Η επιλόχεια κατάθλιψη στους άντρες είναι πιο συνηθισμένη απ’ ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι άνθρωποι και μπορεί ακόμα και να επηρεάσει τον γονιό που δεν γέννησε πιο έντονα, σε κάποιες περιπτώσεις.
Νιώθετε λίγο πεσμένοι μετά τη γέννηση του παιδιού σας; Και για τους δύο γονείς, αυτά τα συναισθήματα είναι πιο συνηθισμένα από όσο νομίζετε. Όταν περιμένετε τη γέννηση του παιδιού σας, είναι πιθανόν κάποιος να σας προειδοποιήσει ότι η σύντροφός σας μπορεί να βιώσει μελαγχολία μετά τη γέννα. Μπορεί ακόμα και να σας προειδοποιήσει να έχετε τον νου σας μήπως η μελαγχολία μετατραπεί σε κάτι πιο σοβαρό, όπως επιλόχεια κατάθλιψη.
Ωστόσο, δεν είναι συνηθισμένο να προειδοποιούν τον άλλο γονιό ότι μπορεί να βιώσει το ίδιο πράγμα. Όμως, η επιλόχεια κατάθλιψη μπορεί να επηρεάσει και τους άντρες και γενικά τον γονιό που δεν γέννησε.
Η επιλόχεια κατάθλιψη στους άντρες είναι πιο συνηθισμένη απ’ ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι άνθρωποι και μπορεί ακόμα και να επηρεάσει τον γονιό που δεν γέννησε πιο έντονα, σε κάποιες περιπτώσεις. Επίσης, δεν είναι κάτι που μπορείς να ξεπεράσεις έτσι εύκολα.
Τι είναι η επιλόχεια κατάθλιψη;
Η επιλόχεια κατάθλιψη είναι μια μορφή κατάθλιψης που εμφανίζεται μετά τη γέννηση του μωρού. Μερικές φορές, ξεκινάει ως μελαγχολία, τις μέρες και τις εβδομάδες που ακολουθούν, η οποία μπορεί να περιλαμβάνει λύπη, συναισθηματισμό, αναποφασιστικότητα. Όμως, γίνεται επιλόχεια κατάθλιψη όταν αυτά τα συναισθήματα άγχους ή κατάθλιψης γίνονται τόσο έντονα που αρχίζουν να παρεμβαίνουν στην ικανότητά σας να κάνετε καθημερινές δραστηριότητες.
Στις γυναίκες, η επιλόχεια κατάθλιψη συνήθως προκύπτει μία με τρεις εβδομάδες έπειτα από τη γέννηση του μωρού, όμως μπορεί να εμφανιστεί οποιαδήποτε στιγμή τον πρώτο χρόνο. Στους άντρες, μπορεί να αναπτυχθεί πιο αργά. Είναι πιο κοινή όταν το μωρό είναι μεταξύ τριών και έξι μηνών.
Πόσο συνηθισμένη είναι η επιλόχεια κατάθλιψη στους άντρες;
Η επιλόχεια κατάθλιψη επηρεάζει το 10%-20% των νέων μητέρων. Κι ενώ η επιλόχεια κατάθλιψη στους άντρες συζητιέται λιγότερο, δεν είναι σπάνια. Όμως, σε αντίθεση με τον γονιό που γέννησε, ο άλλος γονιός δεν εξετάζεται για επιλόχεια κατάθλιψη, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερους άντρες που δεν αναφέρουν συμπτώματα. Λόγω αυτού, είναι δύσκολο να γνωρίζουμε με σιγουριά πόσοι άντρες επηρεάζονται από την επιλόχεια κατάθλιψη. Ωστόσο, πιστεύεται ότι η επιλόχεια κατάθλιψη μπορεί να επηρεάσει περίπου 1 στους 10 άντρες.
