου
- Κόπωση και απώλεια ενέργειας
- Δυσκολία στη συγκέντρωση, στη λήψη αποφάσεων ή στη μνήμη
- Απώλεια του ενδιαφέροντος ή της ευχαρίστησης σε δραστηριότητες που κάποτε απολάμβαναν
- Ευερεθιστότητα, ταραχή ή ανησυχία
- Αισθήματα αναξιότητας, ενοχής ή αυτοκατηγορίας
- Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας.
Η ΕΚ μοιράζεται ομοιότητες με τη μείζονα ή την ελάσσονα κατάθλιψη όσον αφορά τα συναισθηματικά της συμπτώματα και την ικανότητα της γυναίκας να φροντίζει το νεογέννητο. Παρόλο που τα κριτήρια είναι τα ίδια, ο τρόπος με τον οποίο παρουσιάζεται μπορεί συχνά να είναι διαφορετικός ή μπορεί να συγκαλύπτεται από το γεγονός της εγκυμοσύνης. Υπάρχουν πολλές καταστάσεις που μπορεί να είναι επικίνδυνες για τη μητέρα και το μωρό: δυσκολία στο δέσιμο, απώλεια όρεξης, κόπωση, αϋπνία και αισθήματα ενοχής.
Η άλλη διαφορά μεταξύ της επιλόχειας κατάθλιψης και των “baby blues” είναι ότι τα συμπτώματα της ΕΚ επιμένουν για περισσότερες από δύο εβδομάδες και συνεχίζουν να επηρεάζουν την ικανότητα της μητέρας να λειτουργεί.
Διαβάστε σχετικά: Η ψυχική υγεία στην εγκυμοσύνη και μετά τη γέννα
Πόσο διαρκεί η επιλόχεια κατάθλιψη;
Αν δεν αντιμετωπιστεί, η ΕΚ μπορεί να διαρκέσει αρκετά χρόνια, σύμφωνα με τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ. Για ορισμένες γυναίκες, τα συμπτώματα επιμένουν πέρα από τον πρώτο χρόνο μετά τον τοκετό και επεκτείνονται και στα παιδικά χρόνια του παιδιού. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι με την κατάλληλη θεραπεία και υποστήριξη, πολλές γυναίκες μπορούν να ανακάμψουν από την ΕΚ και να ανακτήσουν τη συναισθηματική τους ευεξία πολύ νωρίτερα.
Τι προκαλεί κατάθλιψη μετά τον τοκετό;
Η ΕΚ μπορεί να οφείλεται σε ένα συνδυασμό βιολογικών, ορμονικών, ψυχολογικών και κοινωνικών παραγόντων, σύμφωνα με το Αμερικανικό Κολέγιο Μαιευτήρων και Γυναικολόγων (ACOG). Σε αυτούς περιλαμβάνονται:
Οι ορμονικές αλλαγές: Μετά τον τοκετό, τα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης πέφτουν κατακόρυφα. Αυτές οι ορμονικές διακυμάνσεις, παρόμοιες με εκείνες που βιώνει μια γυναίκα πριν από την έμμηνο ρύση, μπορεί να προκαλέσουν κατάθλιψη και εναλλαγές της διάθεσης.
- Ιστορικό κατάθλιψης: Οι γυναίκες που έχουν βιώσει στο παρελθόν κατάθλιψη, είτε πριν, κατά τη διάρκεια ή μετά την εγκυμοσύνη, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για ΕΚ.
- Συναισθηματικοί παράγοντες: Οι αμφιβολίες και οι αβεβαιότητες σχετικά με την εγκυμοσύνη είναι συχνές και μπορεί να επηρεάσουν τη συναισθηματική ευεξία. Οι απρογραμμάτιστες ή ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες μπορεί να επηρεάσουν το πώς αισθάνεται μια γυναίκα για την εγκυμοσύνη της και το αναπτυσσόμενο έμβρυο. Ακόμη και με προγραμματισμένες εγκυμοσύνες, η προσαρμογή στην ιδέα ενός νέου μωρού μπορεί να πάρει χρόνο. Οι γονείς άρρωστων βρεφών ή εκείνων που χρειάζονται παρατεταμένη παραμονή στο νοσοκομείο μπορεί να νιώσουν θλίψη, θυμό ή ενοχή, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει την αυτοεκτίμησή τους και την ικανότητά τους να αντιμετωπίζουν το άγχος.
- Κόπωση: Οι σωματικές απαιτήσεις του τοκετού και η επακόλουθη ανάρρωση μπορεί να προκαλέσουν βαθιά κόπωση. Μπορεί επίσης να χρειαστούν εβδομάδες, ή και περισσότερο, για τις γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε καισαρική τομή για να ανακτήσουν τις δυνάμεις και την ενέργειά τους. Η επίμονη εξάντληση μπορεί να συμβάλει σε συναισθήματα συναισθηματικής ευπάθειας και να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης ΕΚ.
- Παράγοντες του τρόπου ζωής: Η έλλειψη υποστήριξης από τους άλλους και τα αγχωτικά γεγονότα της ζωής, όπως η πρόσφατη απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, οι οικογενειακές ασθένειες ή η μετακόμιση σε μια νέα πόλη, μπορούν να αυξήσουν σημαντικά τον κίνδυνο για ΕΚ. Αυτοί οι εξωτερικοί στρεσογόνοι παράγοντες μπορούν να ενισχύσουν τις συναισθηματικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν κατά τη διάρκεια της περιόδου μετά τον τοκετό.
Θεραπείες κατάθλιψης μετά τον τοκετό
Η Mayo Clinic αναφέρει ότι η διάρκεια της θεραπείας και της ανάρρωσης για την επιλόχεια κατάθλιψη μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάθλιψης και τις μοναδικές σας ανάγκες. Εάν έχετε υπολειτουργία του θυρεοειδούς ή οποιεσδήποτε υποκείμενες συνθήκες υγείας που συμβάλλουν στην ΕΚ σας, μπορείτε να συμβουλευθείτε έναν ειδικό που μπορεί να σας παράσχει την κατάλληλη θεραπεία.
Σημαντικό ορόσημο για την ΕΚ ήταν όταν ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων ενέκρινε το πρώτο φάρμακο ειδικά σχεδιασμένο για τη θεραπεία της ΕΚ το 2019. Ο συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής και υποστήριξης από έναν ψυχολόγο μπορεί να προσφέρει υποστήριξη προσαρμοσμένη στις ανάγκες σας.
Απόδοση – Επιμέλεια: PsychologyNow.gr
Πηγή
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