Η επιλόχεια κατάθλιψη είναι πολύ πιο συνηθισμένο φαινόμενο στους άντρες απ’ ό,τι πιστεύεται. Μέσα σε 3 με 6 μήνες από τη γέννηση του παιδιού, το 8%-10% των πατέρων τείνουν να υποφέρουν από ένα ακαθόριστο εύρος δυνατών συναισθημάτων, από τα οποία υπερέχει η κατάθλιψη, εξηγεί ο ψυχίατρος Σακίμπ Μπάτζα.
Ενώ η επιλόχεια κατάθλιψη έχει καλά καθορισμένα κριτήρια διάγνωσης στις γυναίκες, δεν υπάρχουν τα ίδια για τους άντρες. Για την ώρα, δεν είναι ξεκάθαρος ο ακριβής αριθμός των αντρών που αναπτύσσουν επιλόχεια κατάθλιψη.
Γιατί η επιλόχεια κατάθλιψη επηρεάζει τους άντρες;
Ενώ η έρευνα είναι συνεχιζόμενη, οι ψυχολόγοι και οι ψυχίατροι δεν είναι ακόμα σίγουροι ποιες είναι οι αιτίες ή οι παράγοντες κινδύνου για την επιλόχεια κατάθλιψη στους άντρες. Ωστόσο, υπάρχουν μερικοί παράγοντες που θεωρείται ότι έχουν μεγάλη επίδραση σε αυτό το φαινόμενο.
Τα καινούρια μωρά προκαλούν έντονα συναισθήματα
Ακόμα κι αν δεν περάσατε τη σωματική διαδικασία της εγκυμοσύνης και της γέννας του παιδιού, ο κόσμος σας άλλαξε μετά τη γέννηση, επηρεάστηκε ο ύπνος, τα επίπεδα στρες, οι σχέσεις σας και πολλά άλλα.
Η κλινική ψυχολόγος Ρενέ Γκοφ λέει ότι Οι άντρες μπορεί να βιώσουν έντονα συναισθήματα παρακολουθώντας τι πέρασε η σύντροφός τους στη διάρκεια της γέννας, ειδικά αν ήταν τραυματική γέννα ή αν υπήρξαν επιπλοκές.
Μετά τη γέννα, οι άντρες μπορεί μερικές φορές να νιώσουν μειωμένη σύνδεση με τη σύντροφό τους, καθώς υπερισχύουν τα γονεϊκά ένστικτα και η εστίαση μετατοπίζεται στο μωρό και στη φροντίδα του.
Βιώνουν μια αλλαγή στη δυναμική της οικογένειας, και συχνά δεν νιώθουν την ισχυρή σύνδεση που μπορεί να νιώθουν οι μητέρες με τα μωρά τους, επομένως μπορεί να έχουν μια αίσθηση ενοχής, ντροπής ή ανημπόριας. Μερικοί πατέρες επίσης νιώθουν ότι πρέπει να καταπιέσουν αυτά τα συναισθήματα για να είναι εκεί για τη σύντροφό τους, εξηγεί η θεραπεύτρια Μαρσέλα Μπλαμ.
Διαβάστε σχετικά: Η ψυχική υγεία στην εγκυμοσύνη και μετά τη γέννα
Έλλειψη ύπνου
Ένας σημαντικός παράγοντας που πυροδοτεί την επιλόχεια κατάθλιψη στους άντρες είναι η έλλειψη ύπνου. Η έλλειψη ύπνου μπορεί να προκαλέσει μείωση στη συγκέντρωση, ευερεθιστότητα, κατάθλιψη, αλλαγές στην όρεξη και στο βάρος. Αυτό μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα ενός πατέρα να λειτουργεί κατά τους πρώτους μήνες, όπως μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα μιας μητέρας να συνδεθεί πλήρως με τον μητρικό ρόλο της.
Ορμονικές αλλαγές
Ενώ οι ορμονικές αλλαγές του γονιού που γεννάει έχουν καταγραφεί επαρκώς, η έρευνα έχει δείξει ότι το να γίνεσαι γονιός μπορεί να επηρεάσει ορμονικά και τον άλλο σύντροφο.
Μια μελέτη του 2011 βρήκε ότι οι νέοι πατέρες παρουσιάζουν μια μείωση 26%-34% στα επίπεδα τεστοστερόνης τους μετά τη γέννηση του μωρού. Η ίδια μελέτη έδειξε επίσης ότι τα επίπεδα τεστοστερόνης ήταν πιο χαμηλά στους άντρες που περνούσαν τον περισσότερο χρόνο με τη φροντίδα του παιδιού, καθώς ο δεσμός τους με το παιδί αυξανόταν.
Η πτώση της τεστοστερόνης πιστεύεται ότι είναι ο τρόπος που το σώμα του άντρα μειώνει την επιθετικότητα και αυξάνει μια συμπαθητική απόκριση στο μωρό που κλαίει. Ωστόσο, όταν πέφτει η τεστοστερόνη, αυτό μπορεί να επηρεάσει τη διάθεση, τον ύπνο, την όρεξη και το κίνητρο.
Μια παλιότερη μελέτη του 2007 βρήκε επίσης ότι οι πατέρες μπορεί να βιώσουν ορμονικές αλλαγές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και για αρκετούς μήνες μετά τη γέννηση του παιδιού. Αυτές οι ορμονικές αλλαγές περιλαμβάνουν όχι μόνο μείωση στην τεστοστερόνη αλλά και αύξηση στα οιστρογόνα, στην κορτιζόλη, στη βασοπρεσίνη και στην προλακτίνη.
Ενώ αυτές οι ορμονικές αλλαγές μπορεί να βοηθήσουν τους πατέρες να δεθούν με το μωρό, μπορεί επίσης να είναι παράγοντας προδιάθεσης για επιλόχεια κατάθλιψη.
Ιστορικό ψυχικής ασθένειας
Αν έχετε ιστορικό κατάθλιψης πριν γεννηθεί το μωρό, αυτό μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα να βιώσετε επιλόχεια κατάθλιψη. Αυτό ισχύει είτε είστε η μητέρα είτε ο πατέρας, σιστζέντερ ή τρανς.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της επιλόχειας κατάθλιψης μπορεί να ποικίλλουν από άτομο σε άτομο, αν και, όπως στις γυναίκες, τα πιο κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν άγχος και κατάθλιψη. Οι άντρες συνήθως αναφέρουν και συναισθήματα ενοχής, ανημπόριας, πικρίας.
Επιπλέον, άλλα συμπτώματα είναι η απώλεια ενέργειας, ανησυχία, έλλειψη ενδιαφέροντος για δραστηριότητες, αλλαγές στην όρεξη, δυσκολία συγκέντρωσης, επιθετική συμπεριφορά, παρορμητικότητα, ευερεθιστότητα, δυσκολία στον ύπνο, αίσθημα απομόνωσης, αυτοκτονικές σκέψεις, σκέψεις να βλάψουν το μωρό.
Αντίκτυπος της επιλόχειας κατάθλιψης
Η επιλόχεια κατάθλιψη συχνά περνάει απαρατήρητη στους άντρες εξαιτίας του στίγματος που τη συνοδεύει. Η κοινωνία συνήθως περιμένει από τους άντρες να το ξεπεράσουν ή να το αντέξουν «σαν άντρες». Επίσης, το να δείχνει ένας άντρας θυμωμένος ή ενοχλημένος είναι πιο αποδεκτό κοινωνικά, εξηγεί η Γκοφ.
Η επιλόχεια κατάθλιψη μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες όχι μόνο για τη δική σας ψυχική υγεία αλλά και για το παιδί και την οικογένειά σας. Μια μελέτη του 2011 βρήκε ότι τα νήπια με πατέρα που είχε κατάθλιψη είχαν υψηλότερα επίπεδα αναστάτωσης, ενώ μια άλλη έρευνα του 2011 βρήκε ότι τα παιδιά με πατέρα που έχει κατάθλιψη μπορεί να έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να αναπτύξουν συναισθηματικές ή συμπεριφορικές δυσκολίες.
Μια μελέτη του 2016 βρήκε ότι η πατρική κατάθλιψη συνδέεται με επιθετικότητα στα παιδιά ηλικίας 0 έως 4 ετών, ενώ μια μελέτη του 2017 βρήκε ότι η πατρική κατάθλιψη μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα το παιδί να αναπτύξει μια ψυχιατρική διαταραχή στην πρώιμη παιδική ηλικία. Η επιλόχεια κατάθλιψη μπορεί ακόμα να επηρεάσει αρνητικά τη σχέση με τη σύντροφό σας και να οδηγήσει σε συγκρούσεις και διάσταση.
Διάγνωση και θεραπεία
Καθώς είναι τυπικά ασυνήθιστο για τους γονείς που δεν γεννούν να ελέγχονται, μπορεί να είναι σημαντικό να μιλήσετε με τον γιατρό ή τον θεραπευτή σας, αν βιώνετε συμπτώματα επιλόχειας κατάθλιψης. Στο πλαίσιο της εξέτασης, ο γιατρός μπορεί να αποκλείσει άλλους υποκείμενους λόγους για τα συμπτώματά σας.
Αν έχετε διαγνωστεί με επιλόχεια κατάθλιψη, ο γιατρός ή ο θεραπευτής σας μπορεί να συνεργαστεί μαζί σας για να καθορίσετε το σωστό θεραπευτικό πλάνο. Μπορεί να χρειαστεί να δοκιμάσετε διαφορετικά πράγματα πριν βρείτε αυτό που σας ταιριάζει. Τα θεραπευτικά πλάνα για την επιλόχεια κατάθλιψη περιλαμβάνουν έναν συνδυασμό ψυχοθεραπείας, φαρμακευτικής αγωγής, ομάδων υποστήριξης, αυτοφροντίδας και αλλαγών στον τρόπο ζωής.
Απόδοση – Επιμέλεια: Ισμήνη Τσοχαλή, μεταφράστρια – επιμελήτρια κειμένων
Πηγή
Αναφορές:
- Bajwa S. (2021). Personal interview.
- Blum M. (2021). Personal interview.
- Eddy B, et al. (2019). Forgotten fathers: Postpartum depression in men.
journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0192513X19833111 - Gallaher KGH, et al. (2018). The role of circadian rhythms in postpartum sleep and mood.
pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30098753/ - Gentile S, et al. (2017). Untreated perinatal paternal depression: Effects on offspring.
pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28314228/ - Gettler LT, et al. (2011). Longitudinal evidence that fatherhood decreases testosterone in human males. pnas.org/content/108/39/16194
- Goff R. (2021). Personal interview.
- Kim P, et al. (2007). Sad dads: Paternal postpartum depression. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20805898/
- Narayanan MK, et al. (2016). Associations between maternal and paternal depressive symptoms and early child behavior problems: Testing a mutually adjusted prospective longitudinal model. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26922147/
- Paulson JF, et al. (2010). Prenatal and postpartum depression in fathers and its association with maternal depression: A meta-analysis. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20483973/
- Perinatal depression. (n.d.).
nimh.nih.gov/health/publications/perinatal-depression - Postpartum depression. (2021). acog.org/womens-health/faqs/postpartum-depression
- Postpartum depression. (n.d.). postpartumdepression.org/resources/statistics/
- Rao WW, et al. (2019). Prevalence of prenatal and postpartum depression in fathers: A comprehensive meta-analysis of observational surveys. europepmc.org/article/med/31757623
- Ramchandani PG, et al. (2011). Paternal depression: An examination of its links with father, child and family functioning in the postnatal period. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/21506206/
- Scarff JR. (2019). Postpartum depression in men. ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6659987/
- Weitzman M, et al. (2011). Paternal depressive symptoms and child behavioral or emotional problems in the United States. pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22065273/
- Zarrouf FA, et al. (2009). Testosterone and depression: Systematic review and meta-analysis.
pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/19625884/
*Απαγορεύεται ρητώς η αναπαραγωγή χωρίς προηγούμενη άδεια των υπευθύνων της ιστοσελίδας*
